Донишнома: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
No edit summary
х ҳазфи гурӯҳи болоӣ using AWB
Сатри 1:
[[Акс:ЭСТ ва ЭМТ.JPG|thumb|8 ҷилди [[Энсиклопедияи советии тоҷик|ЭСТ]] ва 3 ҷилди нашршудаи [[Энсиклопедияи Миллии Тоҷик|ЭМТ]]|300x300px]]
'''Донишнома''' ({{lang-fa|دانشنامه}}), '''Энсиклопе́дия''' (аз {{lang-grc|ἐγκύκλιος παιδεία}} — «омӯзиши фарогир» аз {{lang-grc2|κύκλος}} — доира + {{lang-grc2|παιδεία}} — омӯзиш, [[пайдейя]]) — [[Нашрия|нашрияинашрия]]и илмӣ ё илмию оммавӣ, ки аз тамоми соҳаҳои [[илм]] (Эсиклопедияи умумӣ) ё соҳаи ҷудогонаи он (Энсиклопедияи соҳавӣ) [[дониш]] медиҳад.
 
== Мафҳум ==
Сатри 21:
 
=== Энсиклопедияҳои мамолики Аврупо в Амрико ===
Дар мамлакатҳои капиталистӣ яке аз кӯҳантарин Эсиклопедияҳо, ки то ҳол нашр мешавад, «Энсиклопедияи Британия» аст, соли 1975 нашри 15-уми он дар 30 ҷилд анҷом ёфт.
 
Энсиклопедияҳои машҳури ҳозираи Ғарб «Энсиклопедияи мусаввари аврупоию амрикоии универсалӣ», «Энсиклопедияи итолиёии илм, адабиёт ва санъат», «Энсиклопедияи Брокҳауз», нашрияҳои сершумори фирмаи Ларуси Фаронса, «Энсиклопедияи Амрико», «Эспос», «Итальяна», «Британика», «Макропедия» , «Американа» «Большая Советская Энциклопедия» аз нахустэнсиклопедияҳои мукаммали дунёянд, ки дигар энсиклопедияҳои хурду бузурги давлату халқият ва маҳалҳои алоҳида ба асоси таҷрибаи ин энсиклопедияҳо тадвину сохта шудаанд.
Сатри 36:
Дар аввали асри 11 асари энсиклопедии доир ба шаш илм: мантиқ, илоҳиёт, табииёт, раёзиёт, нуҷум, мусиқӣ – «Донишнома» таълиф ёфт. Дар мобайни солҳои 1117–1120 энсиклопедияи илмҳои даври худ – «Нузҳатномаи Алоӣ» таълиф шуд. Солҳои 1099–1102 Ғазолӣ «Эҳёҳу улуми-д-дин» ва соли 1179 Фахруддин Муҳаммад ибни Умари Розӣ энсиклопедияи калони илмҳои исломӣ «Ҷомеъу-л-улум»-ро таълиф карданд, ки дар онҳо маълумоти оид ба дину мазҳабҳо, фалсафа, забон ва адабиёт, тиб, нуҷум ва ғайра оварда мешавад. Дар нимаи якуми асри 14 ''«Нафоису-л-фунун-фи ароисилу-юн»'' ва дар асри 15 «Риёзу-н-носиҳин» ба вуҷуд омадааст.
 
Дар асрҳои 16–18 таълифи энсиклопедияҳои умумӣ камтар ба назар мерасад. Дар нимаи дуюми асри 19 то давраи советӣ дар Осиёи Миёна энсиклопедияи миёнаҳаҷми илму фанҳои асосӣ «Матлаъ-ул-улум ва маҷмаъу-л-фунун»-и Воҷид Алихон машҳур ва мутадовил буд (таълиф солҳои 1845–1946). Аз энсиклопедияҳои мухтасар, ки дар ин давра мавриди истифода буданд, «Махзан-ул-улум»-и Браҷ Муҳан дар Ҳиндустон таълиф шуда, дар охири асри 19 нашрҳои ҳиндустонии он машҳур гашт. Энсиклопедияи дигар «Риёзу-л-фирдавс» – таълифи Муҳаммад Ҳасанхон аст, ки ба равияи «Матлаъу-л-улум» дар Ҳиндустон дар охири асри 19 навишта ва нашр шуда буд. Дар асри 19 ва аввали асри 20 мубодилаи адабӣ ва маданӣ аз он ҷумла бо роҳи таълиф, нашр ва паҳн кардани асарҳои энсиклопедӣ байни Ҳиндустон ва Афғонистон Осиёи Миёна хеле ривоҷ гирифта буд. Бисёре аз асарҳои энсиклопедии Осиёи Миёна ривоҷи босазо дошт. Бештаре аз соҳавӣ ба забони урду тарҷума мешуданд (масалан, тарҷумаи урдуии «Матлаъ-ул-улум ва маҷмаъу-л-фунун»-и Зайнулобидинхон, ки дар Ҳиндустон нашр гардид; тарҷумаи урдуии энсиклопедияи космографӣ, ҷуғрофӣ ва табиатшиносӣ «Аҷоибу-л-махлуқот»-и Закариё ибни Муҳаммади Қазвинӣ ва ғайра).
 
==== Дин ====
Сатри 102:
То [[Nupedia]] ва [[Википедия]] боварӣ набуд, ки Интернет метавонад лоиҳаи устувори донишномаи озодро ташкил бидиҳад.
 
Лоиҳаи [[Nupedia]] 9 марти соли 2000 оғоз гардид.
 
[[Википедияи Англисӣ]] дар соли 2004 бо расидани шумораи 300 000 мақола ба бузургтарин Википедия дар ҷаҳон табдил ёфт <ref>[http://linuxreviews.org/news/2004/07/07_3000k/ «Wikipedia Passes 300,000 Articles making it the worlds largest encyclopedia»], ''Linux Reviews'', 2004 July 7.</ref><!-- and by late 2005, Wikipedia had produced over two million articles in more than 80 languages with content licensed under the [[copyleft]] [[GNU Free Documentation License]]. As of August 2009, Wikipedia had over 3 million articles in English and well over 10 million combined in over 250 languages. Wikipedia currently has [[Special:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] articles in English. Since 2003, other free encyclopedias like the Chinese-language [[Baidu Baike]] and [[Hudong]], as well as English language encyclopedias like [[Citizendium]] and [[Knol]] have appeared -->.
Сатри 129:
 
== Сарчашма ==
* {{ЭМТ||1}}
{{ЭСТ}}
 
{{ҷавона}}
 
[[Гурӯҳ:Китобҳо]]
[[Гурӯҳ:Энсиклопедияҳо]]
{{ҷавона}}