Википедиа

Бароти Абдураҳмон: Тафовут байни таҳрирҳо

Browse history interactively
← Фарқияти аввалинаФарқияти баъдина →
Content deleted Content added
ВизуалӣВики-матн
No edit summary
Сатри 14:
}}
 
'''Бароти Абдураҳмон''' (''Абдураҳмонов Бароталӣ''; [[15 сентябр|15 сентябри]] [[1947]], деҳаи Чашмаи Ҷӯшони [[ноҳияи Муъминобод]], [[вилояти Кӯлоб]], [[ҶШС Тоҷикистон]]) — [[нависанда|нависандаи]], драматург ва сенариянависи тоҷик, барандаи Ҷоизаи давлатии Тоҷикистон ба номи Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ ([[Соли 2008|2008]]), Корманди шоистаи Тоҷикистон ([[Соли 2010|2010]]), Аълочии фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон ([[Соли 2013|2013]]), узви [[Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон]] ([[Соли 1989|1989]]).
 
==Зиндагинома==
Бароти Абдураҳмон 15 сентябри 1947 дар деҳаи Чашмаи Ҷӯшони [[ноҳияи Кӯлоб]] ба ҷаҳон омадааст. СолиХатмкардаи 1971Омӯзишгоҳи факултаипедагогии филологияиКӯлоб тоҷики(1966) [[Донишгоҳива давлатиифакултети Тоҷикистон]]филологияи батоҷики номиУДТ В.И.Ленинро(ҳозира хатмДМТ; кардааст1971). БаъданАссистенти устодикафедраи Донишкадаинутқи давлатиисаҳнавӣ ҳунарҳоива зебомаҳорати ([[Донишкадаиактёрии Ин-ти давлатии санъати Тоҷикистон ба номи М. Турсунзода]](1971-72), [[сармуҳаррир]]исармуҳаррири барномаҳои адабиюадабӣ драмавиива телевизионидрамаи тоҷикТВТ (1972-74), муҳаррири калони илмииилмӣ сарредаксияива илмиимудири [[Энсиклопедияиредаксияи советиисанъати тоҷик]]ЭСТ, муовиниҳозира ЭМТ; (1974-88), ҷонишини сармуҳаррири моҳномаимаҷаллаи «Илм ва ҳаёт» (1988-95), мушовири калон ва, мудири Маркази таҳлил ва ёвари [[Президент]]иПрезиденти ҶТ будааст(1996—2011). Аз солис. 2011 нафақагири сатҳи ҷумҳурӣ,ҷумҳуриявӣ. ҳамзамон,Ҳамзамон аз ноябри соли с.2012, мудири редаксияи бачагон ва наврасони ЭМТ мебошад. Маълумоти миёнаро дар мактаби миёнаи ба номи Т.Г.Шевченкои [[ноҳияи Восеъ]] гирифта, солҳои 1965–1969 дар Техникуми индустриалӣ-педагогии [[Душанбе]] таҳсил кардааст. Солҳои 1969-1971 хизмати ҳарбиро адо намудааст. Солҳои 1972-1976 шунавандаи Мактаби олии Вазорати умури дохилии [[Иттиҳоди Шӯравӣ]] (дар [[Тошканд]]) будааст. Курсҳои махсуси касбиро баъдтар дар шаҳрҳои [[Маскав]], [[Ленинград]] ва [[Қоҳира]] анҷом додааст.
 
==Эҷодиёт==
Ҳикояҳои нахустинаш («Барфи аввал», «Муждагонӣ» ва ғ.) с. 1979 дар матбуот ба табъ расидаанд. Маҷмӯаи нахустини ҳикояҳояш — «Шабҳои маҳтобӣ» с. 1986 чоп шуд. Дар қиссаи «Кимиёкаҳ» (1984) нависанда зимни ривояту қиссаҳои асотирӣ набзи зиндагии пурҳаводиси имрӯз, таносуби азалии робитаи инсону табиат, завлонаҳои муҳити носозгор ва рӯҳи бешикасту исёнпарвари инсонро тасвир намудааст. Повести «Давлати сарам, модар» (1989) орзую умеди ҷавонон, ишқу муҳаббати пок, талошу мубориза ва мушкилоти ба мақсад расидану чун инсони ҳақиқӣ камол ёфтани ҷавононро дар с-ҳои 80 асри 20 инъикос мекунад. Тору пуди қиссаву ҳикояҳои маҷмӯаи «Розҳои шабҳангом» (1990) аз маншаи некиву бадӣ ва қарзу фарзи умри даргузари одамӣ, дунёи ишқи поку беолоиши ҷавонӣ ва озмоишҳои қисмати пурҳаводис, манзараҳои дилрабои табиат ва розҳои хилватшабҳои кӯҳистон ба ҳам омадааст. Романи «Дунёи сабзи ишқ» (2002) асари тозаи нависанда дар мавзӯи муосир буда, оҳанги амиқи иҷтимоӣ, конфликтҳои шаддиду хотирмон, характерҳои барҷаста ва эҳсоси баланди ватандӯстию худшиносӣ дорад. Ин роман падидаи тозае дар насри солҳои охир, алалхусус дар рушди романи андеша буда, бо оҳанги самимонаи тасвири ишқ, характери боварибахшу хотирмони қаҳрамонон, самимияту дилчаспии тасвир ва содагию равонии забон хонандаро мафтун месозад. Бароти Абдураҳмон ба мавзӯҳои таърихӣ низ рӯ оварда, силсилақиссаи «Ҳафт мӯъҷизаи олам»-ро (1995) дар тавсифи Аҳромҳои Мисри Қадим, Боғи муаллақи Бобул, Маъбади Артемида, Оромгоҳи Мавсол, Муҷассамаи Зевс, Бурҷи Искандария ва Ҳайкали Родос ба қалам додааст. Романи таърихии «Куруши Кабир» (2006) аз зиндагии пурҳангома, ишқи самимона, тарҳрезии оини давлатдорию кишваркушоиҳо, муттаҳидсозии қавму қабилаҳои парокандаи ориёӣ, аз ҷумла ниёгони тоҷикон дар як қаламрави воҳид ва саранҷом бунёдгузории империяи мутамаддини ҷаҳонии Ҳахоманишиён нақл мекунад. Силсилароманҳои дигари таърихиаш «Камбуҷия» ва «Дорои Бузург» (2013) дар партави сиёсати ваҳдатгароӣ ва башардӯстонаи Куруши Кабир эҷод гардида, дурахшонтарин даврони давлатсозӣ ва тамаддунофарии ниёгони ориёии Эронитаборон, аз ҷумла тоҷиконро фаро мегирад. Б. ҳамчун сенариянавис як силсила филмҳои ҳуҷҷатӣ, аз ҷумла «Тифли домони туям, модар» (1999), «Мӯъҷизаи ҳаштуми олам» (2001), силсила филми сегонаи ҳуҷҷатии «Васвасаҳои хунафшон» (2003—2006) бахшида ба воқеаҳои фоҷиабори даврони истиқлолияти Тоҷикистонро офаридааст. Ба қалами ӯ ҳамчунин кинороманҳои таърихии «Куруш ва Томирис» (2009), «Искандари Мақдунӣ ва Спитамен» (2005), «Рухшона» (2006), инчунин кинороманҳо дар мавзӯи муосир «Алвидоъ, ишқ» (2007), «Метис» (2000), «Фариштаҳои бадманиш» (2010) ва ғ. мутааллиқанд.
Муаллифи маҷмӯаи [[ҳикоя]]ҳои «Шабҳои маҳтобӣ» (1986), [[қисса]]ҳои «Кимиёкаҳ» (1984) ва «Давлати сарам, модарам» (1988), китоби қиссаву ҳикояҳои «Розҳои шабҳангом» (1990), [[роман]]и «Дунёи сабзи ишқ» (2002), силсилақиссаи «Ҳафт мӯъҷизаи олам» (1995), силсилароманҳои «Камбуҷия» ва «Дорои Бузург» (2013) аст. Ҳамчунин, сенарияи филмҳои ҳуҷҷатии «Тифли домони туям, модар!» (1959), «Мӯъҷизаи ҳаштуми олам» (2001), [[филм]]и сегонаи ҳуҷҷатии «Васвасаҳои хунафшон» (2003-2006), кинороманҳои таърихии «Искандари Мақдунӣ ва Спитамен» (2005), «Рухшона» (2006), «Куруш ва Томирис» (2009), филмҳои бадеии «Алвидоъ, ишқ» (2007), «Метис» (2000), «Фариштаҳои бадманиш» (2010) ва силсилаи драмаҳои таърихӣ мутааллиқи хомаи ӯстанд. Романи Н.Думбадзе «Бақои одамият» (1986), қиссаҳои Ч.Айтматов «Турнаҳои бармаҳал» (1988) ва В.Беляев «Асрори шаҳраки махфӣ» (1990), чанде аз ҳикояҳои А.П.Чехов (1988)-ро ба тоҷикӣ гардондааст. Барои Энсиклопедияи миллии тоҷик мақолаҳои зиёде навиштааст. Бештар аз 100 эссе ва очерку мақолаи публитсистияш дар матбуоти даврӣ ба табъ расидаанд. Чанде аз асарҳояш ба забонҳои русӣ, булғорӣ ва ӯзбекӣ тарҷума ва чоп шудаанд.
 
=== Драммаҳо ===
Бароти Абдураҳмон ҳамчун драматург драмаи таърихии «Хатои Искандари Мақдунӣ» (1999, таҳияи саҳнави аш бо номи «Искандари Мақдунӣ ва Спитамен» дар Театри давлатии академии драмаи тоҷик ба номи А. Лоҳутӣ, 2001) ва драмаи таърихии «Куруш ва Томирис» (2011, таҳияи саҳнавӣ дар Театри давлатии академии драмаи тоҷик ба номи А. Лоҳутӣ), «Рухшона» (2008), киноповести таърихии «Шамшер ва ишқ» (2002)-ро офаридааст. Дар драма ва кинороманҳои таърихии «Искандари Мақдунӣ ва Спитамен», «Рухшона», шахсияти Искандари Мақдунӣ бо тинати мураккабу фоҷиаи кишваркушоиҳояш тасвир шудааст. Алалхусус, пархошу набардҳои сахту сангин ва талошу муборизаҳои истиқлолхоҳии Спитамен ва корнамоиҳои ниёгони тоҷикон барои ҳифзи кишвари аҷдодӣ дастоварди нависанда дар мавзӯи таърихӣ мебошад. Бароти Абдураҳмон тарҷумони болаёқат буда, маҳорати нависандагиаш дар тарҷумаи асарҳои бадеӣ кор медиҳад. Ӯ романи «Бақои одамият»-и Н. Думбадзе (1986), повести «Турнаҳои бармаҳал»-и Ч. Айтматов (1988), чандин ҳикояҳои А. Чехов (1989) ва повести «Асрори шаҳраки махфӣ»-и В. Беляевро (1990) ба тоҷикӣ гардондааст. Бештар аз 100 эссе ва мақолаву очеркҳои публитсистиаш дар матбуот ба табъ расидаанд.
 
Чанде аз асарҳояш ба забонҳои украинӣ, русӣ, булғорӣ ва ӯзбекӣ тарҷума шудаанд.
 
==Мукофот==
Дорандаи Ҷоизаи давлатии Тоҷикистон ба номи Рӯдакӣ (2008) ва Ҷоизаи адабии ИН Тоҷикистон ба номи С. Айнӣ (2004). Корманди шоистаи Тоҷикистон (2010). Бо ордени «Шараф» (дараҷаи II) медали «Хизмати шоиста» (2000), нишони «Аълочии фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон» (2013) ва дигар медалҳо сарфароз гардидааст. Узви ИН Тоҷикистон аз соли 1989.
* Ҷоизаи ба номи Садриддин Айнӣ (2004);
* Ҷоизаи давлатии Тоҷикистон ба номи Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ (2008);
* Корманди шоистаи Тоҷикистон (2010);
* Аълочии фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон (2013);
* Ордени «Шараф»;
* Медали «Хидмати шоиста» ва ғ.<ref>Адибони Тоҷикистон (маълумотномаи мухтасари шарҳиҳолӣ)./Таҳия ва танзими Асрори Сомонӣ ва Маҷид Салим. – Душанбе, «Адиб», 2014, – с. 25 ISBN 978-99947-2-379-9</ref>
 
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
 
== СарчашмаАдабиёт ==
 
* {{ЭМТ|Бароти Абдураҳмон|2|муаллиф=М. Диловаров}}
 
* Энсиклопедияи адабиёт ва санъати тоҷик. Ҷ. 3. Д., 2004;
* Раҳмонов А. Таронаи ишқ ё Романи андеша. Адабиёт ва санъат. 3 окт. с. 2003;
* Андешаҳо дар бораи Бароти Абдураҳмон// маҷ. Садои Шарқ. 2007, № 9.
 
[[Гурӯҳ:Нависандагони тоҷик аз рӯи алифбо]]
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Бароти_Абдураҳмон"