Энергетикаи Тоҷикистон: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
ислоҳ
→‎Таърих: илова
Сатри 3:
киловатт, 60 ҳазор километр хати барқ садҳо подстансияи барқӣ ва нуқтаҳо трансформаторӣ мебошад. Аз ин миқдор танҳо 6 фоизи захираҳо мавриди истифода мебошад.
 
[[File:Un-Tajikistan.svg|thumb|Харитаи Ҷумҳурии Тоҷикистон]]
==Таърих==
Истифодабари нерӯҳои энергетикӣ дар кишвар баъд аз ташклёбии ҶМШС Тоҷикистон (1924-1928) оғоз ёфтааст. Дар асоси нақшаи ГОЭЛРОИ СССР (бо ташаббуси В.И. Ленин) аввалин нерӯгоҳҳои барқии дизелӣ дар Душанбе (с. 1926, 78 кВт) ва (с. 1928, 48 кВт) ба кор даромаданд. Қадами нахустин дар ин ҷода сохтмони НБО Варзоб - 1 гардид, ки соли 1937 бо иқтидори 7,1 ҳаз. кВт ба кор даромад. Силсилаи НБО-и [[Варзоб]] (НБО Варзоб-1 (с. 1937), НБО Варзоб-2 (с. 1949) ва НБО Варзоб-3 (с. 1952)) - бо иқтидори умумии 25.7 МВт., дар дарёи Варзоб низ сохта шуданд. Соли 2006 дар инҷо корҳои тармим гузаронида шудааст.
Line 16 ⟶ 17:
Дар Тоҷикистон ҳоло чунин Нерӯгоҳҳои барқии обӣ амал мекунанд:
 
Нерӯи асоси энергетикаи Тоҷикистонро Нерӯгоҳҳои барқии обӣ истеҳсол мекунанд. Ҳаҷми умумии муайяншудаи иқтидори Нерӯгоҳҳои барқии обӣ — 4070 МВт аст.
1.1. [[НБО Норак]] – бо иқтидори 3000 МВт, дар дарёи Вахш
Тоҷикистон дорои захираҳои ғании гидроэнергетикӣ мебошад. Ҳаҷми умумии захираҳои гидроэнергетикӣ — 527 млрд кВт. соатро ташкил медиҳад. Аз рӯи ҳаҷми умумии захираҳои гидроэнергетикӣ Тоҷикистон дар ҷаҳон ҷойи ҳаштумро ишғол мекунад.
 
Дар Тоҷикистон ҳоло чунин Нерӯгоҳҳои барқии обӣ амал мекунанд:
 
1.21. [[НБО БойғозӣНорак]] — бо иқтидори 6003000 МВт, дар дарёи Вахш
 
 
1.3. [[НБО Сангтӯда – 1]] – бо иқтидори 670 МВт, дар дарёи Вахш
 
 
1.4. [[НБО Сангтӯда-2]] - бо иқтидори 220 МВт, дар дарёи Вахш
 
 
1.5. [[НБО Сарбанд]] – бо иқтидори 240 МВт, дар дарёи Вахш
 
 
1.62. [[НБО ШаршараБойғозӣ]]- бо иқтидори 29,9600 МВт, дар дарёи Вахш
 
1.3. [[НБО Сангтӯда – 1]] — бо иқтидори 670 МВт, дар дарёи Вахш
 
1.74. [[НБО МарказӣСарбанд]] — бо иқтидори 15,1240 МВт, дар дарёи Вахш
 
1.45. [[НБО Сангтӯда-2Шаршара]] - — бо иқтидори 22029,9 МВт, дар дарёи Вахш
 
1.8 6. [[НБО ҚайроққумМарказӣ]] — бо иқтидори 12615,1 МВт, дар Сирдарё
 
1.17. [[НБО НоракҚайроққум]] — бо иқтидори 3000126 МВт, дар дарёи ВахшСирдарё
 
1.9. 8 Силсилаи НБО Варзоб ([[НБО Варзоб-1, НБО Варзоб-2 ва НБО Варзоб-3]]) - — бо иқтидори умумии 25.,7 МВт., дар дарёи Варзоб
 
1.9. [[Нерӯгоҳи Помир-1]]
 
1.10. [[Нерӯгоҳи барқи обии Роғун]] - [[16 ноябр]]и [[соли 2018]] агрегати якуми НБО Роғун бо иқтидори 600 МВт ба кор дароварда шуд. Иқтидори лоиҳавии НБО Роғун ба 3600 МВт баробар буда, он аз 6 агрегати 600 МВт ва баландии сарбанди он 335 метр муайян шудааст.<ref>{{Cite web|url=http://www.president.tj/node/18897|title=Маросими ба кор даровардани агрегати якуми Неругоҳи барқи обии “Роғун”|author=|website=president.tj|date=2018-11-16|publisher= |lang=tg|accessdate=2018-12-27}}</ref>
1.10. НБО Хоруғ - бо иқтидори 9 МВт, дар дарёи Ғунд
 
1.11. Силсилаи НБО — и хурд.:
 
Дар соли 2010 истеҳсоли нерӯиэнергияи барқ 14  млрд. 614  млн.кВт. соатро ташкил додмекард.
Имрӯз дар Тоҷикистон сохтмони [[НБО Роғун]] – бо иқтидори 3600 МВт ва якчанд НБО – и хурд бо кӯмак ва маблағгузориҳои давлату хазинаву бонкҳои хориҷӣ идома ёфта истодааст.
Норасоии нерӯи барқ дар [[Тоҷикистон]] аз моҳҳои октяброктябрь то май соли оянда давом мекунад. Дар ин мӯҳлат бо қарори Ҳукумати Тоҷикистон барои муассисаю корхонаҳо ва хонадони аҳолии шаҳрушахру ноҳияҳоинохияҳои ғайри пойтахт — ш. [[Душанбе]], якчанд сол аст (аз миёнаи солҳои 90-уми асрисари XX то имрӯз [соли 2018]2016), ки лимити истифодаи барқ ҷорӣ карда мешавадшуда буд. Ин амал барои рушди иқтисодиёт ва беҳдошти саломатии аҳолӣ зарар мерасонадмерасонд. Вале, солҳои 2016-2018 лимити истифодаи барқ дар ҷумҳурӣ пурра аз байн бурда шудааст.
Дар соли 2010 истеҳсоли нерӯи барқ 14 млрд. 614 млн.кВт. соатро ташкил дод.
Норасоии нерӯи барқ дар [[Тоҷикистон]] аз моҳҳои октябр то май давом мекунад. Дар ин мӯҳлат бо қарори Ҳукумати Тоҷикистон барои муассисаю корхонаҳо ва хонадони аҳолии шаҳру ноҳияҳои ғайри пойтахт – ш. [[Душанбе]], якчанд сол аст (аз миёнаи солҳои 90-уми асри XX то имрӯз [соли 2018]), ки лимити истифодаи барқ ҷорӣ карда мешавад. Ин амал барои рушди иқтисодиёт ва беҳдошти саломатии аҳолӣ зарар мерасонад.
 
Эмомалӣ Раҳмон зимни суханронӣ дар Иҷлосияи 13-уми Созмони ҳамкории иқтисодӣ, ки 1 марти соли 2017 дар шаҳри Исломобод баргузор гардид, изҳор доштанд: "Таҳкурсии асосии бахши энергетикаи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз неругоҳҳои барқи обӣ иборат мебошад, ки истеҳсоли 98 фоизи неруи барқро дар кишвар аз манбаи барқароршавандаи тавлиди энергия таъмин менамояд. Аз рӯи фоизи истеҳсоли «энергияи сабз» Тоҷикистон дар қатори шаш кишвари пешсафи сайёра қарор дорад ва захираҳои умумии гидроэнергетикии он дар ҷаҳон яке аз бузургтаринҳо ба шумор мераванд. Ин захираҳо имкони истеҳсоли солона то 527 миллиард киловатт- соат неруи барқи аз лиҳози экологӣ тозаро медиҳанд ва имрӯз танҳо 5 фоизи онҳо истифода мешаваду халос. Ва ин дар ҳолатест, ки талаботи бозори энергетикии минтақаи фарохи созмон ба неруи барқ рӯ ба афзоиш аст.<ref>[http://khovar.tj/2017/03/az-r-i-foizi-iste-soli-energiyai-sabz-to-ikiston-dar-atori-shash-kishvari-peshsafi-sajyora-aror-dorad/ Аз рӯи фоизи истеҳсоли «энергияи сабз» Тоҷикистон дар қатори шаш кишвари пешсафи сайёра қарор дорад] </ref>
Сохтмони [[НБО Роғун]] – бо иқтидори 3600 МВт аз нав дар соли 2010 сар шудааст. Ба истифода супоридани якчанд НБО – и хурд ва махсусан [[НБО Роғун]] норасоии нерӯи барқ дар Тоҷикистон бартараф хоҳад шуд.
 
== Эзоҳ ==