Николай Басов: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
х мукофот ҶОИЗА нест, replaced: |мукофоту ҷоизаҳо → |ҷоизаҳо using AWB
→‎Фаъолият: илова, ислоҳ
Сатри 31:
==Зиндагинома==
БÁСОВ Николай Геннадиевич (14.12.1922, Воронеж – 1.7.2001, Маскав), физикадони шӯравӣ, яке аз асосгузорони радиофизикаи квантӣ, д. и. физика ва математика (1956), акад. Академияи илмҳо ИҶШС (1966) ва узви Раёсати Академияи илмҳо ИҶШС (1967), ду карат Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1969, 1982).
Бо 5 ордени Ленин ва дигар ордену медалҳо сарфароз гардидааст. Узви хориҷии Академияи илмии як қатор мамлакатҳо буд.
==Фаъолият==
Баъди хатми Инистути инженерию физика (1950) дар Иниститути физикаи Академияи илмҳо ИҶШС кор мекунад (аз с. 1972 директор). Профессор Иниститути инженерию физикаи Маскав (1963), сармуҳаррири маҷҳои «Наука», «Квант», «Квантовая электроника», «Природа» (1967), раиси Раёсати ҷамъияти умумииттифоқии «Знание» (1978–90) буд. Бо ҳамкории А. М. Прохоров усули нави бо ёрии системаҳои квантӣ ҳосил кардани лапишҳои электромагнитиро ба вуҷуд овард ва аввалин генератори молекулавӣ (мазер)-ро бо дастаи молекулаҳои аммиак сохт (1954). Якҷоя бо Ю. М. Попов ва Б. М. Вуд ақидаи татбиқи нимноқилҳоро дар генераторҳои ҳудуди оптикӣ (лазерҳо) пешниҳод намуд, усули сохтани лазерҳои нимноқилиро такмил дод. Басов оид ба лазерҳои пуриқтидори газӣ ва кимиёӣ таҳқиқот анҷом дода, лазерҳои фторию ҳидрогенӣ, йодӣ ва эксимериро сохт. Як қатор корҳои илмии Басов ба масъалаҳои паҳншавӣ ва таъсири мутақобили импулсҳои лазерӣ бо модда, истифодаи лазерҳо барои идора кардани синтези термоядроӣ, усулҳои лазерии гармкунии плазма, равандҳои тезонидани реаксияҳои кимиёӣ бо афканишоти лазерӣ, асосҳои физикавии ташкил додани стандартҳои квантии басомад, истифодаи лазерҳо дар оптикаи электронӣ ва ба оптикаи ғайрихаттӣ бахшида шудаанд. Дорандаи Мукофоти нобелӣ (1964), Мукофоти ленинӣ (1959), давлатии ИҶШС (1989).
 
== Зиндагинома ==
Бо 5 ордени Ленин ва дигар ордену медалҳо сарфароз гардидааст. Узви хориҷии Академияи илмии як қатор мамлакатҳо буд.
Николай Геннадиевич Басов баъди хатми Инистути инженерию физика (1950) дар Иниститути физикаи Академияи илмҳо ИҶШС кор мекунад (аз с. 1972 директор). Профессор Иниститути инженерию физикаи Маскав (1963), сармуҳаррири маҷҳои «Наука», «Квант», «Квантовая электроника», «Природа» (1967), раиси Раёсати ҷамъияти умумииттифоқии «Знание» (1978–1990) буд.
== Фаъолияти илмӣ ==
Баъди хатми Инистути инженерию физика (1950) дар Иниститути физикаи Академияи илмҳо ИҶШС кор мекунад (аз с. 1972 директор). Профессор Иниститути инженерию физикаи Маскав (1963), сармуҳаррири маҷҳои «Наука», «Квант», «Квантовая электроника», «Природа» (1967), раиси Раёсати ҷамъияти умумииттифоқии «Знание» (1978–90) буд. Бо ҳамкории А. М. Прохоров усули нави бо ёрии системаҳои квантӣ ҳосил кардани лапишҳои электромагнитиро ба вуҷуд овард ва аввалин генератори молекулавӣ (мазер)-ро бо дастаи молекулаҳои аммиак сохт (1954). Якҷоя бо Ю. М. Попов ва Б. М. Вуд ақидаи татбиқи нимноқилҳоро дар генераторҳои ҳудуди оптикӣ (лазерҳо) пешниҳод намуд, усули сохтани лазерҳои нимноқилиро такмил дод. Басов оид ба лазерҳои пуриқтидори газӣ ва кимиёӣ таҳқиқот анҷом дода, лазерҳои фторию ҳидрогенӣ, йодӣ ва эксимериро сохт. Як қатор корҳои илмии Басов ба масъалаҳои паҳншавӣ ва таъсири мутақобили импулсҳои лазерӣ бо модда, истифодаи лазерҳо барои идора кардани синтези термоядроӣ, усулҳои лазерии гармкунии плазма, равандҳои тезонидани реаксияҳои кимиёӣ бо афканишоти лазерӣ, асосҳои физикавии ташкил додани стандартҳои квантии басомад, истифодаи лазерҳо дар оптикаи электронӣ ва ба оптикаи ғайрихаттӣ бахшида шудаанд. Дорандаи Мукофоти нобелӣ (1964), Мукофоти ленинӣ (1959), давлатии ИҶШС (1989).
== Мукофоту ҷоизаҳо ==
Барандаи [[Ҷоизаи Нобел]] дар бахши физика (1964), Мукофоти ленинӣ (1959) ва давлатии ИҶШС (1989).
Бо 5 ордени Ленин ва дигар ордену медалҳо сарфароз гардидааст.
 
== Сарчашма ==