Бензин: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
Барчасбҳо: вироиш тавассути телефони ҳамроҳ вироиш тавассути мурургари телефони ҳамроҳ
No edit summary
Сатри 1:
[[FileАкс:Gasoline in mason jar.jpg|alt=Бензини навъи А-80|thumb|Бензини навъи А-80]]
 
'''Бензин''' ({{lang-de|Benzin}})  — як навъ [[сӯзишворӣ]]; омехтаи карбогидридҳои сохташон гуногун. Моеи беранг, ҳарорати ҷӯшишаш 30–20530-205<sup>о</sup>С, ҳарорати яхбандиаш–яхбандиаш — 60<sup>о</sup>С, зичиаш 700–780700—780 кг/м<sup>3</sup>. Ҳангоми 74–12374-123 г/см<sup>3</sup> будани консентратсияи буғи бензин омехтаи тарканда ҳосил мешавад. Бензинро асосан дар натиҷаи тақтир ва коркарди нефт, гоҳо ҳангоми коркарди ангишт ва варақсанги сӯзанда, инчунин аз газҳои табиӣ ва якҷоя бо нафт ҳосил мекунанд.
 
Одатан, бензин дар намуди фраксияҳои зерин ба фурӯш мебарояд: 30–60030-600 эфири петромӣ (пентан + гексан); 60–125060-1250 бензини экстраксионӣ (гексан + гептон ва карбогидридҳои шоханок); 100–1400100—1400 лигроин; 130–1800130—1800 уайтспирт (баъзан дар таркибаш нафтен дорад).
 
== Истифода ==
Охири асри 19 бензинро асосан чун сӯзишворӣ барои при­мусҳо ва воситаи зидди уфунат (антисептикӣ) кор мефармуданд (он дар дорухонаҳо фурӯхта мешуд). Аз [[нафт]] бештар керосин гирифта, ҳама моддаҳои дигар, аз ҷумла бензинро месӯзонданд ё мепартофтанд. Баъди истеҳсоли муҳаррикҳои дарунсӯз бензин ба маҳсулоти асосии коркарди нафт табдил ёфт. Бензин чун сӯзишворӣ барои муҳаррикҳои карбюраторӣ ва инжекторӣ, ракетаҳо, истеҳсоли парафин ва ғайра истифода мешавад. Бензинеро, ки чун сӯзишворӣ истифода мебаранд, ба бензини автомобилӣ ва авиатсионӣ ҷудо мекунанд. Бензини автомобилӣ тобистона (апрел–сентябрапрел-сентябр истифода мебаранд) ва зимистона (октябр–мартоктябр-март кор мефармоянд) мешавад. Дар бензини зимистона миқдори карбогидридҳои ҳарорати ҷӯшишашон паст бештар аст.<br />Хусусияти асосии бензин тобоварӣ ба детонатсия (дар муҳаррик муътадил сӯхтани он) мебошад. Хосияти мазкур аз рӯйи адади октанӣ муайян карда мешавад. Адади октанӣ ҳар қадар баланд бошад, бензин ба детонатсия ҳамон қадар тоб меорад. Адади октании бензини беҳтарини автомобилӣ бояд 35 ва бензини авиатсионӣ 100 бошад.
 
== Навҳои бензин ==
 
=== Бензини автомобилӣ ===
Бензинро аз рӯйи адади октанӣ ба навъҳо ҷудо мекунанд. Барои автомобилҳо бензини '''''А-66, А-72, А-76, АИ-80, АИ-92, АИ-93, АИ-95, АИ-98''''' (ададҳо бо адади октанӣ мувофиқанд) ва барои авиатсия бензин-100/130, бензин-95/130, бензин-91/115 (сурат — адади октанӣ, махраҷ — навъи бензин) истеҳсол карда мешавад. Пайвастҳои [[сулфур]], ки дар таркиби бензин вуҷуд доранд, боиси занг задани [[муҳаррик]] мешаванд. Бинобар ин, дар бензинҳои автомобилӣ миқдори сулфур бояд <0,15 %, дар бензинҳои авиатсионӣ <0,05 % бошад.
 
=== Бензин-ҳалкунандаҳо ===
Омехтаҳои бензинии нафт ҳамчунин ба сифати ҳал­кунандаҳо дар истеҳсолоти сирешҳои резинӣ, локу ранг, чарми сунъӣ, тоза кардани равғани рустанӣ ва ғайра кор фармуда мешаванд.
 
== Таъсир ба саломатии инсон ==
Сатри 23:
 
== Сарчашма ==
* {{ЭМТ|Бензин|2}}
 
{{Химия-нопурра}}
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Бензин"