Физиология: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
No edit summary
хNo edit summary
Сатри 1:
'''Физиология'''- [[илм]]ест, ки вазифахоивазифаҳои хамаиҳамаи узвхоиузвҳои организмхороорганизмҳоро дар яклухти ва алохидагиалоҳидаги меомузадмеомӯзад. Физиология аз ҷумлаи илмҳои биологӣ ва тиббӣ буда,
фаъолияти ҳаётии узв, бофта ва ҳуҷайраҳои баданро дар
 
зиндагӣ меомӯзад. Вай сабабҳо, роҳҳо ва қонунҳои
{{Зоо-нопурра}}
раванди фаъолияти бадан ва амалиёти муттақобилаи онро
 
бо муҳити атроф низ меомӯзад.
[[Гурӯҳ:Олами ҳайвонот]]
[[Гурӯҳ:Илм]]
ФИЗИОЛОГИЯИ НОРМАЛЇ ҲАМЧУН ФАН ВА
АЛОҚАИ ОН БО ДИГАР ФАНҲОИ ТИББЇ
Калимаи физиология аз забони юнонӣ гирифта шуда,
Физиология аз љумлаи илмњои биологї ва тиббї буда,
«Physic» табиат ва «Logos» таълимотро мефаҳмонад.
фаъолияти њаётии узв, бофта ва њуљайрањои баданро дар
Маънои луғавии ин калима хулосаи умумиест, ки бо
зиндагї меомўзад. Вай сабабњо, роњњо ва ќонунњои
таърифи илмии фанни физиология айният надорад. Агар
раванди фаъолияти бадан ва амалиёти муттаќобилаи онро
ба ибораи дигар гӯем, физиология фаннест, ки ҷараёнҳои
бо муњити атроф низ меомўзад.
ҳаётии дар организми том, узв, бофта ва ҳуҷайраҳо
Калимаи физиология аз забони юнонї гирифта шуда,
рӯйдиҳанда, алоқаи зичу байниҳамдигарии онҳо ва
«Physic» табиат ва «Logos» таълимотро мефањмонад.
робитаашонро бо муҳити атроф ҳамаҷониба меомӯзад.
Маънои луѓавии ин калима хулосаи умумиест, ки бо
Физиология илми таҷрибавӣ мебошад.
таърифи илмии фанни физиология айният надорад. Агар
ба ибораи дигар гўем, физиология фаннест, ки љараёнњои
њаётии дар организми том, узв, бофта ва њуљайрањо
рўйдињанда, алоќаи зичу байнињамдигарии онњо ва
робитаашонро бо муњити атроф њамаљониба меомўзад.
Физиология илми таљрибавї мебошад. Њамаи ахбору
маълумотњои он дар натиљаи гузаронидани таљрибањо дар
њайвонњо, ки просессњои муњими њаётии организми одам
ва њайвонњоро мефањмонанд, ба даст оварда шудааст.
Физиологияи нормалї ќонуниятњои фаъолияти њаётии
организми солим, механизмњои ба таъсири омилњои
гуногун мутобиќшавии он ва нињоят устувории
организмро меомўзад.
Њангоми мўътадил будани муносибатњои дуљонибаи
организм бо муњити атроф фаъолияти мўътадили тамоми
узвњои организм ба амал меояд.
Физиологияи нормалї ба таври умум асоси тамоми
фанњои тиббї ба шумор меравад, зеро бе донистани
љароёни мўътадили равандњои физиологї пизишк
беморро муолиља карда наметавонад.
Физиологияи нормалї таълими хотимавї дар ќисмати
таълимї то клиникии биологию тиббии донишљуён биохимия, анатомия, гистология, аз тарафи дигар бо
физиологияи патологї, фармокология, ва фанњои
препедевтикии клиникї алоќаманд аст. Ин фан дар асоси
муносибати тањлилию синтетикї бо бањодињии
функсияњои гуногуни организми солим аз нуќтаи назари
механизмњо ва танзими онњо таълим дода мешавад. Асоси
илмии ин фан пешбинии вазъи фаъолият, ќобилияти корї
ва саломатии инсон мебошад.
Саломатї - солимии табиї, маънавї ва иљтимоии
инсон мебошад. Саломатї ба инсон имконият медињад, ки
муддати дароз ва фаъолона дар шароитњои гуногунї
муњит кор ва фаъолият намуда, ба шароитњои номусоиди
он тоб оварда муќовимат кунад то ин, ки суботкории
хешро нигоњ дорад. Дараљаи саломатиро фаъолияти
эътимодноки силсилањои алоњида, алоќа бо муњити атроф,
ќобилияти корї, имконияти васеи мутобиќшавї,
захирањои љавоб доданро ба таъсиротњои гуногун муайян
мекунад. Њангоми аз њадд берун амал кардани ќуввањои
муњовизаткунанда ва нигоњдоранда њолате ба вуќуъ
мепайвандад, ки онро њолати муќобили беморї меноманд,
ки вай боиси инкишофи беморї мегардад.
Даврањои синусолї он даврањое мебошанд, ки барои
Ҳамаи ахбору маълумотҳои он дар натиҷаи гузаронидани таҷрибаҳо дар
интињои марњалаи муайяни инкишофи инсон заруранд. Ба
ҳайвонҳо, ки просессҳои муҳими ҳаётии организми одам
њар як давра хусусиятњои сохторї, вазифавї, равонї,
ва ҳайвонҳоро мефаҳмонанд, ба даст оварда шудааст.
дараљаи мутобиќшавї ва инчунин хосиятњои љараёни
 
беморї хос аст.
Физиологияи нормалӣ қонуниятҳои фаъолияти ҳаётии
Давраи батнї аз лањзаи обистании тухмњуљайра то
организми солим, механизмҳои ба таъсири омилҳои
таваллуд (9 моњ)-ро дарбар мегирад ва аз марњалаи рушди
гуногун мутобиқшавии он ва ниҳоят устувории
љанин (8 њафта) ва марњалаи рушди машима иборат
организмро меомӯзад.
мебошад. Дар марњалаи охир силсилаи њамил - машима-
 
модар шакл гирифта амал мекунад. Ба кори муътадили ин
Ҳангоми мӯътадил будани муносибатҳои дуҷонибаи
силсила љараёнњои даврањои пеш ва баъд аз таваллуд
организм бо муҳити атроф фаъолияти мӯътадили тамоми
вобастагї дорад. Дар давраи пешазтаваллуд рушди
узвҳои организм ба амал меояд.
босуръати он сохторњое сурат мегирад, ки дар лањзаи
 
таваллуд зиндагии тифлро дар шароити берунибатнї
Физиологияи нормалӣ ба таври умум асоси тамоми
фанҳои тиббӣ ба шумор меравад, зеро бе донистани
ҷароёни мӯътадили равандҳои физиологӣ пизишк
беморро муолиҷа карда наметавонад.
 
Физиологияи нормалӣ таълими хотимавӣ дар қисмати
таълимӣ то клиникии биологию тиббии донишҷуён биохимия, анатомия, гистология, аз тарафи дигар бо
физиологияи патологӣ, фармокология, ва фанҳои
препедевтикии клиникӣ алоқаманд аст. Ин фан дар асоси
муносибати таҳлилию синтетикӣ бо баҳодиҳии
функсияҳои гуногуни организми солим аз нуқтаи назари
механизмҳо ва танзими онҳо таълим дода мешавад. Асоси
илмии ин фан пешбинии вазъи фаъолият, қобилияти корӣ
ва саломатии инсон мебошад.
 
Саломатӣ — солимии табиӣ, маънавӣ ва иҷтимоии
инсон мебошад. Саломатӣ ба инсон имконият медиҳад, ки
муддати дароз ва фаъолона дар шароитҳои гуногунӣ
муҳит кор ва фаъолият намуда, ба шароитҳои номусоиди
он тоб оварда муқовимат кунад то ин, ки суботкории
хешро нигоҳ дорад. Дараҷаи саломатиро фаъолияти
эътимодноки силсилаҳои алоҳида, алоқа бо муҳити атроф,
қобилияти корӣ, имконияти васеи мутобиқшавӣ,
захираҳои ҷавоб доданро ба таъсиротҳои гуногун муайян
мекунад. Ҳангоми аз ҳадд берун амал кардани қувваҳои
муҳовизаткунанда ва нигоҳдоранда ҳолате ба вуқуъ
мепайвандад, ки онро ҳолати муқобили беморӣ меноманд,
ки вай боиси инкишофи беморӣ мегардад.
 
Давраҳои синусолӣ он давраҳое мебошанд, ки барои
интиҳои марҳалаи муайяни инкишофи инсон заруранд. Ба
ҳар як давра хусусиятҳои сохторӣ, вазифавӣ, равонӣ,
дараҷаи мутобиқшавӣ ва инчунин хосиятҳои ҷараёни
беморӣ хос аст.
 
Давраи батнӣ аз лаҳзаи обистании тухмҳуҷайра то
таваллуд (9 моҳ)-ро дарбар мегирад ва аз марҳалаи рушди
ҷанин (8 ҳафта) ва марҳалаи рушди машима иборат
мебошад.
Дар марҳалаи охир силсилаи ҳамил — машима-
модар шакл гирифта амал мекунад. Ба кори муътадили ин
силсила ҷараёнҳои давраҳои пеш ва баъд аз таваллуд
вобастагӣ дорад.
 
Дар давраи пешазтаваллуд рушди
босуръати он сохторҳое сурат мегирад, ки дар лаҳзаи
таваллуд зиндагии тифлро дар шароити берунибатнӣ
таъмин карда тавонад.
 
== Пайвандҳо ==
* [[Биохимия]]
* [[Биофизика]]
* [[Ситоархитектоника]]
* [[Физиом]]
* [[Бадани одам]]
 
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
 
== Пайвандҳо ==
{{authority control}}
{{biology-stub}}
 
[[Гурӯҳ:Физиология]]
[[Гурӯҳ:Бахшҳои_биология]]