Википедиа

Султон Умаров: Тафовут байни таҳрирҳо

Browse history interactively
← Фарқияти аввалинаФарқияти баъдина →
Content deleted Content added
ВизуалӣВики-матн
No edit summary
Сатри 1:
{{Олим
|ном = Султон Умаров
| номи аслӣ = =Умаров Султон Умарович Умаров
|тасвир = Султон Умаров.JPG
|бар =
|тавсифи тасвир = Султон Умарович Умаров
|санаи таваллуд = 24.08.1908
| зодгоҳ = {{Зодгоҳ|Хуҷанд|шаҳри Хуҷанд }}, [[ҶШС Тоҷикистон]], [[СССР]]
|санаи марг = 6.05.1964
|шаҳрвандӣ = {{flag|Тоҷикистон}}
|маҳалли марг = {{МаҳаллиМарг|Душанбе|шаҳри Душанбе }}, [[ҶШС Тоҷикистон]], [[СССР]]
|фазои илмӣ = [[физикафизик]]
|ҷойҳои кор = Донишгоҳи давлатии Ӯзбекистон, Институти омӯзгории Тошкент, Донишгоҳи давлатии Осиёи Миёна, Шӯрои Вазирони ҶШС ӯзбекистон, Шӯъбаи физикаи назариявӣ, Институти физикаву техникаи АИ ҶШС Ӯзбекистон, [[Донишгоҳи миллии Тоҷикистон|Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон ба номи В.И.Ленин]] ва [[Академияи илмҳои Тоҷикистон|АИ ҶШС Тоҷикистон]]
|дараҷаи илмӣ = {{Дараҷаи илмӣ|доктор|илмҳои физика ва математика}}
|унвонҳои илмӣ = {{Унвонҳои илмӣ |АИҶТ|0}}
|алма-матер = Академияи омӯзгории Самарқанд
|роҳбари илмӣ =
|шогирдони маъруф =
|маъруф ба =
|ҷоизаҳо = {{ордени Ленин}}, ду {{ордени БайраќиБайрақи Сурхи Меҳнат,}} <br> медалҳои «Барои меҳнати шоиста», «Барои меҳнати шоиста дар Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941-1945»,
|имзо =
|бари имзо =
|сайт =
|викитека =
|викианбор =
}}
 
'''Умаров Султон Умарович Умаров''' -([[24 август]]и [[олим1908]], [[Хуҷанд]] — [[6 май]]и [[1964]], [[Душанбе]], [[ҶШС Тоҷикистон]]) — {{физикдон|Тоҷикистон}}, [[номзади илм]]ҳои физикаву математика ([[1936]]), [[доктори илм]]ҳои физика ва математика ([[1948]]), [[профессор]] ([[1949]]). Академики Академияи илмҳои ҶШС Ӯзбекистон ([[1943]]), академики [[Академияи илмҳои Тоҷикистон|Академияи илмҳои ҶШС Тоҷикистон]] ([[1957]], Президенти [[Академияи илмҳои Тоҷикистон|Академияи илмҳои ҶШС Тоҷикистон]]([[1957]]-—[[1964]]).
 
== Зиндагинома ==
Академияи омӯзгории Самарқандро хатм кардааст ([[1930]]), ихтисос – — «физика».
Самтҳои асосии фаъолияти илмӣ: физикаи релетивистии статистикӣ ва назарияи кинетики газҳо, назарияи нисбат, электроникаи физикӣ ва физикаи нимноќилҳо, физикаи амалӣ.
 
* дотсенти Донишгоҳи давлатии Ӯзбекистон (1936-19411936—1941),
* муовини директор, директори Институти омӯзгории Тошкент (1941-19421941—1942),
* ректори Донишгоҳи давлатии Осиёи Миёна (1942; 1945-19501945—1950),
* муовини раиси Шӯрои Вазирони ҶШС ӯзбекистон (1942-19451942—1945).
* мудири Шӯъбаи физикаи назариявӣ (1950-19561950—1956),
* директори Институти физикаву техникаи АИ ҶШС Ӯзбекистон (1956-19571956—1957).
* мудири кафедраи физикаи назариявии [[Донишгоҳи миллии Тоҷикистон|Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон ба номи В. И. Ленин]] ва мудири Шӯъбаи физика ва математика ва Президенти [[Академияи илмҳои Тоҷикистон|АИ ҶШС Тоҷикистон]](1957-19641957—1964).
 
== Фаъолияти илмӣ ==
Аз ташкилотчиёни намоёни илм дар Тоҷикистон маҳсуб меёбад. Вале қабл аз ҳама донишманди барҷастаи физика мебошад. Оид ба физикаи ядро, электроникаи физикӣ, механикаи статистикӣ, назарияи асбобҳои нимноқилӣ, инчунин фалсафаи табиатшиносӣ таҳқиқоти судманд анҷом бахшидааст. Назарияаш мавриди қонуниятҳои нам-кашии пахта ва таъсири оби фурӯбурдашуда ба хосияти электрикгузаронии нахҳои он аҳамияти калони илмию амалӣ касб карда, бар асоси он асбоби ҳассоси намисанҷ сохта шуд. Бо заҳматаш назарияи робитаи нимноқил-металл барои дараҷаи ҳархелаи иониизоникии атомҳои бегона (ба истилоҳ омехтаҳо) мавриди ҷамъбандӣ қарор гирифта, аз он хулосаҳои нави илмӣ бароварда шудаанд. Таҳти сарвариаш дар лаборатория назарияи феноменологии гармию электргузаронии нимноқилҳо барои ҳолати «тафсиш»-и гази электронӣ таҳия гардид, ки дар чаҳорчӯби назария мазмуну маънии нав пайдо шуд. Пажӯҳишаш бобати масоили мухталифи электроникаи физикӣ ва назарияи асбобҳои нимноқилӣ низ қобили қайд аст. Онҳо корҳои ҳаммазмуни қаблан анҷомдодаи дигар олимони соҳаро пурратар ва мукаммалтар гардонданд. Ковишаш оид ба фалсафаи табиатшиносӣ ва таърихи илм (хоса осори Ибни Сино) шоистаи таҳсин аст.
 
== Осор ==
* Узбекистонда олий билим. – — Ташкент, 1949;
* Атом энергияси ва унинг аҳамияти. – — Ташкент, 1955;
* Атом ядро энергияси. – — Ташкент, 1955;
* Дӯстии абадӣ. Ба халқи кабири Хитой. – — Сталинобод, 1957;
* Дӯстии абадӣ. – — Сталинобод, 1958;
* Инкишофи илм дар Тоҷикистон. – — Сталинобод, 1958;
* Ленин и развитие современной физики. – — Д., 1960;
* Расцвет науки в Таджикистане. – — Сталинабад, 1960;
* Развитие науки в республиках Средней Азии и Казахстане. – — Д., 1962;
* Наука в экономике и быте таджиков. – — Женева, 1963 (русӣ, англисӣ, фаронсавӣ);
* Атом ядро энергияси. – — Тошканд, 1965;
* Избранные труды. – — Ташкент, 1978.
 
==Мукофот==
== Ҷоизаҳо ==
* Бо ордени Ленин,
* Бо ордени Ленин,
* ду ордени Байраќи Сурхи Меҳнат,
* медалҳои «Барои меҳнати шоиста»,
* «Барои меҳнати шоиста дар Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941-19451941—1945» тақдир шудааст.<ref>[http://anrt.tj/index.php/tj/a-zoi-ai-t/ajati-shakhs-az-soli-1951/a-zoi-pajvastai Аъзои пайвастаи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон. Ҳайати шахсӣ , аз соли 1951]</ref>
 
== Нигаред==
== Эзоҳ ==
* [[Академияи илмҳои Тоҷикистон]]
{{эзоҳ}}
== Адабиёт == ▼
 
* Султон Умарович Умаров. Библиография. – Д., 1965;
▲== Адабиёт ==
* Турсунов А. Марди некфарҷом. – Д., 1967; ▼
* Султон Умарович Умаров. (воспоминания соратников, учеников и друзей)Библиография. – — Д., 19961965;
▲* Турсунов А. Марди некфарҷом. – — Д., 1967;
* Ғаффоров У. Академик Султон Умаров. – Х., 2015. ▼
* Султон Умарович Умаров (воспоминания соратников, учеников и друзей). — Д., 1996;
== Манобеъ ==
▲* Ғаффоров У. Академик Султон Умаров. – — Х., 2015.
<references />
 
 
[[Гурӯҳ:Олимони Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Физикони Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Академикҳои АИ Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Олимони Фарҳангистони улуми Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Президентҳои АИ Тоҷикистон]]
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Султон_Умаров"