Гамма (мусиқӣ): Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
ислоҳ
No edit summary
Сатри 1:
{{маъноҳои дигар}}
{{otheruses}}
'''Гамма''' (аз номи ҳарфи юнонии [[γ]] гирифта шудааст) — дар [[мусиқӣ]] пайдарҳамии овозҳо, яъне қаторовоз (пайиҳам ҷойгиршавии пардаҳо)-е, ки аз лаҳни асосӣ то пардаи охирини бам ва ё зер ҷойгир шудаанд.
'''Гамма''' — қаторовоз, зина ба зина болобароӣ ва поинфуроии бо тадриҷи овозҳои ягон лад (мажорӣ, минорӣ ё пентатонӣ ва ҳ. к.) ба тарзи мелодӣ дар ҳаҷми як ё якчанд октава. Истилоҳи «Гамма» аз номгузории яке аз ҳарфҳои алифбои юнонӣ, кадоме ки дар асрҳои миёна истифода бурда мешуд, овозҳои аз ҳама пастро ифода мекард (сол-и октаваи калон – G). Ин садо дар оянда барои пояи асосии кулли силсилаи садоҳо («звукоряд») сабаб шуд.
 
Ҳарфи юнонии гамма (γ) дар асри 10 барои ифодаи овози паст ва ғафс истифода мешуд. Гамма дар фосилаи як октава тартиб дода мешавад, вале метавонад давом ёбад ва ду ё зиёда октаваро дар бар гирад. Дар санъати мусиқии халқӣ, классикӣ ва касбии тоҷик гамма-ҳои ҳафтовозаи диатоникӣ (якпардагӣ), панҷовозаи пентатоникӣ (як ва якунимпардагӣ) ва дувоздаҳовозаи хроматикӣ (нимпардагӣ), инчунин гаммаҳои мажорӣ ва минорӣ (гармоникӣ, мелодикӣ, натуралӣ) хеле бисёр истифода шудаанд. Пайваста иҷро намудани шаклҳои гуногуни гамма-ҳо бо суръати баробар дар ҳудуди якчанд октава, яке аз роҳҳои беҳтарини баланд бардоштани малакаву маҳорати сарояндагиву навозандагӣ ба ҳисоб меравад.
Чунин тартиби садоии Гаммаҳо вуҷуд доранд:
* диатонӣ аз 7 овоз; нимпардагӣ (хроматикӣ) аз 12 овоз;
* пентатонӣ аз 5 овоз (ниг. Лади аслӣ).
 
Бо вуҷуди он ки доираи фосилавии садоии «Гамма» васеъ гаштааст, истилоҳи номбурда маънои «қаторовоз»-ро ба худ нигоҳ доштааст.<ref> [[Ҷӯрахон Обидпур| Обидпур Ҷ.]] Луғатномаи тафсирии мусиқӣ / зери назари Б.Қобилова. – Душанбе: Аржанг, 2019. – С.90. – 480 с. ISBN 978-999-47-43-90-2{{ref-tg}}</ref>
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
 
== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Гамма |4|муаллиф=Ш. Ҳабибов.}}
Бо вуҷуди он ки доираи фосилавии садоии «Гамма» васеъ гаштааст, истилоҳи номбурда маънои «қаторовоз»-ро ба худ нигоҳ доштааст.<ref> [[Ҷӯрахон Обидпур| Обидпур Ҷ.]] Луғатномаи тафсирии мусиқӣ / зери назари Б.Қобилова. — Душанбе: Аржанг, 2019. — С.90. — 480 с. ISBN 978-999-47-43-90-2{{ref-tg}}</ref>
 
[[Гурӯҳ:Истилоҳи мусиқӣ]]
{{ҷавона}}