Гунобод: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
х →‎top: ислоҳи шаблони таҷдидшуда, replaced: Гурӯҳ:Маҳаллаҳои аҳолинишин аз рӯи алифбо → Гурӯҳ:Маҳалҳои аҳолинишин аз рӯи алифб using AWB
No edit summary
Сатри 9:
'''Гунобод''' ({{забон-фа|گناباد}}) — шаҳрест дар [[устони Хуросони разавӣ]], [[Эрон]] аст. Шумори аҳолии ин шаҳр дар саршумории соли 1996, 30,149 тан будааст ва дар соли 2006, 45,470 тан баровард мешавад.Бино ба ахбори марбута ин шаҳр дорои чахор [http://fa.wikipedia.org/wiki/قنات Канот] будааст (канот- ба маънии обгузар, ё кахриз); каноти Касаба, каноти Дах, каноти Алиобод ва каноти Хасанобод. Шояд ба хамин хотир онро Чуйманд номидаанд,яъне сохиби чуйхо.
 
'''== Оиди Гунобод''' ==
 
Гунобод маркази шаҳристони Гунобод вокеъ дар устони Хуросони Разави аст. Шаҳрисотни Гунобод бо масохати худуди 5902 килумтри мурабаъ дар 260 килумтрии Машхад карор дорад.Бумиёни ин шаҳр онро Чуйманд низ меноманд. Агар аз диди таърих нигох кунем, мебинем ки борхо дар Шохномаи Фирдавси шоири хамосасарои Ирон аз Гунобод ё Чунобод ёд карда ва ин маконро махали чангҳои Турон ва Ирон донистаанд. Бино ба гуфти Шохнома ангор вазири Афросиёб дар Гунобод ба хок супурда шудааст ва мадфани у хам акнун дар Гунобод аст.
 
'''== Бузургтарин канотиқаноти ҷаҳон''' ==
Кобили зикр аст,ки бузургтарин канотиқаноти ҷаҳон дар Гунобод карор дорад. Ин канотқанот аз давраи Хахоманшиён[[Ҳахоманшиён]] то кунун омили хаётҳаёт ва тавлид дар шаҳри кавири Гунобод будааст. Ин канот ба шумораи 5207қанот дар Созмони [[ЮНЕСКО]] сабт шудааст. Бояд арз шавад,ки сарзабзию шодобии руху пайкари Гунобод аз оби чонбахшиҷонбахши хаминҳамин канотхостқанотҳост.
 
Хуб, КанотҚанот ё [[кориз]], ё [[обгузар]], ё обканд ба рохероҳе ки дар зери замин канда шавадмешавад то об аз он ҷараён ёбад, мегуянд. КанотҚанот каналест, ки аз дербоз барои мудирияти об дар замин месохтанд. Риштаи чохестчоҳест, ки дар «чохичоҳи модар» сарчашма мегирад ва мумкин аст ҳазорхоҳазорҳо метр ба тул бианчомадбианҷомад ки саранчомсаранҷом оби ин каналхоканалҳо барои кишту кор ба сатхисатҳи замин мерасанд.
Кобили зикр аст,ки бузургтарин каноти ҷаҳон дар Гунобод карор дорад. Ин канот аз давраи Хахоманшиён то кунун омили хаёт ва тавлид дар шаҳри кавири Гунобод будааст.Ин канот ба шумораи 5207 дар Созмони ЮНЕСКО сабт шудааст.Бояд арз шавад,ки сарзабзию шодобии руху пайкари Гунобод аз оби чонбахши хамин канотхост.
 
Бояд арз шавад,ки тулонитарин канотиқаноти ҷаҳон ва амиктаринамиқтарин чохи«чоҳи модар» дар шаҳристони Гунобод карорқарор дорад ки таърихи кандани он ба давраи Хахоманиши[[Ҳахоманшиён]] ва ё каблқабл аз он мерасад. Ирониёни бостон дар чандин ҳазор сол каблқабл даст ба ин ибтикори ҷадид зада ва онро кориз ё кахриз ном ниходанд.Бо ин ихтироъ ки дар навъи худ дар ҷаҳон то кунун беназир будааст, метавон микдори кобили таваччухе аз обҳои зеризаминиро чамъовари кард ва ба сатхи замин расонд,ки хамонанди чашмаҳои табии оби он дар тамоми тули сол бидуни хеч кумаке аз беруни замин ба сатхи он чори гардад.Канот ки тавассути муканиёни ирони ихтироъ шуда ҳазорон сол собика дорад.
Хуб, Канот ё кориз ё обгузар ё обканд ба рохе ки дар зери замин канда шавад то об аз он ҷараён ёбад, мегуянд. Канот каналест,ки аз дербоз барои мудирияти об дар замин месохтанд. Риштаи чохест, ки дар «чохи модар» сарчашма мегирад ва мумкин аст ҳазорхо метр ба тул бианчомад ки саранчом оби ин каналхо барои кишту кор ба сатхи замин мерасанд.
 
Бояд арз шавад,ки тулонитарин каноти ҷаҳон ва амиктарин чохи модар дар шаҳристони Гунобод карор дорад ки таърихи кандани он ба давраи Хахоманиши ва ё кабл аз он мерасад.Ирониёни бостон дар чандин ҳазор сол кабл даст ба ин ибтикори ҷадид зада ва онро кориз ё кахриз ном ниходанд.Бо ин ихтироъ ки дар навъи худ дар ҷаҳон то кунун беназир будааст, метавон микдори кобили таваччухе аз обҳои зеризаминиро чамъовари кард ва ба сатхи замин расонд,ки хамонанди чашмаҳои табии оби он дар тамоми тули сол бидуни хеч кумаке аз беруни замин ба сатхи он чори гардад.Канот ки тавассути муканиёни ирони ихтироъ шуда ҳазорон сол собика дорад.
 
Бо вучуди ин ки чандин сол аз ихтирои он мегузарад, бо ин вучуд хануз хам ин равиши истифода аз об дар кисмати мӯҳиме аз рустохо ва манотики маскуни ва кишоварзи ва домдории кишвар маъмул аст ва хатто яке аз аркони аслии кишт дар навохии хушк аст. Ин ихтироъ ки имруза шухрати ҷаҳони пайдо карда баъдхо аз Ирон ба бисёре аз кишварҳои ҷаҳон интикол ёфта ва мавриди истифодаи мардум дар дигар нукоти дунё карор гирифтааст. Ин канотхо намоди айнии хамосаи зиндагии мардуми Гунобод аст. Каноти Касаба яке аз падидаҳои шигифтангези тамаддуни башари аст,ки ба далели азамат аз суе чанбаи устураеро ба худ гирифта ва аз суи дигар таваччухи бисёре аз муаррихон ва пажухишгаронро ба худ чалб карда аст.Каноти касаба аз хафт канали ба хам пайваста шакл гирифта ва дар мачмуъ беш аз 33 ҳазор метр тул дорад, теъдоди чохҳоиу канот худудан ба 470 халқа ва бар асоси баррасиҳои ба амаломада умки модарчохи (чохи асли) он байни 280 то 300 метр тахмин зада шудааст.Бунёди канот ба давраи Хахоманиши бар мегардад. Бино ба иттилои ба даст омада дар холи хозир беш аз 60% масири каналхо масдуд аст ва танхо канали аслии канот ки ба Касаба шухрат дорад, 150 литр дар сония обдихи дорад.
Line 27 ⟶ 25:
Дар фосилаи на чандон дур ва дар наздикии Мадрасаи илмия Расадхонаи бостоншиноси карор дорад,ки аз ончо низ дидан намуде Музеи Гунобод вокеъ дар куи шарқи дар махали масчиди чомеъ вокеъ гардида аст.Аз вижагии ин расадхона мавчуд будани мехроби тоърихии дигаре хаст,ки таи ковиш ва пайгириҳои бостоншиноси ба намоиш гузошта шудааст.Дар ин расадхона метавон ашёҳои кадимии мардуми гунобод, зуруфу ашёҳои кадими, сикаҳои кадими, катибаҳои очарии мадрасаи нучумия ва чандин асари мӯҳими дигарро дид.
 
'''== Санъати сафолгарисафолгарӣ дар Гунобод''' ==
 
Дар коргахи кузагаре рафтам душ
Дидам ду ҳазор куза гуёву хамуш
Line 40 ⟶ 37:
Кобил ба зикр аст,ки санъати сафолгари дар Гунобод хаддиакал пешинаи панч ҳазор сола доштааст.Баррасиҳои бостоншиноси дар шаҳристони Гунобод нишон додааст,ки хаддиакал аз ҳазораи саввуми пеш аз милод сафолгари дар ин минтака ривоч доштааст. Сафолҳои пароканда дар деворҳои бостони ва чамъоваришуда аз лояҳои тамаддуни ба дунболи канданиҳои бостоншиноси то авохири даврони Сафавия хамонанди сафолҳои дигар деворхо ва зистгохҳои Хуросон буда ва вачхи мушахас надоранд.Аммо аз авоили карни дувоздахуми хичри навъе сафоли ҷадид бо вижагиҳои хос дар Гунобод зохир гардида аст.
 
== Манбаъ ==
Дар мавриди Гунободу таъриху фарханги он метавон дахо китоб навишт, аммо инчо феълан суханро нукта мегузорем ва идомаи сухбатро мегузорем барои баъд.
* [https://khfirdavs.wordpress.com/2011/03/02/армугоне-аз-кишвари-дуст/]
*
==Сарчашмаҳо==
*[http://archive.is/20121205085101/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&dat=32&geo=-106&srt=npan&col=aohdq&pt=c&va=x Шумори аҳолии шаҳрҳои Эрон]
 
'''Пайнавишт:'''
сомонаи Ахтари зулматсуз
https://khfirdavs.wordpress.com/2011/03/02/армугоне-аз-кишвари-дуст/
 
==Сарчашмаҳо==<sub><sub>Subscript text</sub></sub>
*[http://archive.is/20121205085101/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&dat=32&geo=-106&srt=npan&col=aohdq&pt=c&va=x Шумори аҳолии шаҳрҳои Эрон]
 
{{Эрон-ҷуғ-нопурра}}
{{Шаҳрҳои устони Хуросони разавӣ}}