Шатранҷ: Тафовут байни таҳрирҳо

'''ШоҳмотШатранҷ''' ва ё '''шатранҷшоҳмот''' – — бозии завқовари рӯимизӣ мебошад. Ин бозӣ яке аз бозиҳои қадимтарини дунё ҳисобида мешавад. Аслан, шоҳмотбозӣ ба сифати бозии зеҳнҳо маъмул буда, навъе варзиши фикрӣ байни ду бозингар талаққӣ мешавад (Анварӣ Ҳасан. Фарҳанги кучаки сухан. Теҳрон: Сухан, 1382. - — С.643). Илова бар ин, шоҳмотбозон байни мардум баъзан бо унвони «интеллектҳо» ёд мешаванд. Бояд таъкид кард, ки на ҳама кас аз уҳдаи ин навъи бозӣ мебарояд. Санҷиши зеҳн, озмудани фаросат, дақиқ ва мутамарказ кардани диққат аносиреанд, ки дар ин бозӣ барандаро муайян ва мушаххас мекунанд.

'''Шоҳмот'''Шатранҷ -таърихи 1400-сола дорад. Пайдоиши шоҳмотро таърихшиносон ба асри VI мелоди дар Ҳиндустон бо номи"Чатуранга" медонанд.

Баъзе қоидаҳои шоҳмот дар замони Хусрави I пайдо шудааст. Замоне, ки лашкари сосонӣ ба давлатҳое, ки дар ҳамсоягии Ҳиндустон қарор доштанд лашкар мекашад дар ин вақт дар бозии шоҳмот тағиротҳо ба амал меояд.

Насли минбаъдаи шоҳмот дар Арабистони Ҷанубӣ бо ном "« Шатранҷ"» дар Чин бошад "«Сянси"» дар Тайланд "«Макрук"» ва дар Япония бо ном "«Сёги"» машҳур мегардад. Шоҳмот дар асри IX-XIX—X

аз дасти арабҳо ба дасти аврупоиён меафтад. Бозингарони аврупо ба шоҳмот қоидаҳои навро ворид карданд, ки он боиси пайдоиши бо ном "«Шоҳмоти классики"» гардид.Қоидаҳои ҳозираи шоҳмот аз асри XIX инҷониб мавриди истифода қарор дорад. Соли 1886 мусобиқаҳои шоҳмот шурўъ гардида, аз соли 1924 Федератсияи байналмиллалии шоҳмот мусобиқаҳои гуногунро доир ба шоҳмот гузаронида истодааст.

Бозӣ дар рӯи тахтае, ки андозааш  —  8х8 катак аст, мегузарад. Катакҳо бо аз чап ба рост бо ҳарфҳои лотинӣ аз a то h ва аз поён ба боло бо рақамҳои аз 1 то 8 рақамгузор карда шудаанд. Ҳар як катак ишораи мувофиқи худро дорост, масалан, c4. Катакҳо бо рангҳои сафед ва сиёҳ ранг карда шудаанд, катаки а8  — сафед мебошад.

* 1 [[фарзин]]

* 2 [[фил (шоҳмот)|фил]]