Дудмони Паҳлавӣ: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
No edit summary
Сатри 1:
{{Қуттии универсалӣ}}
'''СулолаиДудмони Паҳлавӣ''' — охирин сулолаи подшоҳӣ (1304 то 1357 хуршедӣ, 1926 то 1979 милодӣ) пас аз вайроншавии сулолаи Қоҷор ҳукмронии [[Эрон|Эрон аст]]. Охири ин сулола ба [[Инқилоби Эрон]], ки пас аз ду 2500 солӣ шоҳӣ фурӯ рафт ва Ҷумҳурии Исломӣ гардид, рост меояд. Поягузори ин сулола Ризо Шоҳ буд, ки писараш [[Муҳаммадризо Паҳлавӣ|Муҳаммад Реза Паҳлавонӣ]] ӯро пас аз он, ки баъд аз ишғол кардани Эрон дар [[Ҷанги дуюми ҷаҳон|Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ, ронда шуд, иваз кард]] . Ин ду кас танҳо подшоҳони ин сулола дар Эрон буданд, ки тӯли панҷоҳ сол дар Эрон ҳукмронӣ мекарданд.
[[Акс:ShahVaRohanioon1.jpg|right|thumb|300x300px| Шоҳи охирини Эрон бо рӯҳониён робита дорад. Баъзе рӯҳониёни эронӣ ба ӯ муқовимат карданд ва дигарон ӯро "«ягона ҳокими шиъа"» дастгирӣ карданд.]]
 
== Таърих ==
Ризохон Мирпанҷ бо нооримоҳои 3-юми исфанди 1299 ба қудрат расид ва вазири ҷанг шуд, ва Саъйид Зиё нахуствазир (сарвазир) , се моҳ баъд Саъйид Зиё барканор шуд ва дар ҷояш [[Аҳмади Қивом]] нахуствазир шуд. Ризохон бошад вазири ҷанг боқӣ монд. Баъдан Ризохон ба мақоми Раисал Вазройӣ расид . [[Ризошоҳи Паҳлавӣ]] шоҳаншоҳи Ирон аз соли 1926 то 1940, ва бунёдгузори сулолаи Паҳлавиён шуд.
 
[[Муҳаммадризо Паҳлавӣ|Муҳаммад Ризо Паҳлавӣ]] аз соли 1940 то 1979 шоҳаншоҳи Эрон буд. Муҳаммад Ризо қудрати конститутсионии монархияро бо табаддулоти рӯзи 19 август муттаҳид кард, дар [[Инқилоби Эрон|натиҷаи инқилоби Эрон сарнагун шуд]] ва охирин раҳбари монархия дар Эрон ҳисобида мешавад.
 
Дар охири солҳои 80-ум, Муҳаммад Ризо Шао ба банақшагирии пешрафти кишвараш ва сӯи " инқилоби сафед ", бо такя ба афзоиши даромади нафт шурӯъ кард. Аксари нақшаҳо барои сохтани инфрасохтори Эрон анҷом шуда буданд, табақаи миёнаи нав тараққӣ ёфт ва дар тӯли камтар аз ду даҳсола Эрон номаълумтарин қудрати иқтисодӣ ва низомӣ дар Шарқи Наздик шуд, аммо пешрафти иҷтимоӣ ва иқтисодии он мухолифонро шадидтар кард.
 
== Сулолаи Паҳлавӣ ==
; Мурод-Алӣ Хони Султон (Муродалихони Султон)
:
 
Падари Ризо Шоҳ ЁварМурод АббосалӣАлӣ Хон будСултон ваном ҳамроҳдошт, боки бародаридар калониашҷанг раисидар СавадкӯҳҲирот буданд.(Афғонистон) Маргиширкат Алӣдошт Аббосва Алӣмувофиқи даркитоби Теҳрон«Алашт, суратзодгоҳи гирифтолаҳазрат ваРизо онШоҳи вақтКабир» Ризоӯ Шоҳдар чилин рӯзҷанг буд.ба худ далерӣ ва ҷасорат додааст.<ref name="ReferenceA">الاشت، زادگاه اعلیحضرت رضاشاه کبیر- هوشنگ پورکریم با همکاری هما تاج بازیار و ساده نویسی زیر نظر شورای نویسندگان مرکز انتشارات آموزشی-انتشارات وزارت فرهنگ و هنر- آبان ماه ۱٣۴٨ به مناسبت جشن فرهنگ و هنر، صفحات ۲٣ و ۲۴ و ۲۵ و ۲٦</ref>
; Мурод-Алӣ Хони Султон (Муродалихони Султон)
:
 
ПадариТибқи Ризокитоби Шоҳ«Алашт, Муродзодгоҳи Алӣалоҳазрат ХонРизо СултонШоҳи номКабир» дошт,аз киҷониби дарВазорати ҷангфарҳанг дарва Ҳиротсанъати (Афғонистон)Паҳлавии ширкатII, доштки ваҲусанг мувофиқиПуркарим китобинашр "Алашт,кардааст зодгоҳива олаҳазраттаҳти Ризосарпарастии ШоҳиМаркази Кабир"нашриёти ӯтаълимии дарнависандагон, инки ҷангдар Теҳрон ба худмуносибати далерӣсанъат ва ҷасоратфарҳанг дар моҳи ноябр додааст.нашр шудааст;<ref name="ReferenceA">الاشت، زادگاه اعلیحضرت رضاشاه کبیر- هوشنگ پورکریم با همکاری هما تاج بازیار و ساده نویسی زیر نظر شورای نویسندگان مرکز انتشارات آموزشی-انتشارات وزارت فرهنگ و هنر- آبان ماه ۱٣۴٨ به مناسبت جشن فرهنگ و هنر، صفحات ۲٣ و ۲۴ و ۲۵ و ۲٦</ref> Аҷдодони Ризо Шоҳ пеш аз Мурод Алӣ Хони Султон:
 
# Ҳоҷӣ Муҳаммад Ҳасанхони Султон ибни Сулаймонхон и Паҳлавӣ
Тибқи китоби "Алашт, зодгоҳи алоҳазрат Ризо Шоҳи Кабир" аз ҷониби Вазорати фарҳанг ва санъати Паҳлавии II, ки Ҳусанг Пуркарим нашр кардааст ва таҳти сарпарастии Маркази нашриёти таълимии нависандагон, ки дар Теҳрон ба муносибати санъат ва фарҳанг дар моҳи ноябр нашр шудааст; <ref name="ReferenceA">الاشت، زادگاه اعلیحضرت رضاشاه کبیر- هوشنگ پورکریم با همکاری هما تاج بازیار و ساده نویسی زیر نظر شورای نویسندگان مرکز انتشارات آموزشی-انتشارات وزارت فرهنگ و هنر- آبان ماه ۱٣۴٨ به مناسبت جشن فرهنگ و هنر، صفحات ۲٣ و ۲۴ و ۲۵ و ۲٦</ref> Аҷдодони Ризо Шоҳ пеш аз Мурод Алӣ Хони Султон:
# Сулаймонхони Паҳлавӣ, писари Ҷаҳонбахш Хони Паҳлавӣ
# Ҷаҳонбахш Хон, писари Хусрав Хон
# Хусрав Хон, писари Рамазон Хон
 
Дар саҳифаи 24 китоби "«Алашт, зодгоҳи олаҳазрат Ризо Шоҳт Кабир"» дар бораи сабаби олати пасванди "«Паҳлавӣ"» ба номи падарони Ризо Шоҳ Паҳлавӣ, бо ироа аз тасвири киштии маҳаллӣ дар Мазандаран шарҳ дода шудааст: Дар қадим касоннро паҳлавиён мегӯфтанд, ки шуҷоат ва рашодат доштанд ва дар киштӣ пирӯз мешуданд. Онҳое, ки ҳар сол дар мусобиқаи мубориза ғолиб омада буданд, қаҳрамон номида шуданд. Мозандарониён, аз ҷумла мардуми деҳаҳои Савадкӯҳ, ҳар сол дар як рӯзи муайян ҷамъ меомаданд ва сарбозони худро бо роҳандозии маросими киштисабқат интихоб менамоянд. Чунин маросим то ҳол дар Савадкуҳ баргузор мешавад.
# Ҳоҷӣ Муҳаммад Ҳасанхони Султон ибни Сулаймонхон и Паҳлавӣ
# Сулаймонхони Паҳлавӣ, писари Ҷаҳонбахш Хони Паҳлавӣ
# Ҷаҳонбахш Хон, писари Хусрав Хон
# Хусрав Хон, писари Рамазон Хон
 
; Аббос Алӣ Хон
Дар саҳифаи 24 китоби "Алашт, зодгоҳи олаҳазрат Ризо Шоҳт Кабир" дар бораи сабаби олати пасванди "Паҳлавӣ" ба номи падарони Ризо Шоҳ Паҳлавӣ, бо ироа аз тасвири киштии маҳаллӣ дар Мазандаран шарҳ дода шудааст: Дар қадим касоннро паҳлавиён мегӯфтанд, ки шуҷоат ва рашодат доштанд ва дар киштӣ пирӯз мешуданд. Онҳое, ки ҳар сол дар мусобиқаи мубориза ғолиб омада буданд, қаҳрамон номида шуданд. Мозандарониён, аз ҷумла мардуми деҳаҳои Савадкӯҳ, ҳар сол дар як рӯзи муайян ҷамъ меомаданд ва сарбозони худро бо роҳандозии маросими киштисабқат интихоб менамоянд. Чунин маросим то ҳол дар Савадкуҳ баргузор мешавад.
:
 
Тибқи китоби "Алашт, зодгоҳи алоҳазратПадари Ризо Шоҳи Кабир"Шоҳ азЁвар ҷонибиАббосалӣ ВазоратиХон фарҳангбуд ва санъатиҳамроҳ Паҳлавиибо II,бародари кикалониаш Ҳусанграиси ПуркаримСавадкӯҳ нашрбуданд. кардаастМарги ваАлӣ таҳтиАббос сарпарастии Маркази нашриёти таълимии нависандагон, киАлӣ дар Теҳрон басурат муносибати санъатгирифт ва фарҳангон дарвақт моҳиРизо ноябрШоҳ нашрчил шудааст;рӯз буд.<ref name="ReferenceA">الاشت، زادگاه اعلیحضرت رضاشاه کبیر- هوشنگ پورکریم با همکاری هما تاج بازیار و ساده نویسی زیر نظر شورای نویسندگان مرکز انتشارات آموزشی-انتشارات وزارت فرهنگ و هنر- آبان ماه ۱٣۴٨ به مناسبت جشن فرهنگ و هنر، صفحات ۲٣ و ۲۴ و ۲۵ و ۲٦</ref> Аҷдодони Ризо Шоҳ пеш аз Мурод Алӣ Хони Султон:
; Аббос Алӣ Хон
:
 
; Ризо Шаҳри Паҳлавӣ
Падари Ризо Шоҳ Ёвар Аббосалӣ Хон буд ва ҳамроҳ бо бародари калониаш раиси Савадкӯҳ буданд. Марги Алӣ Аббос Алӣ дар Теҳрон сурат гирифт ва он вақт Ризо Шоҳ чил рӯз буд. <ref name="ReferenceA">الاشت، زادگاه اعلیحضرت رضاشاه کبیر- هوشنگ پورکریم با همکاری هما تاج بازیار و ساده نویسی زیر نظر شورای نویسندگان مرکز انتشارات آموزشی-انتشارات وزارت فرهنگ و هنر- آبان ماه ۱٣۴٨ به مناسبت جشن فرهنگ و هنر، صفحات ۲٣ و ۲۴ و ۲۵ و ۲٦</ref>
:
 
Ризо Шоҳ дар сафарномаи Мозандарон асолати хонаводагии худро аз Саводкӯҳи Мозандарон муаррифӣ мекунад. Ду дастнависи мансуб ба Ризо Шоҳ бар ҷое манда, кӣ ба сафарномаи Мозандарон ва сафарномаи Хӯзистон мавсум аст. Сафарномаи Мозандарон дар соли 1979 тавассути Маркази пажӯҳишу нашри фарҳанги сиёсии паҳлавӣ дар [[Теҳрон]] ба чоп расидааст.
; Ризо Шаҳри Паҳлавӣ
:
 
Ризо Шоҳ дар сафарномаи Мозандарон асолати хонаводагии худро аз Саводкӯҳи Мозандарон муаррифӣ мекунад. Ду дастнависи мансуб ба Ризо Шоҳ бар ҷое манда, кӣ ба сафарномаи Мозандарон ва сафарномаи Хӯзистон мавсум аст. Сафарномаи Мозандарон дар соли 1979 тавассути Маркази пажӯҳишу нашри фарҳанги сиёсии паҳлавӣ дар [[Теҳрон]] ба чоп расидааст.
 
== Истифодаи унвонҳо ==
* Шоҳ: Номи Шоҳ, пас аз он Шоҳи Эрон бо суффикси "«Ориёмеҳр" »
 
* Шоҳбону : Шоҳбону, пас номи кӯчак бо исм бо «Паҳлавӣ»
* Шоҳ: Номи Шоҳ, пас аз он Шоҳи Эрон бо суффикси "Ориёмеҳр"
* ШоҳбонуПисари калонӣ: ШоҳбонуШоҳзода, пас номиаз кӯчакном бо исмпасванди бо "«Паҳлавӣ" »
* Писари калонӣҶавонписарон: ШоҳзодаШаҳпур, пасбо азному номнасаби бохуд пасванди "(Паҳлавӣ" )
* ҶавонписаронДухтарон: Шаҳпур,Малика бо ному насаби худ (Паҳлавӣ)
* Фарзандони духтари подшоҳ инчунин унвонҳои дигарро (Вало Гуҳар) ё малика истифода мебаранд, ки нишон медиҳад, ки насли дуюм аз насли занона аст. Пас аз насаби падар ва насаби зан, хоҳ вай шоҳона ва ё оддӣ бошад.
* Духтарон: Малика бо ному насаби (Паҳлавӣ)
* Фарзандони духтари подшоҳ инчунин унвонҳои дигарро (Вало Гуҳар) ё малика истифода мебаранд, ки нишон медиҳад, ки насли дуюм аз насли занона аст. Пас аз насаби падар ва насаби зан, хоҳ вай шоҳона ва ё оддӣ бошад.
 
[[Акс:Rezashah.jpg|right|thumb|266x266px| Расми расмии Ризо Шаҳри Паҳлавӣ дар бораи расидан ба Салтанат ]]
Line 63 ⟶ 61:
|}
 
== Эзоҳ ==
== Саволҳои марбут ==
{{эзоҳ}}
 
{{ПБ}}
* Генофонди сулолаи Паҳлавӣ
* Суруди Империяи Форс
* [[Эй Эрон!|Эй Эрон]]
* Рӯйхати подшоҳони Эрон
* Рӯйхати сулолаҳои шиъа
* Абдулризо Паҳлавӣ
* Ғуломризо Паҳлавӣ
* Абдул Ҳусейн Тиммураш
* Эрон - Ширкати нафтии Бритониё
* Ишғоли Эрон дар Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ
* Кашф ҳиҷоб дар Эрон
* Роҳи оҳани Эрон
* Норман Шварскопф (падар)
* Долони форсӣ
* Конфронси Теҳрон
* [[Инқилоби Эрон]]
* Даҳсолаи Фаҷр
 
== Пайвандҳои беруна ==
{{Викианбор-гурӯҳ}}{{Викииқтибос|نظام سیاسی ایران}}{{Портал|پهلوی}}
[[Гурӯҳ:Сулолаҳои ҳакимони ислом]]
[[Гурӯҳ:Сулолаҳои подшоҳӣ]]