Рубли тоҷикӣ: Тафовут байни таҳрирҳо

'''Рубл''' ё '''рубли''' '''тоҷикӣ''' - [[Асъор|пули]] расмии [[Тоҷикистон]] аз 10 майи соли 1995 то 29 октябри соли 2000. Расман аз 100 танга иборат буд <ref>''Загоренко Д. Н.'' Реестр банкнот. Страны СНГ и Балтии. — Донецк: Изд-во «Лондон XXI», 2012</ref> .

Мисли бисёр дигар ҷумҳуриҳои собиқ [[Иттиҳоди Шӯравӣ]], Тоҷикистон ҳатто пас аз ба даст овардани истиқлолият, истифодаи рубли советиро идома дод. 26 июли соли 1993 силсилаи нави [[Рубли Русия|рубли русӣ]] бароварда шуд ва пулҳои шӯравӣ дар [[Русия|Федератсияи Россия]] муомилотро қатъ карданд <ref name="GFD">[http://www.globalfinancialdata.com/index.php3?action=showghoc&country_name=Russia The Global History of Currencies — Russia] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20070104044317/http://www.globalfinancialdata.com/index.php3?action=showghoc&country_name=Russia|date=2007-01-04}}{{ref-en}}</ref> . Дар Тоҷикистон, ин пул то 8 январи соли 1994 истифода мешуд <ref name="TMMH">[http://users.erols.com/kurrency/asia.htm Tables of modern monetary history: Asia]{{ref-en}}</ref> .

1 январи соли 1994 рубли русии соли 1993 ҳамчун воситаи пардохт дар Тоҷикистон эътироф карда шуд <ref name="avesta">[http://www.tj.moy.su/news/2007-05-12-315 Таджикский рубль: переходная валюта, спасшая экономику.]</ref> . Қабл аз ин, моҳи ноябри соли 1993, 15 майи соли 1994 имконияти ворид кардани пулҳои такмилдодашудаи русӣ бо барзиёдии чопӣ дар шакли ороиши миллии тоҷикӣ баррасӣ шуда буд <ref name="Bonistikaweb">[http://www.bonistikaweb.ru/petkoll/2002-2.htm Bonistikaweb.ru. Невыпущенные банкноты Таджикистана.]</ref> .

10 майи соли 1995, қурби рубли русӣ ба як тангаи тоҷикӣ иваз карда шуд: 1 рубли тоҷикӣ = 100 рубли русӣ. Маблағҳои бонк дар таносуби дигар мубодила мешуданд: 1 рубли тоҷикӣ = 1200 рубли русӣ <ref name="avesta">[http://www.tj.moy.su/news/2007-05-12-315 Таджикский рубль: переходная валюта, спасшая экономику.]</ref> . Дар ибтидо, лозим буд, ки рубли тоҷикиро ҳамчун купони нақдӣ истифода баред, ки он дар қаламрави кишвар баробари рубли русӣ муомилот мекард, аммо вазъи душвори кишвар, ҳукумат ва Бонки миллиро водор сохт, ки рубли тоҷикиро ҳамчун пули мустақили миллӣ ҷорӣ кунад .

Дар байни ҷумҳуриҳои собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ, Тоҷикистон охирин буд, ки воҳиди пулии худро ҷорӣ кард. Ҳатто давлати эътирофнашудаи Приднестровйе инро қаблан иҷро карда буд.

30 октябри соли 2000 рубли тоҷикӣ ба пули миллии нав [[Сомонӣ|- Сомонӣ иваз карда шуд]] . 1 сомонӣ ба 1000 рубли тоҷик муқаррар карда шуд <ref>{{Cite web|url=http://www.maxpj.ru/system.php/692|title=Национальные валюты. Валюта Таджикский рубль, её описание.|deadlink=yes|accessdate=2007-09-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150110073533/http://www.maxpj.ru/system.php/692|archivedate=2015-01-10}}</ref> . Биржа то 1 апрели соли 2001 гузаронида шуд ва дар ин давра ҳарду асъор муомилоти баробар доштанд.

Ягона тангаи хотиравӣ бо асъори рубли тоҷик соли 1999 бароварда шудааст.

Тарҳи пулҳои рубли тоҷикӣ асосан ба тарҳи рубли Шӯравии солҳои 1961 ва 1991 ва рубли русии соли 1992 монанд аст : нақшаи рангҳо, намуди навиштаҷот ва ҷойгиркунии қисмҳо. Воқеан, рубли тоҷикӣ бо иштироки Гознаки русӣ чоп ва таҳия карда шуд. Чанде пеш аз ҷорӣ намудани пули нав, Тоҷикистон нақша дошт, ки бо пули миллӣ: 5,000 ва 10,000 рублро иваз кунад. Чанд нафари онҳо сохта ва сипас нобуд карда шуданд, номаълум аст, аммо баъзе аз ин банкнотҳо аз Бонки марказии Тоҷикистон пинҳон шудаанд <ref name="Bonistikaweb">[http://www.bonistikaweb.ru/petkoll/2002-2.htm Bonistikaweb.ru. Невыпущенные банкноты Таджикистана.]</ref> .

Дар тарафи рости пулҳои коғазӣ номгузорӣ бо номи бонки [[Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон|Тоҷикистон]] ва соли нашр буд. Дар паси он тасвири бинои [[Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон|парлумони Тоҷикистон]] бо [[Парчами Тоҷикистон|парчам]] ва номинатсия тасвир шудааст. Огоҳии бардурӯғ дар паси пулҳои арзиши исмашон 1-500 рубл ва дар пеши пулҳои арзишашон баландтар ҷойгир аст. Нишонаи обӣ дар ҳама пулҳо - ситораи панҷгӯша дар тамоми майдони пул.

Рақамҳои серияи типи АА 1234567 дар канори пеши пулҳои арзиши 1-50 рубл ва дар қафси пулҳои арзиши болотар гузошта шудаанд.

Қурби мубодилавии рубли тоҷик ба [[доллари ИМА]] <ref>[http://www.trud.org/guide/tadjikistan.htm Профцентры Восточной Европы и Центральной Азии. Справочник. Таджикистан.]</ref> <ref>[http://www.everything2.com/index.pl?node_id=1381487 CIA World Factbook — Tajikistan]{{ref-en}}</ref> .

* [[Иқтисоди Тоҷикистон|Иқтисодиёти Тоҷикистон]]