Ҳаловард: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
Саҳифаи нав: Ҳаловард (هلاورد) дар замони Сомониён яке аз ду шаҳри калони Вахшонзамин буда ва арку шаҳристон... |
Omid Jeyhani (баҳс | ҳисса) No edit summary |
||
Сатри 1:
'''Ҳаловард''' ({{lang-fa|هلاورد}}) номи пешина ва бостонии шаҳраки [[Колхозобод]] будааст.
[[Ҳаловард]] дар замони [[Сомониён]] яке аз ду шаҳри калони [[Вахшонзамин]] буда ва арку шаҳристону рабаз дошт ва калонтар аз Ҳулбук будааст. Бино бар навиштаи "Ҳудуд-ул-олам", "'''Ҳаловард қасабаи Вахш аст, шаҳрест бо кишту барзу рустоҳои бисёр ва мардумони тирандозу ҷангӣ'''"<ref>«Ҳудуд ул-олам мин ал-Машриқ илал-Мағриб» (соли 372 ҳиҷрии қамарӣ = 982 милодӣ). (Вироиши доктор Манучеҳр Сутуда). – Теҳрон: Интишороти китобхонаи Таҳурӣ, 1362 ш. / 1983 м. – саҳ. 119</ref>. Шаҳри Ҳаловардро [[Истахрӣ]] дар "Масолик вал-мамолик", [[Муқаддасӣ]] дар "Аҳсан ат-тақосим фӣ марифат ал-ақолим", [[ибни Ҳавқал]] дар "Сурат ул-арз", [[Ёқути Ҳамавӣ]] дар "Мӯъҷам ул-булдон" ва [[Абурайҳон Берунӣ]] низ дар осораш ёд кардаанд.
Бино бар бозёфтҳои бостоншиносӣ, шаҳри [[Ҳаловард]] дар замони [[Кушониён]] падид омада<ref>Древности Таджикистана. Каталог выставки. — Душанбе: Дониш, 1985. — 343 с., саҳ. 156</ref> ва дар садаҳои миёна маркази [[Вахшонзамин]] будааст. Ин шаҳр дар соли 750 милодӣ ба дасти [[арабҳо]] вайрон шуда<ref>Соловьев В. С. Работы на Кафыркале в Вахшской долине в 1980 г. Археологические работы в Таджикистане вып. 20.—Душанбе, 1987. — с. 172—178. саҳ. 178</ref> ва бостоншиносон харобаҳои онро дар канораи ғарбии шаҳраки [[Колхозобод]] ёфтаанд, ки 12 га масоҳат дорад ва имрӯз онро [[Кофирқалъа]] мехонанд<ref>Соловьев В. С. Работы на Кафыркале в Вахшской долине в 1980 г. Археологические работы в Таджикистане вып. 20.—Душанбе, 1987. — с. 172—178. саҳ. 167</ref>.
Сипас маркази [[Вахшонзамин]] ба шаҳраке кӯчонда шуд ки 12 километр шимолу ғарбтар аз харобаҳои [[Кофирқалъа]] дар канораи рӯди [[Вахш]] ҷой дошт. Дар садаҳои миёна ин шаҳр низ [[Ҳаловард]] ном доштааст ва харобаҳои он ҳамакнун ба номи "Золи Зар" наздики деҳаи Узун, дар канораи чапи рӯди Вахш, 12 км дуртар аз [[Колхозобод]] ва 23 км дуртар аз [[Қӯрғонтеппа]] бар ҷоянд<ref>Беленицкий А. М. Отчет о работе Вахшского отряда в 1947 г. Труды Согдийско-Таджикской археологической экспедиции, т. 1. —М. —Л., 1950. — с. 140—146. саҳ. 144; Литвинский В. А. Археологическое изучение Таджикистана советской наукой. — Сталинабад: Изд-во АН ТаджССР, 1954. — 81 с. саҳ. 38</ref>.
Бозёфтҳои бостоншиносӣ гувоҳанд, ки деҳа дар ҷои харобаҳои кунунии Золи Зар дар садаҳои III - IV милодӣ бунёд ёфтааст<ref>Древности Таджикистана. Каталог выставки. — Душанбе: Дониш, 1985. — 343 с. – саҳ. 284</ref>. Пас аз [[истилои араб]] ва вайрон шудани Ҳаловарди якум, ин деҳа дар асрҳои X - XIII шаҳри калоне гардида<ref>Соловьев В. С. Работы Колхозабадского отряда. Археологические открытия 1981 года. — М., 1983. — с. 491—492. саҳ. 491</ref> ва то ҳамлаи [[муғул]] маркази Вахшонзамин будааст, аммо дар соли 1221 аз дасти чингизиён нобуд шудааст<ref>Рашид ад-Дин. Сборник летописей, в трех томах. Перевод с персидского Л. А. Хетагурова, О. И. Смирновой, Ю. П. Верховского и А. К. Арендса.—М.—Л.: Изд-во АН СССР, 1946 – 1952 г. – ҷ. 1 б. 2, саҳ. 207, 218</ref>.
== Манобеъ ==
| |||