Модест Мусоргский: Тафовут байни таҳрирҳо

Саводи мукаммали мусиқӣ нагирифта буд, вале дар солҳои бачагиаш дар фортепиано таълим гирифта, ба эҷоди мусиқӣ шурӯъ намуда аст. Бо анъанаи оилавӣ ӯро ба мактаби гвардиявӣ супорида буданд. Дар охири с.-ҳоисолҳои 50-ум М. бо А. Даргомижский ва М. Балакиров шинос шуда, бо М. Римский-Корсанов, В. Стасов дӯстӣ пайдо мекунад. Вохӯрӣ бо онҳо имкон медиҳад, ки мусиқичии боистеъдод ба хулосае ояд ва мусиқиро дар ҳаёт касб интихоб кунад. Аз ин сабаб с.соли 1856 Мусоргский аз хизмат истеъфо дода, ба композиторони пешқадам ҳамкорӣ мекунад, ба «Дастаи муқтадир» («Могучая кучка») ҳамроҳ мешавад. С.-ҳоиСолҳои 60-ум истеъдоди композитор дар навоварии азими драмаҳои мусиқии халқӣ «Борис Гадунов» (аз [[Пушкин]]) ва «Хованшина» – қуллаи баландтарини эҷодиёти ӯ ба шумор мераванд. Дар ин асарҳо, инчунин дар операи комедиявии «Ярмаркаи сорочинӣ» (аз Гогол), нақши асосиро халқ мебозад.

Композитор бар он кӯшидааст, ки дар асарҳои ӯ иштирокку-нандагон дар саҳна ба монанди одамони зинда сухан кунанд. Ҳамчунин ба беҳтарин осори Мусоргский дохил мешаванд: силсилаи вокалии «Бачагона», фантазия барои оркестр «Шаб дар кӯҳи тоссар», асари гениалӣ «Тасвирҳо аз намоишгоҳ» ва ғ.<ref> Обидпур Ҷ. Луғатномаи тафсирии мусиқӣ / зери назари Б.Қобилова. – Душанбе: Аржанг, 2019. – С. 247. – 480 с. ISBN 978-999-47-43-90-2 {{ref-tg}} </ref>