Нишопур: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) Created by translating the page "Нишапур" |
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) навсозӣ |
||
Сатри 13:
| DST =
}}
'''Нишопур''' ( {{Lang-fa|نیشابور}} ‎ ''Нейшабур)''
== Таърих ==
Сатри 22:
=== Рушд ===
[[Акс:Bowl_buff_ware_Met_38.40.290_n02.jpg|мини|150x150пкс|Коса. Асри X Фаянс, рангубори полихромӣ, сир. Осорхонаи санъати метрополитенӣ Ню-Йорк.]]
Таҳти нахустин ҳокимони араб [[Марв]] шаҳри асосии [[
Дар асри X Нишопур калонтарин ва яке аз шаҳрҳои аз ҷиҳати иқтисодӣ тараққикарда буд. Он тақрибан 40 км. мураббаъро ишғол мекард. Тибқи иттилои Шамсуддин аль-Мукаддаси, дар шаҳр 44 маҳалла мавҷуд буд, ки баъзеи онҳо баробари нисфи [[Шероз|Шероз буданд]] . Дар Нишопур нисбат ба [[Бағдод]] бештар аҳолӣ буд ва дар он ҷо чандсад ҳазор нафар сокинон маскун буданд. Он бозор ва анбори асосии молҳои [[Гургон]], [[Кирмон]], Рай, [[Синд]], [[Устони Форс|Форс]] ва [[Хоразм|Хоразм
=== [[Ғазнавиён]], [[Салҷуқиён]], Хоразмшоҳиён ===
Бо суқути [[давлати Сомониён]] дар соли 999 [[Хуросон]] дар қатори дигар минтақаҳо дар ҷануби [[Омударё|Амударё]] аз ҷониби [[Маҳмуди Ғазнавӣ]] забт карда шуд. Баъди шикасти Султон Масъуд аз Салҷуқиёни Туғралбек, шаҳр бе мамоният дар 1038 ишғол карда шуд. Дар соли 1040 дар ҷанги Дандонакан ба Масъуд шикаст дода, Туғралбек дар Нишопур мустаҳкам салтанат ронд. Ҷияни ӯ [[Алпарслон]] низ онҷо якчанд вақт ҳукм ронда буд, вале Султон Санҷар [[Марв]]<nowiki/>ро пойтахти худ намуд. Соли 1142 шаҳрро Хоразмшоҳ Атсиз муваққатан забт кард. Соли 1153 шаҳр ба ҳуҷуми харобиовари [[Оғузҳо]], ки бар зидди Санҷар исён бардоштанд дучор шуд. [[Оғузҳо]] Нишопурро ғорат карда, ба хок яксон карданд. Дар ғарб, дар канори Шадях (Шайкан), ки онро Абдаллоҳ ибни Тоҳир бунёд кардааст, шаҳри нав ба вуҷуд омад. Фармондеҳи ғуломҳои Санҷар Муайид ад-Дин Ай Аба Шадяхро васеъ ва тақвият дод, ки ин ба ӯ имкон дод, ки то маргаш дар соли 1174 қисми зиёди Хуросонро таҳти назорат гирад. Нишопур ба туфайли мавқеи мусоиди ҷуғрофии худ дар ҳамон аср шукуфоии пешинаи худро ба даст овард. Мувофиқи маълумоти ҷуғроф, Ёқут ал-Ҳамавӣ, ки соли 1216 ба ин ҷо ташриф овардааст, он гӯё толори тамоми шарқ буд ва корвонҳо аз он мегузаштанд. Соли 1187 Нишопурро султони хоразмшоҳӣ Алоуддин Текеш ишғол кард. Солҳои 1208 ё 1209 шаҳр бори дигар хароб карда шуд, ин дафъа [[Заминларза|аз заминларзаи шадид]], ки тамоми Хуросонро фаро гирифта буд.
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
{{ПБ}}
[[Гурӯҳ:Таърихи Эрон]]
[[Гурӯҳ:Шаҳрҳои устони Хуросони разавӣ]]
| |||