Қаламравҳои иттифоқӣ: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
→‎Замина: ислоҳ
х ислоҳи вожаҳо using AWB
Сатри 2:
 
[[Волоияти қаламрав]]  — яке аз усулҳои идораи ҳудуди [[давлат]], ки дар татбиқи ҳокимияти олии давлат нисбат ба ҳамаи шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии ҳудуди он ифода меёбад.
Волоияти қаламрав қисми таркибии истиқлоли давлат ба шумор рафта, дар ҳудуди як давлат фаъолияти ҳокимияти оммавии давлати дигарро истисно мекунад. Давлат дар ҳудуди худ ҳокимияти олиро ба воситаи низоми мақомоти давлатӣ дар соҳаҳои қонунгузорӣ, иҷроия, маъмурӣ ва судӣ амалӣ менамояд. Волоияти қаламрав дар он низ зоҳир мегардад, ки давлат дар ҳудуди худ, мутобиқи қонун, метавонад нисбати шаҳрвандон воситаҳои маҷбуркуниро истифода барад. Волоияти қаламрави давлат бо ҳалли масъалаҳои ҳуқуқӣ низ иртибот дошта, ҳуқуқи мақомоти маъмурӣ ва судӣ оид ба баррасӣ ва ҳалли баҳсҳои гуногун дар ҳудуди мушаххас дар доираи ваколати ин мақомот сурат мегирад.<ref>[https://tg.wikipedia.org/wiki/Волоияти_қаламрав Аз википедияи тоҷикӣ Волоияти_қаламрав] </ref>
== Замина ==
Вақте, ки Конститутсияи Ҳиндустон дар [[соли 1949]] қабул карда шуд, танҳо як қаламрави иттифоқӣ буд: [[Ҷазираҳои Ондомон ва Некӯбор]].<ref>{{Cite web|url=http://www.wdl.org/en/item/2672/view/1/9/|title=Original unamended constitution of India, January, 1950|accessdate=17 April 2014}}</ref> [[Деҳлӣ|Ноҳияи миллии пойтахт Деҳлӣ]], [[Чандигар]] ва [[Локшодвип]] тавассути ҷудо кардани ҳар як қаламрав аз иёлатҳои қаблан вуҷуддошта,[[Домон ва Диу]] ва [[Пудучерӣ]] аз қаламравҳои ба даст омада, ки ба Ҳиндустони Португалия ё Фаронса тааллуқ доштанд, ташкил карда шуданд.
 
Парлумони Ҳиндустон метавонад қонунеро барои ворид кардани тағйиру иловаҳо ба Сарқонун қабул кунад ва қонунгузориро бо аъзои интихобшуда ва сарвазир дар қаламравҳои иттифоқӣ, тавре ки барои [[Деҳлӣ|Ноҳияи миллии пойтахт Деҳлӣ]] ва [[Пудучерӣ]] иҷро кардааст, пешниҳод кунад. Умуман, Президенти Ҳиндустон барои ҳар як қаламравҳои иттифоқӣ ([[Union territory]]) мудир ё губернатор-лейтенантро таъинтаъйин мекунад.<ref>[http://india.gov.in/knowindia/profile.php?id=21 Union Territories. Know India: National Portal of India] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20121126234503/http://india.gov.in/knowindia/profile.php?id=21|date=26 November 2012}}</ref> Ҳафт қаламрави иттифоқӣ, аз ҷумла [[Чандигар]], пойтахти муштараки [[Панҷоб (Ҳиндустон)|Панҷоб]] ва [[Ҳарияна|Ҳерана]] ҳастанд.
 
[[Деҳлӣ|Ноҳияи миллии пойтахт Деҳлӣ]] ва [[Пудучерӣ]] аз панҷтои дигар қаламравҳо фарқ мекунанд. Ба [[Деҳлӣ|Ноҳияи миллии пойтахт Деҳлӣ]] ва [[Пудучерӣ]] қисман тарзи идоакунии давлатдорӣ дода шудааст ва Деҳлӣ ҳамчун [[Деҳлӣ|Ноҳияи пойтахти миллӣ Деҳлӣ]] ([[:en:National Capital Territory of Delhi|National Capital Territory of Delhi]] {NCT}) муайян карда шуд ва ба минтақаи калонтар бо номи [[Деҳлӣ|Ноҳияи миллии пойтахт]] (Ҳиндустон) ([[:en:National Capital Region (India)|National Capital Region (India)]]) шомил карда шуд. [[Деҳлӣ|Ноҳияи миллии пойтахт Деҳлӣ]] ва [[Пудучерӣ]] [[Ҳокимияти қонунбарор|маҷлиси]] интихобшудаи [[Ҳокимияти қонунбарор|қонунгузорӣ]] ва шӯрои иҷроияи вазирон доранд, ки қисман ба ҳайси давлат фаъолият мекунанд.
Сатри 25:
Мутобиқи моддаи 240, қудрати олӣ ба Президент дар танзими тамоми корҳои қаламравҳои иттифоқ ба истиснои [[Чандигар]], [[Деҳлӣ]] ва [[Пудучерӣ]], аз ҷумла салоҳияти бекор кардани қонунҳои Парлумон ва сарқонуни Ҳиндустон дода мешавад.
 
Танҳо ду қаламрави иттифоқӣ дар палатаи болоии Парлумони Ҳиндустон, [[Раҷя Сабҳа]], [[Деҳлӣ]] ва [[ Пудучерӣ]] намояндагӣ доранд, ки дар байни қаламравҳои иттифоқӣ низ истисноӣ ҳастанд, зеро ҳар кадоме дорои маҷлиси маҳаллии интихобкардаи худ мебошад .
 
== Рӯихати қаламравҳои иттифоқӣ ==
Сатри 57:
{{Эзоҳ}}
{{Иёлатҳо ва қаламравҳои Ҳиндустон}}
 
[[Гурӯҳ:Тақсимоти маъмурии Ҳиндустон]]
[[Гурӯҳ:Иёлатҳо ва қаламравҳои Ҳиндустон]]