Забонҳои ҷаҳон: Тафовут байни таҳрирҳо

Дар соли 2020 дар [[Замин|рӯи замин]] 7117 забон вуҷуд дорад <ref>[http://www.ethnologue.com/ Ethnologue — крупнейший в мире каталог языков]{{ref-en}}</ref> .

Бо рушди алоқа шумораи забонҳои зинда бо суръати миёнаи 1 забон дар ду ҳафта кам мешавад <ref>[http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,1912041,00.html Почти половине языков мира грозит исчезновение]</ref> .

40 забони маъмултаринро тақрибан 2/3 аҳолии ҷаҳон гуфтугӯ мекунанд . Аксарияти одамон забонҳои [[Забони чинӣ|чинӣ]], [[Забони ҳиндӣ|ҳиндӣ]], [[Забони инглисӣ|англисӣ]], [[Забони испанӣ|испанӣ]], [[Забони арабӣ|арабӣ]], [[Забони русӣ|русӣ]] ва [[Забони португалӣ|португалиро]] медонанд . [[Забони фаронсавӣ|Фаронсавӣ]] низ васеъ паҳн шудааст, аммо шумораи онҳое, ки онро [[Забони фаронсавӣ|забони]] аввалини худ медонанд, нисбатан кам аст.

Забонҳо дар якҷоягӣ бо интиқолдиҳандаи охирин мемиранд ва аз ин рӯ, хатар пеш аз ҳама ба халқҳое таҳдид мекунад, ки аз навиштан истифода намекунанд <ref>[http://www.bigbook.ru/litnews/detail.php?ID=3315 Когда умирают языки]</ref> .

Яке аз сабабҳои марги забонҳо тақсимоти нобаробар аз рӯи шумораи гӯяндагон аст. Ҳамин тариқ, 80% аҳолии кураи замин 80 забон доранд ва 3,5 ҳазор забон - танҳо 0,2% аҳолии кураи замин. Ҷаҳонишавӣ ва муҳоҷират сабабҳои асосии аз байн рафтани забонҳо дониста мешаванд. Мардум аз деҳаҳо ба шаҳрҳо мераванд ва забони мардуми худро гум мекунанд <ref>{{Cite web|url=http://www.akzia.ru/news/26-09-2007/655.html|title=Мир теряет языки|deadlink=yes|accessdate=2015-07-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110719153636/http://www.akzia.ru/news/26-09-2007/655.html|archivedate=2011-07-19}}</ref> .

Тақрибан нисфи забонҳои дар айни замон мавҷудбуда дар миёнаи асри XXI аз истифода хоҳанд рафт <ref>''Роман Фишман'' Лингвистический гомункул // [[Популярная механика]]. — 2017. — № 5. — С. 78-82. — URL: http://www.popmech.ru/magazine/2017/175-issue/</ref> . Бисёр забонҳо аз сабаби он, ки гӯяндаҳои онҳо бо муҳити пурзӯртари забонӣ тамос мегиранд(забонҳои давлатӣ ва байналмилалӣ), аз байн рафта истодаанд, аз ин рӯ забонҳои миллатҳои хурд ва забонҳои халқҳои бидуни давлатдорӣ дар навбати аввал дар зери хатари нестшавӣ қарор доранд. Агар камтар аз 70% кӯдакон забон омӯзанд, он дар хатар ҳисобида мешавад. Тибқи "Атласи забонҳои дар зерм хатари нестшавӣ қарордоштаи ҷаҳон"-и [[ЮНЕСКО]] дар [[Аврупо]] ҳоло нопадид шудан, тақрибан 50 забонро таҳдид мекунад.

Масалан, барои [[Забонҳои ҳиндуаврупоӣ|оилаи ҳиндуаврупоӣ]] маҷмӯи зерини шохаҳоро фарқ кардан мумкин аст: анатолийӣ, тохарӣ, [[Забонҳои келтӣ|келтӣ]], балто-славянӣ, [[Забонҳои ҳиндуэронӣ|ҳиндуэронӣ]], [[Забонҳои олмонӣ|олмонӣ]], итолиёӣ-романӣ, юнонӣ-македонӣ, [[Забони арманӣ|арманӣ]], [[Забони албанӣ|албанӣ]] ва як қатор забонҳои қадимӣ, ки ба таври шартӣ ба минтақаи палеобалкан ҳамҷоя карда шудаанд .

Шумораи одамоне, ки бо ду ва ё зиёда забон гап мезананд, доимо меафзояд. Масалан, тибқи як таҳқиқоти охирин, қисми зиёди донишҷӯёни [[Ҳиндустон]] (беш аз нисф дар як иёлот) нисбат ба забонҳои модарии худ бо забони англисӣ беҳтар ҳарф мезананд .

# Забонҳои уралуолтоӣ (таъсис дар сатҳи як оила) ~ 500 миллион гӯянда, аз ҷумла забонҳои асосӣ – [[Забонҳои туркӣ|туркӣ]] .

| [[Забони инглисӣ|Забони англисӣ]] <ref name="autogenerated1">[http://www.economist.com/node/883997?Story_ID=883997 The triumph of English: A world empire by other means | The Economist]</ref>

[[Забони инглисӣ|Инглисӣ]], [[Забони арабӣ|арабӣ]], [[Забони испанӣ|испанӣ]], [[Забони чинӣ|чинӣ]], [[Забони русӣ|русӣ]] ва [[Забони фаронсавӣ|фаронсавӣ]] забонҳои расмии Созмони Милали Муттаҳид мебошанд <ref>[http://www.un.org/ru/ga/about/garules/8.shtml#Officialworkinglanguages Официальные языки ООН]</ref> .