Пизишкӣ: Тафовут байни таҳрирҳо

 

== Таърихи тиб ==

 

Дар ибтидо, пайдоиши беморӣ ҳамчун як мавҷудоти зиндаи беруна ва комилан душманона барои инсон ба ҳисоб мерафт, ки гӯё ба бадани ӯ ворид шуда, қобилияти ба вуҷуд овардани ҳолати дарднокро дорад. Ҳамин тариқ, нотавонии мутлақи шахси он давр дар назди қувваҳои табиат, дар якҷоягӣ бо надонистани моҳият ва қонунҳои ҷаҳони атроф, ба пайдоиши ғояҳои бардурӯғ дар бораи мавҷудияти арвоҳи шарир, ки қодиранд ба бадани инсон дохил шаванд, инчунин боиси таҳия ва истифодаи як қатор воситаҳо ва усулҳои ҷодугарии табобат гардид (азоимхонӣ, фитнаҳо, дуоҳо ва ғайра), ки дар асл ибтидои психотерапия буданд. Пайдоиш ва рушди квакерия ва шаманизм дар марҳилаҳои аввали мавҷудияти инсон боиси пайдоиши мафҳуми табобат гардид. Дар кишварҳои Шарқи Қадим, тиб ба истилоҳ коҳинон ё маъбад рушд кард. Ғайр аз ин, ёдгориҳои хаттии Шарқи Қадим (папирусҳои тиббии Мисри қадим; қонунҳои Ҳаммурапӣ; қонунҳои Ману ва Аюрведа дар Ҳиндустон ва ғайра) шаҳодат медиҳанд, ки дар давлатҳои қадим шароити фаъолияти табибон то андозаи пардохтҳо барои табобат ва муқаррар кардани дараҷаҳои гуногуни масъулият барои татбиқ тавассути воситаҳои қонунгузорӣ ба танзим дароварда мешуданд.

Ҳамин тариқ, дар ҷаҳони қадим табибон ва коҳинон дар якҷоягӣ бо шаклҳои асроромез, ҷодугарии табобат аз усулҳои оқилонаи табобат ва табобатҳои тибби анъанавӣ истифода мебурданд. Ба парҳез, гигиена, масҳ, расмиёти об, гимнастика аҳамияти калон дода шуд. Истифодаи усулҳои ҷарроҳии табобат: краниотомия, илова бар ин, истифода дар ҳолати таваллуди патологӣ буриши қайсарӣ ва дар сурати марги дохили бачадон - эмбриотомия ва ғайра. Тибби қадимии Чин зиёда аз 2000 доруҳоро истифода мебурд, ки дар байни онҳо женшенг, симоб, решаи рубарб, кофур ва дигарон ҷойгоҳи махсусро ишғол мекарданд. Усули хоси акупунктура дар тӯли якчанд ҳазорсолаҳо истифода шудааст. Анатомия ва ҷарроҳӣ дар Ҳиндустони қадим ба сатҳи нисбатан баланд расиданд.

 

== Равонаҳо ва соҳаҳои тиб ==