Қуқнӯс: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
х VASHGIRD moved page Қуқнус to Қуқнӯс
No edit summary
Сатри 1:
[[Акс:Barthelemy Phoenix.jpg|thumb]]
 
'''Қуқну́сҚуқнӯс''', '''қақнусқақнӯс'''<ref>{{Cite web|url=https://vazhaju.com/search/%D2%9B%D0%B0%D2%9B%D0%BD%D1%83%D1%81|title=ҚақнусҚақнӯс чист? Маънои вожаи қақнусқақнӯс|author=|website=vazhaju.com|date=|publisher=- Вожаҷӯ|lang=tg|accessdate=2018-08-17}}</ref> ({{lang-fa|ققنوس}}), '''анқо́''' ({{lang-ar|عنقاء}}), '''фе́никс''' ({{lang-el|Φοῖνιξ}}, {{lang-la|phoenix}}; шояд аз {{lang-el|φοίνιξ}}, «арғувонӣ, сурхи баланд») — парандаи муқаддаси афсонаӣ, ки дар асотири Эрон, асотири Юнон, асотири Миср ва асотири Чин аз он ном бурда шудаааст.
 
Дар бораи ин мавҷуди афсонаӣ гуфта мешавад, ки вай мурғе нодир ва танҳост ва ҷуфтӣ ва зоишӣ надорад. Аммо ҳазор сол як бор, бар тӯдае бузург аз ҳезум бол мекушояд ва овоз мехонд ва чун аз овози хеш ба ваҷд ва иштиёқ омад, ба минқори хеш оташи меафрӯзад ва бо сӯхтан дар оташ тухме аз вай падид меояд, ки билофосила оташ мегирад ва месӯзад ва аз хокистари он қуқнусеқуқнӯсе дигар мутаваллид мешавад. ҚуқнусҚуқнӯс дар бисёре фарҳангҳо намоди ҷовидонагӣ ва умри дигарбор талаққӣ шудааст. Аммо бархе фарҳангҳо вежагиҳои дигар ҳам ба ӯ нисбат додаанд.
Гарчӣ қуқнусқуқнӯс дар асотири милали осиёӣ ҳамчун Чин ва Эрон ҷойгоҳи вежае дорад, аммо бархе муътақиданд, ки устураи қуқнусқуқнӯс аз Мисри Бостон бархоста, ба Юнон ва Рум рафта, ва ҳам су бо боварҳои [[масеҳият]] шох ва барг бештаре ёфтааст.
[[Аллома Деҳхудо]] дар тавсифи қуқнусқуқнӯс навиштааст: Гӯянд қуқнусқуқнӯс ҳазор сол умр кунад ва чун ҳазор сол бигузарад ва умраш ба охир ояд ҳезуми бисёре ҷамъ созад ва бар болои он нишинад ва сурудан оғоз кунад ва маст гардад ва бол барҳам занад чунонки оташе аз бол ӯ биҷаҳад ва дар ҳезум афтад ва худ бо ҳезум бисӯзад ва аз хокистараш байзае падид ояд ва ӯро ҷуфт намебошад ва мусиқиро аз овоз ӯ дарёфтаанд<ref>{{Cite web|url=https://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D9%82%D9%82%D9%86%D9%88%D8%B3|title=Маънои қуқнусқуқнӯс|author=Луғатномаи Деҳхудо|website=www.vajehyab.com|date=|publisher=Вожаёб|lang=fa|accessdate=2018-08-17}}</ref>.
 
== Вожашиносӣ ==
Вожаи «қуқнусқуқнӯс» арабишудаи «''kuknos''»-и юнонӣ (ба хатти юнонӣ: ''Κύκνος'' аст). Ин ном дар забони лотин ба сурати ''Cycnus'' ва ''Cygnus'' даромадааст. Дар устураҳои юнонӣ кукнус номи чанд тан, аз он миён номи писари Опулун (эзади ҳунар ва хуршед) аст. Кукнус бисёр зебо будааст ва пас аз моҷароҳое худкушӣ мекунад ва Опулун ӯро ба шакли қӯ дармеоварад. Дарвоқеъ, дар забони юнонӣ вожаи қуқнусқуқнӯс ба маънои «қӯ» аст ва дар тавҷеҳи офариниши ин паранда достони писари Опулунро сохтаанд. Дар ахтаршиносӣ яке аз суратҳои фалакӣ (ҳамахтарон)-ро ба забони инглисӣ ''Cygnus'' мегӯянд ва дуктур Ҳайдарии Малоирӣ баробари «мокиён»-ро барои он ниҳодааст (ва дар арабӣ онро «дуҷоҷа» ба ҳамин маънои мокиён мегӯянд)<ref>{{Cite news|title=Вожашиносӣ: қақнусуқақнӯсу анқо ва қӯ|author=|url=http://parsianjoman.org/cyr/?p=420|work=Порсӣ анҷуман|date=2014-05-08|accessdate=2018-08-17|language=tg}}</ref>.
 
Гӯё вожаи ''Kuknos''-и юнонӣ аз вожаи пурво-ҳиндуурупоии ''*keuk'' ба маънои «сапед будан» аст. Номи ин паранда дар инглисӣ swan аст, ки бо вожаи sing ба маънои овоз хондан ҳамреша аст.
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Қуқнӯс"