Маҷди Хофӣ: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
х →‎top: ислоҳи вожаҳо using AWB
No edit summary
Сатри 1:
{{Адиб}}
Мулло Маҷдуддини Хофӣ (соли таваллуд ва вафот номаъ­лум), насрнависи форс-тоҷик. Давраи зиндагии ӯ ба охири асри 13 ва нимаи аввали асри 14 рост меояд. Зодгоҳаш Хоф ном деҳаи Нишопур аст. Аз ин рӯ бо нисбан «Хофӣ» машҳур гаштааст. Мувофиқи маълумоти «Ҳафт иқлим»-и Амин Аҳмади Розӣ ва асари ягонаи то замони мо расидаи Маҷди Xофӣ— «Хористон» (таълифаш 1332—33) ӯ аз ҷавонӣ ба илмомӯзӣ ва шеъргӯӣ шурӯъ карда, асосҳои илми тибро низ омӯхта буд. Аз «Хористон» бармеояд, ки Маҷди Xофӣ ба чанде аз шаҳру вилоятҳои Мовароуннаҳру Хуросон ва Ҳиндустон сафар намудааст.
Номи пурраи адиб Мулло Мухаммад бинни Хоча Мачдуддини Хофй буда, аз намошдатни (адабиёти ним а и аввали асри XIV мебошад. Сарчашмахри адабиву таъри-хй оид ба хаёту эҷодиёти Мачди Хофй бештар хомушй мхти'ёр.кар дан д. М"зъхазхое, ки оид ба Мачди Хофй маъ-лумо-т медих,аш:д, тазкираи «Х,афт шутим»-и Амин Ах,мади Розӣ ва О'хир'сухани тайёркунандаи чопи «Хористо<н»-и (Муаллиф, Мавла'вӣ Нурулх'асани Cox.ki6 мебохианд. Амин Ах..М1а,д;и Роей баъди таърифу тансмфи раюми менависад: «...Ва ӯ дар замени Абусаид Мирзо ба лавозими иншо иштирол дошту дар за моим Султон Х,усайн Мирзо ба ва-зорат расида, ҳукм шуд, ки мухр бар руи ахко.м ва М'ан-шурот эанад ва ха,р гах, ки подшоҳ бар тахт барояд, Хо­ча дар П'Овни тахт нишинаду мух,имоти мулкӣ ва молро мафрӯз дор'ад». Аз ин равшан мегардад, ки дар замони ХУ'Кумати ин ду намояндаи Элханӣ Мачди Хофй хизмати дар'бор мекардааст ва баъди муддате истеъфо намуда, ба сафар мебарояд.
 
Маъхази асосие, ikh оид ба хаёти Мачди Хофй маълу­моти эътимодбахш меди^ад «Хористон»-и худи уст.
«Хористон» яке аз аввалин асарҳо дар пайравии «Гулистон»-и Саъдӣ ба шумор меравад. Он аз 10 боб иборат аст. Дар «Хористон» ғояҳои инсондӯстӣ, накӯкорӣ, дастгирии бечорагон тарғиб ва хислатҳои бади инсонӣ аз қабили бахилӣ, ғаммозиву риёкорӣ мазаммат шудаанд. Масъалаҳои фазилати илму дониш, қадри сухан, мазаммати зулму ҳокимони золим ва ғ. матолиби асосии китоб мебошанд.
Аз ии маълумотхо баршеояд, ки Мачди Хофй дар ма-халлаи Хофй назди шаҳри Нишо'пур дар ибтидои асри XIV таваллуд днудааст. Падали ӯ аз шахоони сахибэх-т.ироми давраи Элхонӣ мебошад. У баъди дар зодгохаш маълумоти хуби ибтидои гирифтан барои идомаи таҳоил ба Х,И|рот меояд ва дар Мадраса ба-робари фанзой расмй дар илмхри адабиёту иншо тибу муси,к,й бештар шурл варзидгиаст. Дар ҳамин давра_ ба кори эҷодӣ cap карда, ба тасаввуф !моил мегардад. У дар синий чаво'нӣ (ба сас-хат «барамада, як катор кишварҳои арабу ачам, Каф'К.оз, Осиёи Миёна ва Хитою Хиндустонро сайру гашт мекунад, ки вокеаҳои дар ган сафарх,о дидаву шунидаи ӯ яке из манбаъҳои асосии хи.коятҳояш мегарданд. Мачди Хофй ба чуз аз асари насрии «ХористО'П» ба шаклхфи гуногуни шеърӣ 'низ як силсила 1ашъор таълиф иамудааст.
 
Дар хикоятҳои «Хористон» шорчаҳои манзуми ба шаклҳои маснавӣ, қасидаву разал, рубой, китъа ва байт
Ос.: Гулчин аз «Хористон». ж. «Сеадои Шарқ», 1971, М 7.
 
С. Нилобеков