Барак Обама: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
Created by translating the page "Barack Obama"
навсозӣ, гурӯҳбандӣ
Сатри 9:
 
Дар давраи раёсати Обама, эътибори Иёлоти Муттаҳида дар сатҳи байналмилалӣ боло рафт ва инчунин иқтисоди Амрико ба таври назаррас беҳтар шуд. <ref>{{Cite news|author=Wan|first=William|date=November 18, 2016|title=Most of the world doesn't actually see America the way Trump said it did|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/national/obama-legacy/global-approval-rating.html|accessdate=February 8, 2021|work=[[The Washington Post]]}}</ref> Раёсати Обамаро метавон дар маҷмӯъ мусбат арзёбӣ кард ва арзёбии давраи раёсати ҷумҳурӣ дар байни таърихнигорон, сиёсатшиносон ва аҳли ҷомеа ӯро зуд-зуд дар қатори [[Рейтинги таърихии президентҳои Иёлоти Муттаҳида|болоии]] президентҳои Амрико ҷой медиҳад.
== Зиндагинома ==
 
Обама 4 августи соли 1961, <ref name="biography">{{Cite web|url=https://www.whitehouse.gov/administration/president-obama|title=President Barack Obama|publisher=The White House|accessdate=December 12, 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091026043047/http://www.whitehouse.gov/administration/president-obama|archivedate=October 26, 2009|year=2008}}</ref> дар Маркази тиббии Каполани барои занон ва кӯдакон дар Ҳонолулу, Ҳавайӣ ба дунё омада аст. <ref name="maraniss">{{Cite news|author=Maraniss, David|date=August 24, 2008|title=Though Obama had to leave to find himself, it is Hawaii that made his rise possible|work=The Washington Post|page=A22|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/08/23/AR2008082301620.html|accessdate=October 28, 2008}}</ref> <ref>{{Cite news|author=Nakaso, Dan|date=December 22, 2008|title=Twin sisters, Obama on parallel paths for years|work=[[The Honolulu Advertiser]]|page=B1|url=http://the.honoluluadvertiser.com/article/2008/Dec/22/ln/hawaii812220320.html|accessdate=January 22, 2011}}</ref> Вай ягона президентест, ки берун аз 48 иёлати ҳамсоя таваллуд шудааст. <ref name="BarretoO'Bryant2013">{{Cite book|last=Barreto|first=Amílcar Antonio|last2=Richard L. O'Bryant|title=American Identity in the Age of Obama|chapter-url=https://books.google.com/books?id=5VQVAgAAQBAJ&pg=PT18|access-date=May 8, 2017|date=November 12, 2013|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-1-317-93715-9|pages=18–19|chapter=Introduction}}</ref> Ӯ аз модаремодари амрикоӣ, аврупоиасл ва падари африқоӣафриқоиасл, таваллудба шудаастдунё омадааст. Модараш [[Энн Данхэм|Анна Данҳэм]] (1942-1995), дар [[Вичита, Канзас|Вичитаи Канзас]] таваллуд шудааст; вай асосан англисзода буд, <ref>Obama (1995, 2004), p. 12.</ref> бо каме ирқияти олмони, ирландӣ, шотландӣ, <ref>{{Cite web|url=https://www.scotland.org/about-scotland/scotland-around-the-world/scotland-and-the-usa|title=Scotland and the USA &#124; Scotland.org|website=Scotland}}</ref> <ref>{{Cite news|url=https://www.scotsman.com/whats-on/arts-and-entertainment/us-presidents-strongest-scottish-roots-1481615|title=The US presidents with the strongest Scottish roots|work=[[The Scotsman]]}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.irishcentral.com/roots/history/obama-discovers-his-scots-irish-roots-to-tackle-trump|title=Obama discovers his Scots-Irish roots to tackle Trump|date=July 30, 2016}}</ref> <ref>{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/the-fix/wp/2016/07/28/our-first-black-president-just-played-up-his-scots-irish-heritage-and-it-has-everything-to-do-with-trump/|title=Our first black president plays up his Scots-Irish heritage — and it has everything to do with Trump|first=Frances Stead|author=Sellers|work=The Washington Post}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.newsletter.co.uk/news/obamas-scotch-irish-ancestry-speech-clever-bid-boost-hillary-1215631|title=Obama's Scotch-Irish ancestry speech '˜clever bid to boost Hillary'|website=www.newsletter.co.uk}}</ref> аҷдодони швейтсарӣ ва уелсияш. <ref>{{Cite journal|author=Smolenyak, Megan Smolenyak|date=November–December 2008|title=The quest for Obama's Irish roots|journal=Ancestry|volume=26|issue=6|pages=46–47, 49|issn=1075-475X|url=https://books.google.com/books?id=ITgEAAAAMBAJ&pg=PA46|accessdate=December 20, 2011}}
 
</ref> Моҳи июли соли 2012, [[Ancestry.com]] бо эҳтимоли зиёд ҳадс зад, ки Данҳэм аз Ҷон Панч, марди ғуломи африқоӣ, ки дар асри ҳабдаҳум дар Колонияи Вирҷиния зиндагӣ мекард, ба дунё омадааст. <ref>Hennessey, Kathleen. [https://articles.latimes.com/2012/jul/30/news/la-pn-obama-related-to-legendary-virginia-slave-genealogist-says-20120730 "Obama related to legendary Virginia slave, genealogists say"], ''[[Los Angeles Times]]''. July 30, 2012.</ref> Падари Обама Барак Обамаи хурд (1936-1982), <ref>{{Cite news|url=https://www.baltimoresun.com/news/bs-xpm-2008-06-01-0806010145-story.html|title=Kenyans Enthusiastic About Obama|work=The Baltimore Sun|author=Kipkemboi|first=Andrew|date=June 1, 2008|accessdate=January 16, 2020|archivedate=February 22, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200222013358/https://www.baltimoresun.com/news/bs-xpm-2008-06-01-0806010145-story.html}}</ref> <ref name="autogenerated2">{{Cite news|author=Jacobs|first=Sally|url=https://www.npr.org/2011/07/11/137553552/president-obamas-father-a-bold-and-reckless-life|title=President Obama's Father: A 'Bold And Reckless Life'|publisher=NPR|date=July 6, 2011|accessdate=January 16, 2020}}</ref> <ref>{{Cite news|author=Swaine|first=Jon|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/barackobama/8481779/Barack-Obamas-father-forced-out-of-US-in-1960s.html|title=Barack Obama's father 'forced out of US in 1960s'|publisher=Telegraph|date=April 29, 2011|accessdate=January 16, 2020}}</ref> <ref>{{Cite news|author=Rachel L. Swarns|url=https://www.nytimes.com/2016/06/19/nyregion/letters-by-and-about-barack-obamas-father.html|title=Words of Obama's Father Still Waiting to Be Read by His Son—The New York Times|work=The New York Times|accessdate=January 16, 2020}}</ref> Луо Кения аз Нянгома Когело оиладор буд . <ref>{{Cite news|author=David R Arnott|url=https://www.nbcnews.com/news/photo/obamas-old-school-his-ancestral-village-world-reacts-us-presidential-flna1C6912948|title=From Obama's old school to his ancestral village, world reacts to US presidential election|work=NBC News|accessdate=January 16, 2020}}</ref> Волидайни Обама соли 1960 дар синфи [[Забони русӣ|забони русии]] Донишгоҳи Ҳавайӣ дар Маноа, ки он ҷо падари ӯ як донишҷӯи хориҷӣ бо стипендия буд, бо ҳам вохӯрданд. <ref name="Jones 2007">{{Cite news|author=Jones, Tim|date=March 27, 2007|title=Barack Obama: Mother not just a girl from Kansas; Stanley Ann Dunham shaped a future senator|work=[[Chicago Tribune]]|page=1 (Tempo)|url=http://gbppr.dyndns.org/~gbpprorg/obama/barack.mother.txt|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170207112933/http://gbppr.dyndns.org/~gbpprorg/obama/barack.mother.txt|archivedate=February 7, 2017}}</ref> <ref name="Obama 1995, 2004, pp. 9–10">Obama (1995, 2004), pp. 9–10.
== Зиндагӣ ва мансаб ==
[[File:Ann_Dunham_with_father_and_children.jpg|чап|мини| Стэнли Армор Данҳэм, Анна Данҳам, Мая Соеторо ва Барак Обама, (аз чап ба рост) дар миёнаи солҳои 1970 дар [[Гонолулу|Ҳонолулу]]]]
Обама 4 августи соли 1961, <ref name="biography">{{Cite web|url=https://www.whitehouse.gov/administration/president-obama|title=President Barack Obama|publisher=The White House|accessdate=December 12, 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091026043047/http://www.whitehouse.gov/administration/president-obama|archivedate=October 26, 2009|year=2008}}</ref> дар Маркази тиббии Каполани барои занон ва кӯдакон дар Ҳонолулу, Ҳавайӣ ба дунё омада аст. <ref name="maraniss">{{Cite news|author=Maraniss, David|date=August 24, 2008|title=Though Obama had to leave to find himself, it is Hawaii that made his rise possible|work=The Washington Post|page=A22|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/08/23/AR2008082301620.html|accessdate=October 28, 2008}}</ref> <ref>{{Cite news|author=Nakaso, Dan|date=December 22, 2008|title=Twin sisters, Obama on parallel paths for years|work=[[The Honolulu Advertiser]]|page=B1|url=http://the.honoluluadvertiser.com/article/2008/Dec/22/ln/hawaii812220320.html|accessdate=January 22, 2011}}</ref> Вай ягона президентест, ки берун аз 48 иёлати ҳамсоя таваллуд шудааст. <ref name="BarretoO'Bryant2013">{{Cite book|last=Barreto|first=Amílcar Antonio|last2=Richard L. O'Bryant|title=American Identity in the Age of Obama|chapter-url=https://books.google.com/books?id=5VQVAgAAQBAJ&pg=PT18|access-date=May 8, 2017|date=November 12, 2013|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-1-317-93715-9|pages=18–19|chapter=Introduction}}</ref> Ӯ аз модаре амрикоӣ, аврупоиасл ва падари африқоӣ, таваллуд шудааст. Модараш [[Энн Данхэм|Анна Данҳэм]] (1942-1995), дар [[Вичита, Канзас|Вичитаи Канзас]] таваллуд шудааст; вай асосан англисзода буд, <ref>Obama (1995, 2004), p. 12.</ref> бо каме ирқияти олмони, ирландӣ, шотландӣ, <ref>{{Cite web|url=https://www.scotland.org/about-scotland/scotland-around-the-world/scotland-and-the-usa|title=Scotland and the USA &#124; Scotland.org|website=Scotland}}</ref> <ref>{{Cite news|url=https://www.scotsman.com/whats-on/arts-and-entertainment/us-presidents-strongest-scottish-roots-1481615|title=The US presidents with the strongest Scottish roots|work=[[The Scotsman]]}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.irishcentral.com/roots/history/obama-discovers-his-scots-irish-roots-to-tackle-trump|title=Obama discovers his Scots-Irish roots to tackle Trump|date=July 30, 2016}}</ref> <ref>{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/the-fix/wp/2016/07/28/our-first-black-president-just-played-up-his-scots-irish-heritage-and-it-has-everything-to-do-with-trump/|title=Our first black president plays up his Scots-Irish heritage — and it has everything to do with Trump|first=Frances Stead|author=Sellers|work=The Washington Post}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.newsletter.co.uk/news/obamas-scotch-irish-ancestry-speech-clever-bid-boost-hillary-1215631|title=Obama's Scotch-Irish ancestry speech '˜clever bid to boost Hillary'|website=www.newsletter.co.uk}}</ref> аҷдодони швейтсарӣ ва уелсияш. <ref>{{Cite journal|author=Smolenyak, Megan Smolenyak|date=November–December 2008|title=The quest for Obama's Irish roots|journal=Ancestry|volume=26|issue=6|pages=46–47, 49|issn=1075-475X|url=https://books.google.com/books?id=ITgEAAAAMBAJ&pg=PA46|accessdate=December 20, 2011}}
</ref> Моҳи июли соли 2012, [[Ancestry.com]] бо эҳтимоли зиёд ҳадс зад, ки Данҳэм аз Ҷон Панч, марди ғуломи африқоӣ, ки дар асри ҳабдаҳум дар Колонияи Вирҷиния зиндагӣ мекард, ба дунё омадааст. <ref>Hennessey, Kathleen. [https://articles.latimes.com/2012/jul/30/news/la-pn-obama-related-to-legendary-virginia-slave-genealogist-says-20120730 "Obama related to legendary Virginia slave, genealogists say"], ''[[Los Angeles Times]]''. July 30, 2012.</ref> Падари Обама Барак Обамаи хурд (1936-1982), <ref>{{Cite news|url=https://www.baltimoresun.com/news/bs-xpm-2008-06-01-0806010145-story.html|title=Kenyans Enthusiastic About Obama|work=The Baltimore Sun|author=Kipkemboi|first=Andrew|date=June 1, 2008|accessdate=January 16, 2020|archivedate=February 22, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200222013358/https://www.baltimoresun.com/news/bs-xpm-2008-06-01-0806010145-story.html}}</ref> <ref name="autogenerated2">{{Cite news|author=Jacobs|first=Sally|url=https://www.npr.org/2011/07/11/137553552/president-obamas-father-a-bold-and-reckless-life|title=President Obama's Father: A 'Bold And Reckless Life'|publisher=NPR|date=July 6, 2011|accessdate=January 16, 2020}}</ref> <ref>{{Cite news|author=Swaine|first=Jon|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/barackobama/8481779/Barack-Obamas-father-forced-out-of-US-in-1960s.html|title=Barack Obama's father 'forced out of US in 1960s'|publisher=Telegraph|date=April 29, 2011|accessdate=January 16, 2020}}</ref> <ref>{{Cite news|author=Rachel L. Swarns|url=https://www.nytimes.com/2016/06/19/nyregion/letters-by-and-about-barack-obamas-father.html|title=Words of Obama's Father Still Waiting to Be Read by His Son—The New York Times|work=The New York Times|accessdate=January 16, 2020}}</ref> Луо Кения аз Нянгома Когело оиладор буд . <ref>{{Cite news|author=David R Arnott|url=https://www.nbcnews.com/news/photo/obamas-old-school-his-ancestral-village-world-reacts-us-presidential-flna1C6912948|title=From Obama's old school to his ancestral village, world reacts to US presidential election|work=NBC News|accessdate=January 16, 2020}}</ref> Волидайни Обама соли 1960 дар синфи [[Забони русӣ|забони русии]] Донишгоҳи Ҳавайӣ дар Маноа, ки он ҷо падари ӯ як донишҷӯи хориҷӣ бо стипендия буд, бо ҳам вохӯрданд. <ref name="Jones 2007">{{Cite news|author=Jones, Tim|date=March 27, 2007|title=Barack Obama: Mother not just a girl from Kansas; Stanley Ann Dunham shaped a future senator|work=[[Chicago Tribune]]|page=1 (Tempo)|url=http://gbppr.dyndns.org/~gbpprorg/obama/barack.mother.txt|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170207112933/http://gbppr.dyndns.org/~gbpprorg/obama/barack.mother.txt|archivedate=February 7, 2017}}</ref> <ref name="Obama 1995, 2004, pp. 9–10">Obama (1995, 2004), pp. 9–10.
</ref> Ин ҷуфт дар Вайлукуи, Ҳавайӣ, 2 феврали соли 1961, шаш моҳ пеш аз таваллуди Обама бо ҳам издивоҷ карданд. <ref name="Ripley 2008">{{Cite news|author=Ripley, Amanda|date=April 9, 2008|title=The story of Barack Obama's mother|work=[[Time (magazine)|Time]]|url=http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,1729685,00.html|accessdate=April 9, 2007}}</ref> <ref>Scott (2011), p. 86.
</ref>
 
Дар охирҳои моҳи августи соли 1961, пас аз чанд ҳафтаи таваллуд, Барак ва модараш ба Донишгоҳи Вашингтон воқеъ дар [[Сиэтл, Вашингтон|Сиэтл]] кӯч бастанд ва дар он ҷо як сол зиндагӣ карданд. Дар он вақт, Обама калонӣ дараҷаи бакалаврии [[Илми иқтисод|иқтисодиро]] дар Ҳавайӣ ба итмом расонд ва моҳи июни соли 1962 онро хатм кард. Вай барои хатми аспирантура бо стипендияи Донишгоҳи Ҳарвард рафт ва дар он ҷо дараҷаи магистр дар иқтисодро ба даст овард. Волидони Обама моҳи марти соли 1964 аз ҳам ҷудо шуданд. <ref>Scott (2011), pp. 87–93.
</ref> Обамаи калонӣ яъне падар соли 1964 ба Кения баргашт ва дар он ҷо бори сеюм оиладор шуд ва дар ҳукумати Кения ба ҳайси таҳлилгари бузурги иқтисодии Вазорати молия кор кард. <ref>Obama "Dreams from My Father a Story of Race and Inheritance"</ref> Вай писари худро дар Ҳавайӣ танҳо як маротиба, дар Мавлуди соли 1971 дида буд <ref>Scott (2011), pp. 142–144.
</ref> Пасон ӯ дар садамаи автомобилӣ дар соли 1982, вақте ки Обама 21 сола буд, ба ҳалокат расид . <ref>{{Cite news|author=Ochieng, Philip|date=November 1, 2004|title=From home squared to the US Senate: how Barack Obama was lost and found|work=[[The EastAfrican]]|location=Nairobi|url=http://www.nationmedia.com/EastAfrican/01112004/Features/PA2-11.html|archivedate=September 27, 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070927223905/http://www.nationmedia.com/EastAfrican/01112004/Features/PA2-11.html}}
Line 26 ⟶ 23:
 
Дар соли 1963, Данҳэм бо Лоло Соеторо дар Донишгоҳи Ҳавайӣ шиносоӣ пайдо кард ; ӯ аспиранти [[Маркази Шарқ-Ғарби Индонезия|Маркази Шарқу Ғарби Индонези]][[Модарӣ Индонезия|я]] дар соҳаи [[Ҷуғрофиё|география буд]] . Ин ҷуфт дар Молокай 15 марти соли 1965 <ref>Scott (2011), pp. 97–103.
</ref> издивоҷ карданд. Пас аз ду тамдиди яксолаи [[раводиди J-1]], Лоло соли 1966 [[Индонезия|ба Индонезия баргашт.]] Зан ва писари нотанияш бо гузашти шонздаҳ моҳ пас, аз 1967 ба ӯ пайвастанд. Ин оила аввал дар маҳаллаи Ментенг Далам дар ноҳияи Тебет дар ҷануби Ҷакарта зиндагӣ мекард . Аз соли 1970, онҳо дар як маҳаллаи сарватмандтар дар ноҳияи [[Menteng|Ментенги]] [[Ҷакартаи Марказӣ|маркази Ҷакарта зиндагрозиндагиро оғоз карданд]] . <ref>Maraniss (2012), pp. 195–201, 209–223, 230–244.</ref>
 
=== Таҳсилот ===
[[Акс:Barry_Soetoro_school_record.jpg|мини| шаҳодатномаи мактабии Барак Обама дар Санкт Франсиси Мактаби ибтидоии католикии Ассиси. Обама ҳамчун Барри Соеторо дар мактаб номнавис карда шуд (рақами 1) ва иштибоҳан ҳамчун мусалмон эътироф карда шуд (рақами 4). <ref>{{Cite news|author=Suhartono|first=Anton|date=19 March 2010|title=Sekolah di SD Asisi, Obama Berstatus Agama Islam|work=Okezone|url=https://nasional.okezone.com/read/2010/03/19/337/313977/sekolah-di-sd-asisi-obama-berstatus-agama-islam|language=Indonesian|accessdate=January 21, 2021}}</ref>]]
Вақте ки ӯ шашсола буд, Обама ва модари ӯ ба Индонезия кӯчиданд, то ба падари угайаш ҳамроҳ шаванд; аз шаш то даҳсолагӣ, ӯ дар мактабҳои маҳаллӣ [[Забони индонезӣ|бо забони индонезӣ]] таҳсил кардааст: ''Секолах Дасар Католик Санто Франсискус Асиси'' (Санкт Франсиси Мактаби ибтидоии католикии Сакт Франсис <nowiki><i id="mw7g">Ассиси) ду сол ва Секола Дасар Негери Ментенг 01</i></nowiki> (Мактаби ибтидоии давлатии Ментенг 01) барои яку ним сол, ки бо забони англисии Мактаби таҳсилоти Калверт хонагӣ аз ҷониби модараш илова карда мешавад. <ref>Maraniss (2012), pp. 216, 221, 230, 234–244.</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.calverteducation.com/calvert/barack-obama-calvert-homeschooler|title=Barack Obama: Calvert Homeschooler?—Calvert Education Blog|date=January 25, 2014|publisher=calverteducation.com|accessdate=November 25, 2015}}</ref> Дар натиҷаи зиндагии чорсола дар [[Ҷакарта]], ӯ тавонист дар кӯдакӣ [[Забони индонезӣ|бо забони индонезӣ озодона ҳарф занад.]] <ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=JYIK9QtNu3w|title=Wawancara Eksklusif RCTI dengan Barack Obama (Part 2)|website=YouTube|date=March 2010|accessdate=February 12, 2018}}</ref> <ref name="in Jakarta2">{{Cite web|url=https://languagelog.ldc.upenn.edu/nll/?p=1052|title=Obama's Indonesian pleasantries: the video|author=Zimmer, Benjamin|website=Language Log|date=January 23, 2009|publisher=[[University of Pennsylvania]]|accessdate=October 7, 2012}}</ref> Дар вақти кораш дар Индонезия, падари нотании ӯ ба Обама ӯро устувор буданро омӯхт ва ба ӯ "арзёбии комилан сахт ва наҳваи кори дунёро " омӯзиш дод. <ref>{{Cite news|url=https://www.newsweek.com/what-barack-obama-learned-his-father-88011|title=What Barack Obama Learned from His Father|author=Meacham|first=Jon|date=August 22, 2008|work=Newsweek|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170107100237/http://www.newsweek.com/what-barack-obama-learned-his-father-88011?rx=us|archivedate=January 7, 2017|accessdate=January 9, 2017}}</ref>
 
 
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
 
{{зиндагинома-нопурра}}
{{ПБ}}
{{Президентҳои ИМА}}
 
 
[[Гурӯҳ:Президентҳои ИМА]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони ИМА]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони асри XX]]
[[Гурӯҳ:Сиёсатмадорони асри XXI]]
[[Гурӯҳ:Сарварони асри XX]]
[[Гурӯҳ:Сарварони асри XXI]]
[[Гурӯҳ:Барандагони ҷоизаи сулҳи Нобел]]
[[Гурӯҳ:Википедиа:Зиндагиномаи муосирон]]
[[Гурӯҳ:Соли 1961 таваллудшудагон]]