Муъовия: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
No edit summary
х ислоҳи вожаҳо using AWB
Сатри 24:
}}
 
'''Муъовия ибни Абусуфиён''' ({{lang-ar|معاوية بن أبي سفيان}}; {{СанаиТаваллуд|||603}}, [[Макка]] — {{СанаиМарг|6|5|680}}, [[Димишқ]]) — асосгузор ва аввалин [[халифа]]и сулолаи [[Уммавиён]] аз [[соли 661]]<ref name="ЭСБЕ 1">{{ВТ-ЭСБЕ|Моавия}}</ref> исари [[Абусуфён]], пойтахти хилофатро ба Димишқ кӯчонид. п.
 
== Муъовия пеш аз Ислом ==
Сатри 54:
== Иқдомоти давраи хилофат ==
Дар аҳди зилофати Муъовия футуҳоти хориҷӣ идома ёфт. Мусалмонон Қибрисро фатҳ карданд ва то наздики Қастантания (Константинопол) пеш рафтанд. Муовия барои ихлофи худ лашкаре падид овард. Вай дар одоб ва тартиботи лашкарӣ аз таҷрибаҳои русиҳои Шом ҳам истифода кард. Ин лашкарро вай ба василаҳои ҷангҳои ҳарсола ва муҳоҷамотӣ, ки доим ба билоди муҷовир ва безонс мекард, ҳамеша тоза нафс нигоҳ медошт. Ин муҳоҷамоти мустамир боис мешуд, ки душман натавонад ба қаламрави муслимин таҷовуз кунад.
Як бор иддае аз тавоифи шимоли Сурия, ки ба Ҷароҷма шӯҳратшуҳрат доштанд, ба таҳрики румиҳо ба Шом ҳуҷум оваранд ва аз Лубнон то Фаластин ба дасти Ҷароҷма афтод. Иддае аз Маволӣ ва исрои ин навоҳӣ, ки аз Муъовия норозӣ буданд, ба Ҷароҷма пайвастанд. Муъовия бо императори Безонс қароре баст, ки вай аз ҳимояти моҷароҷӯён дастбардорад ва дар иваз Исрои румиро бигирад. Муовия ҳамчунин тааҳуд кард, ки ҳар сола ба Безонс зироҷ бипардозад. Пас аз он Муовия, Ҷароҷмаро сари ҷои худ нишонд. Муъовия чун ба лашкари Шом ҳамеша эҳтиёҷ дошт дар танзими кори лашкар диққати бисёре кард. Вай ҷайраи лашкариёнро ду баробар кард ва дар пардохти мавоҷиби онҳо кӯтоҳӣ накард. Ин бахшишҳо боис шуд, ки лашкариён аз Муъовия итоат мекарданд ва дар ҷангҳо бо ӯ ҳамроҳ мешуданд.
Вай дар тӯли хилофаташ бо румиҳои Шом дарҳоли ситез ва ҷанг буд, аммо пешрафте дар он ҷо надошт. Нисбат ба масеҳиёни Шом равиши мулоимтаре пеш гирифт, зеро онҳо метавонистанд дар идораи корҳо ва сомон бахшидан ба молиётҳо вайро ёрӣ диҳанд. Муъовия аз русуми девони Безонс тақлид кард ва созмони муросалот ва иттилооти пешрафтае ба вуҷуд овард. Муъовия дар танзими кори байтулмол аз як масеҳӣ ба номи Сарҷун бинни Мансур истифода кард. Муъовия бо истифода аз амволи мусулмонон бахшишҳои беҳисобе ба руасои араб кард.
Муъовия ҳамвора бо ду гурӯҳ [[Хавориҷ]] ва [[Шиъа]] дар душманӣ буд. У [[Шиъа|шиаёни]] Алиро мавриди озор ва азият қарор медод ва ҳатто баъзе [[Шиъа|шиаёни]] мӯътариз монанди Ҳаҷр бинни Адиро ба қатл расонид. Баъзе гуфтаанд Абузари Ғафорӣ ҳам ба ишорати ӯ кушта шуд.
Сатри 71:
* Босворт К. Э. Силсилаи исломии ҷадид. Роҳнамои гоҳшуморӣ ва таборшиносӣ, (тарҷумаи Фаридуни Бадраӣ), Т., 1381.
{{ПБ}}
 
[[Гурӯҳ:Шахсиятҳо:Хилофати Араб]]
[[Гурӯҳ:Сулолаи Уммавиён]]