Артиш (ибҳомзудоӣ): Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
х ислоҳи вожаҳо using AWB
Сатри 1:
{{Ягонҳои низомӣ}}
[[Акс:CIMG3656 oesterr bheer gd-k.jpg|thumb|right|250px|]]
'''Артиш''' ({{lang-fa|'''ارتش'''}} < {{lang-pal|«''artēštār''»}} ‘''[[сарбоз]]'', ''лашкарӣ'', ''ҷанговар'', ''сипоҳӣ''’ < {{lang-ae|«''raθaē-štar-''»}} ‘''гардунасавор'', ''разманда''’ («''raθa''-» ‘''гардуна''’ + «štar-» ‘''истода''’):
# [[Нерӯҳои мусаллаҳ|маҷмуъи созмони низомии ҳар кишваре]]<ref>[https://archive.org/details/farhangitafsirii01naza/page/80 ''Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ (иборат аз 2 ҷилд)''. Зери таҳрири Сайфиддин Назарзода (раис), Аҳмадҷон Сангинов, Саид Каримов, Мирзо Ҳасани Султон. – Душанбе: Пажӯҳишгоҳи забон ва адабиёти ба номи Рӯдакӣ, 2008. – 950 саҳ. – ҷ. 1, с. 80.]</ref>;
# маҷмуъаи бузурге аз афроди мусаллаҳу омӯзишдида барои ҷанг, бавижа дар [[Нерӯи заминӣ|хушкӣ]]<ref>{{Cite web |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |title=''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. – с. 50. |accessdate=2018-08-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=2018-12-22 }}</ref>;
# [[Ягони низомӣ|ягони низомие]], ки аз як ситод, қароргоҳи фармондеҳӣ, ду — се [[сипоҳ]] ва ягонҳои ёрирасон ташкил шуда ва қобилияти амалиётии мустақил дорад<ref>{{Cite web |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |title=''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. с.соли 193. |accessdate=2018-08-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=2018-12-22 }}</ref>.
 
== Вожашиносӣ ==
 
Вожаи «''артиш''» дар забонҳои порсии бостон ва миёна вуҷуд надошта ва бо равиши «''пасинсозӣ''» ({{lang-en|back-formation}}) аз «''артишдор''» сохта шуда, ки дар фарҳангҳо «''разманда'', ''сипоҳӣ'', ''лашкарӣ''» таъбир шудааст. Ин вожа дар порсии миёна «''artēštār''» (‘''сарбоз''’, ‘''лашкарӣ''’, ‘''ҷанговар''’, ‘''сипоҳӣ''’) буда, ки аз вожаи авестоии «''raθaē-štar-''» (‘''гардунасавор''’, ‘''разманда''’; аз «''raθa''-» – ‘''гардуна''’ + «''štar''-» – ‘''истода''’ дар эронии бостон) гирифта шудааст. Вожасозон ин вожаро сохташуда аз «''артиш''» + «-''дор''» ба маънии «''дорандаи артиш'', ''сипаҳбад''» пиндошта ва «артиш»-ро аз он ҷудо кардаву онро ба маънии «''[[сипоҳ]]'', ''[[лашкар]]''» хусусан ва «''маҷмуъи сипоҳиён ва нерӯҳои мусаллаҳи кишваре''» умуман ба кор бурданд<ref>''Ҳасандӯст, Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN: 978-600-6143-55-2. ҷ. 1, с. 162.</ref>.
 
== Артиш дар ҷаҳон ==
 
Нерӯҳои артишҳо аз замонҳои бостон то садаҳои миёна бештар пиёда ва савора буданд ва бо [[шамшер]], [[найза]], [[гурз]], [[каманд]] ва [[манҷаниқ]] меҷангиданд. Вале акнун нерӯҳои артиш бо ҷангафзорҳои пешрафтае чун [[туфанг]]ҳои дорои дурбинҳои [[фурӯсурх]], [[тӯп]], [[тирбор]], [[мушакҳои дӯшпартоб]], [[тонк]] ва [[чархбол]]у [[ҳавопаймо]]ҳо муҷаҳҳаз шудаву дар замин, дарё, ҳаво ва фазо меҷанганд.
 
== Ҷусторҳоӣ вобаста ==
Сатри 22:
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
 
[[Гурӯҳ:Артиш]]