Таҳморо: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
х Omid Jeyhani moved page Таҳмбон to Таҳморо: Таҳморо ба ҷои таҳмбон баробар бо лейтенанти калон гирифта мешавад.
х ислоҳ, ороиш, вироишоти сабкӣ
Сатри 19:
}}
 
'''Таҳморо''' ({{lang-fa|'''تهم‌آرا'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае]] [[Саркарда|афсарафсарӣ]]ӣ дар [[Нерӯи заминӣ|нерӯҳои мусаллаҳзаминӣ]] ва [[Нерӯи ҳавоӣ|ҳавоӣ]], [[Вазорати дифоъ|ниҳодҳои низомӣ]] ва амниятӣ, ки ҷойгоҳе болотар аз [[таҳмдор]] ва поинтар аз [[сарвашт]] дорад ва болотарбаробар азбо [[таҳмдорновтаҳморо]] дар [[нерӯи дарёӣ]] аст; ''лейтенанти калон''<ref>[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»]</ref>.
 
{| class="wikipedia sortable" border="1"
Сатри 30:
|}
 
''Таҳморо'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан симатимақоми фармондеҳиисозмонии ''фармондеҳи'' ''[[таҳм]]''ро дорад, ки [[ягони низомӣягон|ягонеягони тактикиест]], ки аз ду ё чанд [[рада]] ташкил шуда ва бахше аз [[вашт]] аст; даста<ref>{{Cite web |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |title=''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. |accessdate=2021-08-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=2018-12-22 }}</ref>, взвод<ref name="ВЭ-2">{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 2, статья «Взвод»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П.В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=1994|страницы=85|страниц=544|тираж=10 000|isbn=5-203-00299-1}}</ref>.
 
== Вожашиносӣ ==
«''Таҳморо''» аз ду вожа сохта шудааст:шудаву ''[[таҳм]]'' + ''оро''. Мақулаимақулаи дастурии ин вожаон исму сифати фоъилӣ ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''таҳм'') + асоси замони ҳозираи феъли «''оростан''» (''оро'') < {{lang-pal|''ārāy''}} < {{lang-peo|''*ā-rāda-''}} < √''*rād-'' ‘''омода кардан'', ''оростан''; ''тартиб додан''’]<ref name="Ҳасандӯст">''Ҳасандӯст'', ''Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-57-6</ref> аст. Дар сохти ин вожа аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст.
 
«''Таҳморо''» дар қиёс бо [[Сипаҳсолор|«''сипоҳоро''»]] ва [[Лашкарсолор|«''лашкароро''»]] сохта шудааст, ки аз вожаҳои куҳани форсӣ ҳастанд. «''Оростан''» дар ин вожаҳо ба маънои «''назму тартиб додан''; ''омода кардан''; ''сомон додан''» аст<ref name="Сухан">''Анварӣ'', ''Ҳасан''. Фарҳанги бузурги «Сухан». Ба сарпарастии Ҳасан Анварӣ, Теҳрон: «Сухан», 1381 – . 8 ҷ. мусаввар. ISBN 964-6961-98-3 (давра)</ref>.
Сатри 39:
«''Сипаҳоро : сипоҳоро''» дар фарҳангҳо «''орояндаи сипоҳ''; ''он ки сипоҳ омода кунад''; ''фармондеҳи сипоҳ''; ''[[сипаҳсолор]]''»<ref name="Луғатнома">[https://dehkhoda.ut.ac.ir''Деҳхудо'', ''Алиакбар''. Луғатномаи Деҳхудо (нусхаи диҷитол) бар асоси нусхаи физикии 15-ҷилдии интишори соли 1377. — Муассисаи Луғатномаи Деҳхудо ва Маркази байнулмилалии омӯзиши забони форсии Донишгоҳи Теҳрон, 1399.]</ref> ва «''сипоҳороӣ''» «''назм додан ба нерӯи низомӣ''»<ref name="Сухан" /> таъбир шудаанд.
 
«''Сипаҳоро''» ба маънои «''фармондеҳи сипоҳ''» дар ашъори [[Фаррухи Систонӣ|Фаррухӣ]] ба кор рафтааст:
<poem>''Ба теғи он сипаҳорой нест хоҳад шуд'',
''Ҳар он касе ки намояд бад-ин мулк исён''<ref name="Луғатнома" />.</poem>
Сатри 58:
Дар сипоҳи [[Давлати Сосониён|Сосониён]] ([[224]]—[[651]] милодӣ), ки созмони радабандии даҳдаҳиро аз сипоҳи Ашкониён ба ирс бурда буд<ref>[https://www.academia.edu/1264468/К_вопросу_о_парфянском_наследии_в_сасанидском_Иране_военное_дело_On_the_Parthian_Legacy_in_Sasanian_Iran_the_Case_of_Warfare_ ''Никоноров В. П.'' К вопросу о парфянском наследии в сасанидском Иране: военное дело // Центральная Азия от Ахеменидов до Тимуридов: археология, история, этнология, культура. Материалы международной научной конференции, посвященной 100-летию со дня рождения Александра Марковича Беленицкого (Санкт-Петербург, 2-5 ноября 2004 года) / Отв. ред. В. П. Никоноров. СПб., 2005. С. 156]</ref>, низ яке аз ягонҳо «''таҳм''» ({{lang-pal|''tḥmy''}}) ном доштааст<ref>[http://www.rahamasha.net/uploads/2/3/2/8/2328777/the_dates_in_the_pahlavg_and_prsg.pdf ''Asha R.'' The Dates in the Pahlavīg and Pārsīg Inscriptions of Durā (Europos)]</ref>. Ҳар ''[[таҳм]]е'' 50 — 100 сарбозро дар бар мегирифта ва аз чанд «''[[рада]]''» ({{lang-pal|''radag''}}) ташкил мешуда, ки ҳар кадоме 10 сарбоз доштааст<ref>[https://www.academia.edu/35927114/Терминология_организационной_структуры_Армянской_Армии_в_IV_V_вв._The_Terminology_of_the_Organizational_Structure_of_the_Armenian_Army_in_the_4-5th_centuries_А._Айвазян._Армяно-персидская_война_449_451_гг._Кампании_и_сражения._Eреван_Воскан_Ереванци_2016_СПб._Алетейя_2017._С._360-464 ''Айвазян А.'' Терминология организационной структуры Армянской Армии в IV—V вв. // А. Айвазян. Армяно-персидская война 449—451 гг. Кампании и сражения.- Eреван: Воскан Ереванци, 2016; СПб.: Алетейя, 2017. С. 360—464.]</ref>.
 
Бино бар ин пешина ва додаҳо, «''таҳм''» ба ҷои «''взвод''» ва «''таҳмдор''» ба ҷои «''лейтенант''» (аз {{lang-de|Leutenant}} > {{lang-fr|lieutenant}} «''ҷонишин; муъовин''») ва дар пайравӣ аз он вожаҳои «''[[таҳмовар]]''» ва «''таҳмбонтаҳморо''» сохтаву барои ҷойгузинии [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|дараҷаҳои низомии]] «''лейтенанти хурд''» ва «''лейтенанти калон''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудаанд<ref>[http://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/society/20181110/umed-dzhaihani-v-natsionalnoi-armii-i-terminologiya-dolzhna-bit-maksimalno-natsionalnoi ''Умед Джайхани'': В национальной армии и терминология должна быть максимально национальной]</ref>.
 
== Пайвандҳо ==