Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
х ислоҳи имло using AWB
Сатри 48:
== Академия дар солҳои 1951—1990 ==
[[Акс:Science dushanbe.JPG|thumb|Институти шарқшиносӣ ва мероси хаттӣ]]
Бо Қарори Шӯрои Вазирони Иттиҳодди Шӯравӣ аз [[9 октябр]]и [[соли 1950]] дар асоси Қарори Раёсати Шӯрои Олии ҶШС Тоҷикистон, Шӯрои Вазирони [[ҶШС Тоҷикистон]] ва Кумитаи Марказии Ҳизби коммунисти Тоҷикистон аз [[14 апрел]]и [[соли 1951]] Академияи илмҳои ҶШС Тоҷикистон таъсис дода шуд. Президенти аввалини Академияи илмҳои ҶШС Тоҷикистон, олим, нависанда ва адабиётшиноси тоҷик [[Садриддин Айнӣ]] таъйин гардид. Ба ҳайати Академияи илмҳои ҶШС Тоҷикистон муассисаҳои илмии зерин дохил карда шуданд: Институти геология, Институти химия, Институти сейсмология, Институти ботаника, Институти зоология ва паразитология, Институти хокшиносӣ, мелиоратсия ва ирригатсия, Институти зотпарварӣ, Институти таърих бостоншиносӣ ва мардумшиносӣ, [[Институти забон ва адабиёт ба номи А. Рӯдакии|Институти забон ва адабиёт]], Расадхонаи астрономӣ, ШӯъбаиШуъбаи пахтапарварӣ, ШӯъбаиШуъбаи фалсафа ва ШӯъбаиШуъбаи иқтисодиёт. Тайи солҳои минбаъда воҳидҳои нави илмии зерин дар АИ ҶШС Тоҷикистон таъсис дода шуданд: Институти масъалаҳои об, Институти астрофизика, Институти шарқшиносӣ ва мероси хаттӣ, Пойгоҳи дар Помир будаи Академияи илмҳои ҶШС Тоҷикистон, Кумитаи истилоҳоти Академияи илмҳои ҶШС Тоҷикистон, Институти физикаю техникаи ба номи С. У. Умаров, Институти физиология ва биофизикаи рустаниҳо, Институти иқтисодиёт, Институти гастроэнтерология, ШӯъбаиШуъбаи ҳифз ва истифодаи оқилонаи захираҳи табиӣ, Институти шарқшиносӣ, Институти математика бо Маркази ҳисоббарорӣ.<ref name="anrt.tj">{{Cite web |url=http://anrt.tj/index.php/tj/dar-borai-akademiya/ma-lumoti-ta-rikh |title=нусхаи бойгонӣ |accessdate=2014-07-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305000322/http://anrt.tj/index.php/tj/dar-borai-akademiya/ma-lumoti-ta-rikh |archivedate=2016-03-05 }}</ref>
 
== Академия дар солҳои 1991—2011 ==
Тайи ин солҳо воҳидҳои нави илмии зерин таъсис дода шуданд: Институти фалсафа ва ҳуқуқ, Инстиути илмҳои гуманитарӣ, Маркази илмии Хуҷанд, Филиали дар Помир будаи Академияи илмҳои ҶТ, ШӯъбаиШуъбаи маводшиносӣ, ШӯъбаиШуъбаи масъалаҳои иҷтимоии инсон.
 
Пас аз пошхӯрии Иттиҳоди Шӯравӣ (1991) қатъи назар аз душвориҳои ҷиддии дар Тоҷикистон пайдошуда, бо кӯшиши ҳукумат ва олимон муяссар гардид, ки нерӯи илмӣ ва Академияи илмҳо- маркази асосии илми мамлакат ҳифз ва тараққӣ дода шавад. Рушди илм ва маориф дар Тоҷикистон яке аз самтҳои афзалиятдошта эътироф гардид. Дар ин давра Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи илм ва сиёсати давлатӣ оид ба илму техника» қабул карда шуд.
Сатри 65:
Ҳоло Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон 14 институти илмиву тадқиқотӣ, филиал дар Помир, ки 2 институтро дар бар мегирад, Маркази илмии Хуҷанд, Маркази илмии Хатлон, Маркази байналмилалии илмию таҳқиқотии «Помир-Чакалтой» ва як қатор муассисаҳои дигари илмиро, ки дар соҳаҳои илмҳои табиатшиносӣ, техникӣ ва ҷамъиятшиносӣ таҳқиқот мебаранд, муттаҳид менамояд.
 
Муассисаҳои Академияи миллии илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар 3 шӯъбашуъба муттаҳид шудаанд:
* ШӯъбаиШуъбаи илмҳои физикаву математика, химия, геология ва техникӣ Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (ноиби президент — раиси шӯъбашуъба академики АМИТ [[Абдусаттор Cаидов]]);<ref>[https://www.anrt.tj/tj/dar-borai-akademiya/sh-ba-oi-ai-t/sh-bai-ilm-oi-fizikayu-matematika-khimiya-geologiya-va-tekhnik]</ref>
* ШӯъбаиШуъбаи илмҳои биология ва тибби Академияи илмҳои Тоҷикистон (ноиби президент — раиси шӯъбашуъба академики АМИТ [[Ҳикмат Муминов]]) <ref name="anrt.tj"/>
* ШӯъбаиШуъбаи илмҳои ҷамъиятшиносӣ (ноиби президент — раиси шӯъбашуъба, доктори илмҳои сиёсӣ [[Муҳаммад Абдураҳмон Наврӯз]]).<ref name="anrt.tj"/>
 
== Ҷоизаҳои Академия ==
Сатри 97:
Ноибони президенти АМИ Тоҷикистон:
# [[Абдусаттор Cаидов|Абдусаттор Самадович Cаидов]], раиси Шуъбаи илмҳои биология ва тибби АИ ҶТ, узви вобастаи АМИ ҶТ, доктори илмҳои биологӣ;
# [[Ҳикмат Муминов|Ҳикмат Ҳалимович Муминов]], раиси ШӯъбаиШуъбаи илмҳои физикаю математика, химия, геология ва техникаи АМИ ҶТ, академики АМИ ҶТ, доктори илмҳои физика ва математика, профессор;
# [[Муҳаммад Абдураҳмон Наврӯз]], раиси ШӯъбаиШуъбаи илмҳои ҷамъиятшиносии Академияи илмҳои Тоҷикистон, доктори илмҳои сиёсӣ, профессор.
 
== Олимони барҷастаи академия ==