Подшоҳии Итолиё (1861—1946): Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) Created by translating the page "Королівство Італія (1861—1946)" |
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) навсозӣ |
||
Сатри 1:
'''Шоҳигарии Итолиё''' ( {{Lang-it|Regno d'Italia}} ) - ташаккули [[давлат]] дар ҳудуди [[Апеннин (нимҷазира)|нимҷазираи Апеннин]], ки соли [[Соли 1861|1861]] дар давраи «Рисорҷименто» ба вуҷуд омада, тамоми давлатҳои мустақили итолиёвиро ба як кишвари ягона дар зери ҳукмронии Шоҳигарии Сардиния муттаҳид кардааст. Сулолаи Савойа, ки дар Шоҳигарии Сардиния ҳукмронӣ мекард, сулолаи ҳукмронӣ Шоҳигарии Муттаҳидаи Итолиё гардид. Баъди раъйпурсии соли 1946 [[Итолиё]] аз [[Подшоҳӣ|сохтори подшоҳӣ]] ба ҷумҳуриявӣ гузашт ва оилаи шоҳони Итолиё кишварро тарк кард.▼
▲'''Шоҳигарии Итолиё''' ( {{Lang-it|Regno d'Italia}} ) - ташаккули [[давлат]] дар ҳудуди [[Апеннин (нимҷазира)|нимҷазираи Апеннин]], ки соли [[Соли 1861|1861]] дар давраи Рисорҷименто ба вуҷуд омада, тамоми давлатҳои мустақили итолиёвиро ба як кишвари ягона дар зери ҳукмронии Шоҳигарии Сардиния муттаҳид кардааст. Сулолаи Савойа, ки дар Шоҳигарии Сардиния ҳукмронӣ мекард, сулолаи ҳукмронӣ Шоҳигарии Муттаҳидаи Итолиё гардид. Баъди раъйпурсии соли 1946 [[Итолиё]] аз [[Подшоҳӣ|сохтори подшоҳӣ]] ба ҷумҳуриявӣ гузашт ва оилаи шоҳони Итолиё кишварро тарк кард.
== Таърих ==
Пас аз марги Виктор Эммануили II дар соли 1878 писараш Умбертои I ба тахт нишаст. Ҳокимият дар Итолиё ба Девони вазирон тааллуқ дошт, зеро Итолиё подшоҳии [[Подшоҳии машрута|конститутсионӣ]] буд. Ҳукумат сиёсати протексионизмро пеш гирифт, андозҳоро зиёд кард ва монеаҳои гумрукиро ҷорӣ кард. Дар ҳакикатҷӯйӣ, корпартоҳо ва матбуоти озод манъ карда шуда буд. Ҳамаи ин боиси камбағал шудани кишвар ва афзудани ҷараёни муҳоҷират, махсусан ба [[ИМА]] афзуд. Дар сиёсати хориҷӣ Итолиё бо [[Имперотурии Олмон|Олмон]] ва Австро-Венгрия муттаҳид шуда, соли 1882 бо ин кишварҳо Иттифоқи сегона баст . Дар охири [[Садаи XIX|асри 19]] Итолиё аввал Сомалиро ва баъд Эритреяро мустамлика кард. Ҷангхои бебарор бо Эфиопия, ки истиклолияти худро мухофизат карда тавонистанд, боиси буҳронхои дохилии сиёсӣ гардиданд. 29 июли соли 1900 Умбертои I аз ҷониби анархист Гаэтано Бреши кушта шуд. Тахт ба писараш Виктор Эммануили III гузашт.
Пас аз сар задани [[Ҷанги ҷаҳонии якум|Ҷанги якуми ҷаҳонӣ]]
Баъди ҷанг шароити зиндагонӣ хеле бадтар гардид — нархҳо баланд шудан гирифтанд, саноатро бӯҳрон фаро гирифт. Дар кишвар намоишҳои
=== Воқеаҳои пеш аз ҷанги дуюми ҷаҳонӣ ===▼
* [[Соли 1861|1861]] - ташкили шоҳигарии ягонаи Итолиё дар зери итоати шоҳ Виктор Эммануэли II аз Пйемонт .
* [[Соли 1866|1866]] - аз [[Венетсия]] ронда шудани утришиҳо (австриягиҳо).
Line 22 ⟶ 21:
=== [[Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ]] дар Итолиё (1939-1945) ===
* [[Соли 1939|1939]] — «
* [[Соли 1940|1940]] - Дохилшавии Итолиё ба Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ .
* [[Соли 1943|1943]] — Ба Ситсилия фуровардани қушунҳои Англияю Америка. Италия бо имзои созишномаи ярокпартоӣ аз
* [[Соли 1945|1945]] - Қатли Муссолинӣ ва анҷоми ҷанг дар Итолиё.
: Парокандашавӣ:
* [[Соли 1946|1946]] - Умбертои II дар бораи ба охир расидани
* [[Соли 1947|1947]] — дар натиҷаи раъйпурсӣ Итолий ҷумҳурӣ эълон карда шуд. Мувофиқи шартномаи
== Пошоҳони Итолиё ==
# Виктор Эммануили II (1861-1878) аз Савой
# Умбертои I (1878—1900)
Line 40 ⟶ 38:
== Адабиёт ==
* ''Чиано Галеазцо'', Рӯзномаи як фашист. 1939—1943. М .: Нашриёти «Платц», Силсилаи «Сарчашмаҳои ибтидоии таърихи муосир», 2010, 676 с. ISBN 978-5-903514-02-1
* Эшли, Сюзан А. ''Кори либерализм: Таҷрибаи Италия, 1860-1914'' (2003) [https://www.amazon.com/Making-Liberalism-Work-Experience-1860-1914/dp/0275980626/ иқтибос ва ҷустуҷӯи матн]
Line 58 ⟶ 55:
* Гилмур, Дэвид. 2011 ''Ҷустуҷӯи Италия: Таърихи сарзамин, минтақаҳои он ва мардуми онҳо'' [https://www.amazon.com/gp/reader/0374283168/ иқтибос ва ҷустуҷӯи матн]
* Хьюз, Роберт. 2011 ''Рим: Таърихи фарҳангӣ, визуалӣ ва шахсӣ''
== Эзоҳ ==▼
{{Эзоҳ}}▼
== Пайвандҳо ==
Line 67 ⟶ 60:
* [http://historicalresources.org/2008/09/17/mussolinis-war-statement-declaration-of-war-against-usa-december-11-1941/ Изҳороти ҷангии Муссолини - Эъломияи ҷанг алайҳи ИМА, 11 декабри соли 1941]
* [http://historicalresources.org/2008/09/19/mussolini-speech-of-the-10-june-1940-declaration-of-war-on-france-and-england/ Эъломияи чанг ба Франция ва Англия, 10 июни соли 1940]
▲== Эзоҳ ==
▲{{Эзоҳ}}
{{ПБ}}
[[Гурӯҳ:Собиқ кишварҳои подшоҳии Аврупо]]
[[Гурӯҳ:Итолиё]]
|