|
Панҷрӯд деҳаест, ки дар [[ҷамоати Рӯдакии]] ноҳияи [[Панҷакент]] ҷойгир шудааст. Ин деҳа зодгоҳи сардафтари адабиёти классикии форсу-тоҷик [[Абӯабдуллоҳ Рӯдакӣ]] мебошад.
Панчруд – дехаест дар дараи Киштуди водии Зарафшон. УречУреҷ, ки сароби Зарафшон аст, махзмаҳз аз куххоикўҳҳои азими ЧимтаргаЧимтарға поён мешаваду аз байни ПанчрудПанҷрўд мегузарад. Номи дехадеҳа ба панчпанҷ рудрўд доштани он шаходатшаҳодат медихадмедиҳад, аммо холоҳоло аз ин рудхорўдҳо осоре намондааст. ХикоятҲикоят мекунанд, ки аз чонибиҷониби Сои Нова як рудрўд поён мешудаст, ки имрузимрўз хамҳам аз он ба кадриқадри як чумакиҷумаки офтоба об чористҷорист. НахриНаҳри дигаре дар ДахониДаҳони Ноч будаст, ки холоҳоло хамњам об дорад. РудиРўди сеюм аз Шахи СиёхСиёҳ поён мешудасту дехародеҳаро аз мавзеъхоимавзеъҳои тобистоннишин чудоҷудо мекардаст. РудиРўди чорум аз пушти кухикўҳи Ковона фаромадафуромада ба дарёи асосиасосӣ – УречУреҷ хамрохҳамроҳ мешудаст, ки он дар сархадисарњади Артуч чойгирҷойгир аст. РудиРўди панчумпанҷум ва албатта асосиасосї, балки рудирўди якум УречУреҷ аст. ХамаиҲамаи ин нахрхонаҳрхо об доранд, аммо мисли як чашмае хастандҳастанд, агар УречУреҷ набошад, онхороонҳоро шояд нахрнаҳр хамҳам гуфтан мумкин бошад. Мардумони ПанчрудПанҷрўд аслан дар соярусоярў зиндагизиндагӣ мекунанд. Замоне дар офтобруофтобрў дехаедеҳае будааст, ки онро Уффор мегуфтаанд ва шояд РудакииРўдакии УффориУффорї (ин тахаллусро бори аввал овозхони бисёр донишманд, донандаи хуби “Шашмаком” Фуркати[[Фурқати Саид]] истифода кардааст, ки мегуфт: “Уффари“[[Уффари ороми чон”ҷон]]” аз мавзеи Уффори ПанчрудПанҷрўд гирифта шудааст) махзмаҳз аз хаминњамин мавзеъ бошад. Ин деҳа ба адабиёт ҳамчунин Шоири халқии Тоҷикистон, барандаи Ҷоизаи давлатии ба номи Рўдакӣ [[Камол Насрулло]] ва нависандаи хушқалам [[Қодири Рустамро]] додааст. Ҳофизи халқии Тоҷикистон [[Афзалшоҳи Шодӣ]] низ зодаи Панҷрўд аст.
Аз таърихи Панҷрўд
[[Абдураҳмони Мустаҷир]] ном нависандае бо ҳамроҳии аскари Урусия, ки соли 1870 ба бо болооби Зарафшон экспедитсияи ҳарбӣ ташкил намуда буданд, ба Панчруд низ сафар кардааст ва маҳсули ин дидаҳояшро дар китоби «Рўзномаи сафари Искандаркўл» тасвир намудааст. Вай дар бораи Панҷрўд чунин менависад: «Баъд аз он тангӣ гузашта будем, ки як қишлоқи калоне намудор шуд. Ба он қишлоқ рафта, дар як чорбоғе фуромада, шаб хоб карда, пагоҳирўз хеста, дидем, ки бисёр ҷои васеи файзосор ва чаҳорбоғи бисёр дорад. Зардолу ва себ ва олуча ва чормағз ва зироати бисёре дорад, мисли гандум ва ҷав ва зағир ва боқило ва арзан ва қуноқ. Панҷ санги осиёб ва се масҷид доштааст. Мардуми он қишлоқ миқдори сад хонавор. Ва ҷои ободе будааст. Ба он ҷой ҳам оташ заданд. Ва он қишлоқро Панҷрўд мегўянд, аз он сабаб, ки сари ҷўй аз панҷ ҷо будааст». Ин тасвири Мустаҷир то ҳол боқӣ мондааст, чун Панҷрўд ҳоло ҳам макони файзосор ва чорбоғҳои зиёде дорад. Ҳар хонадори ин мулк соҳиби боғу роғ аст, ки бисёр ҷои бофароғат ва зебост. Боғҳо аз зардолу, себ, нок, олуча, чормағз ва дигар дарахтони мевадиҳанда иборатанд ва дар кўҳҳо дарахтони худрўи хасакии себу писта ва зирку ҳулўлу вағнич зиёданд. То солҳои наздик тамоми аҳолии Панҷрўд рисқашонро аз боғдорӣ медиданд
|
