Ноҳияи Фархор: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
No edit summary
Сатри 105:
== Таърих ==
 
Дар сарзамини Фархор осори бисёре аз гаҳи бостон мавҷуд аст ки куҳантаринашон аз асри санг бозмондааст<ref>''Окладников А. П.'' Исследования памятников каменного века Таджикистана. Труды Таджикской археологической экспедиции. Т. 3. — М.-Л.. 1958. — с. 12</ref>. Аз осори садаҳои миёна дар ин сарзамин вайронаҳои Шӯртеппа ё Мазортеппа аст, ки 3 км шимолтар аз Фархор ҷой доранд.
Мардум дар дараи [[рӯди Кофурниҳон]] аз нимаи дувуми ҳазораи I пеш аз милод маскун буда ва шабакаи густардаи обёрӣ падид оварда будаанд. Киштзори каронаи рости ин рӯдро ҷӯйе обёрӣ мекардааст, ки саргаҳаш 18 км шимолтар аз шаҳраки Қубодиён ҷой дошта аст. Як ҷӯи дигар киштзори каронаи чапи рӯдро обёрӣ мекардааст<ref>''Дьяконов М. М.'' Археологические работы в нижнем течении реки Кафирнигана (Кобадиан). Труды Таджикской археологической экспедиции. Т. 2. — М. — Л., — с. 252; 292</ref>.
 
Сарзамини кунунии ноҳияи Фархор дар садаҳои миёна бахше аз вилояти торихии [[Вилояти Хатлон|Хутталон]] буд. Номи '''Фархор''' дар манобеъи садаҳои миёна ба гунаҳои «Форғар» ({{lang-fa|فارغر}}) ё «Борғар» ({{lang-fa|بارغر}}) омада <ref>''Shamsaddin Abu Abdullah Mohammad ibn Ahmad al-Moqaddasi''. Descriptio Imperii moslemici. Ed. M. J. de Goeje. Bibliotheca geographorum arabicorum. Pars 3. — Lugduni-Batavorum, 1967. — 498 p. — с. 49, 284</ref> ва дар он замон сарзаминеро меномиданд ки миёни рӯдҳои [[Қизилсу|Порғар]] и [[Яхсу|Ахшу]] ҷой дошт. Ин ҷойном дар асл «Порғар» ({{lang-fa|پارغر}}) буда ва «Форғар» ({{lang-fa|فارغر}}) ва «Борғар» ({{lang-fa|بارغر}}) арабишудааш аст.
Номи Қубодиён дар манобеъи садаҳои миёна ба гунаҳои {{lang-fa|«قبادیان»}}, {{lang-fa|«قوادیان»}} ва {{lang-fa|«قباذیان}}» омада ва дар он замон сарзамини миёни рӯдҳои [[Сурхондарё]] ва [[Вахш]]ро меномиданд.
 
[[Абулқосими Фирдавсӣ|Ҳаким Абулқосим Фирдавсӣ]] дар [[Шоҳнома|«Шоҳнома»]] аз ҷойноми «Форғар» дар достони ҷангҳои подшоҳи [[Турон]] [[Афросиёб]] ёд мекунад<ref>''Абулькасим Фирдоуси''. Шах-наме. Критический текст, в 9 томах. — М.: Наука, 1966—1971. Т.4, с. 279, 282</ref>.
Нахустин бор аз Қубодиён ба гунаи {{lang-fa|«قبادیان»}} дар [[Таърихи Табарӣ|«Торихи Табарӣ»]], навиштаи [[Муҳаммад ибни Ҷарири Табарӣ]], дар замони лашкаркашии Асад ибни Абдуллоҳ ба Хутталон дар [[соли 725]] ёд шудааст<ref>''Ат-Табари, Абу Джафар Мухаммад ибн Джарир''. [http://www.vostlit.info/Texts/rus10/Tabari/text5.phtml?id=1382 «История пророков и царей», пер. В. И. Беляева, О. Г. Большакова, А. Б. Халидова. Ташкент. Фан. 1987]</ref>.
 
ВДар [[Xсадаи век|X в.]] м. Фархор былсарзамине цветущимободон городомва сдорои развитымкишту земледелиембарзи ифаровон большимва населениеммардуми бисёр буд<ref>Hudud«Ҳудуд alул-Alamолам мин ал-Машриқ илал-Мағриб» (Theсоли regions372 ofҳиҷрии theқамарӣ world= 982 милодӣ),. aВироиши persianдоктор geographyМанучеҳр Сутуда. Translated andТеҳрон: explainedИнтишороти byкитобхонаи V.Таҳурӣ, Minorsky1362 ҳ.ш. — London,/ 1970: —1983 482м. p. ссаҳ. 119</ref>. ВДар [[XVIIсадаи век|XVII в.]] он упоминаетсям. подин названиемсарзаминро «ФāрхарФорхар» ({{lang-fa|«فارخر»}}) мехондаанд<ref>''Махмуд ибн Вали.'' Море тайн относительно доблестей благородных (География). Введение, перевод, примечания, указатели Б. А. Ахмедова. — Ташкент: Фан, 1977. — 166 с. и 16 с. текста факсимиле. с. 64</ref>.
Дар [[садаи IX]] м. Қубодиён яке аз бахшҳои [[вилояти Хатлон|Хутталон]]<ref>''Abu Аli Ahmad ibn Omar ibn Rosteh''. Kitab al-a’lak an-nafisa. Ed. M. J. de Goeje. Bibliotheca geographorum arabicorum. Pars 7. — Lugduni Batavorum: E. J. Brill, 1967. — P. 1—230. — с. 93</ref>, ва дар садаи X м. дар замони аморати [[Сомониён]] — бахше аз вилояти [[вилояти Сурхандарё|Чағониён]]<ref>''Shamsaddin Abu Abdullah Mohammad ibn Ahmad al-Moqaddasi''. Descriptio Imperii moslemici. Ed. M. J. de Goeje. Bibliotheca geographorum arabicorum. Pars 3. — Lugduni-Batavorum, 1967. — 498 p. — с. 49, 284</ref> будааст.
 
Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон]] Фархор бахше аз [[вилояти Кӯлоб]] гардид.
Бино бар навиштаи ас-Самъонӣ, Қубодиён дар [[садаи XII]] м. «ноҳияе ободон» аз бахшҳои [[Балх]] будааст. Қубодиён дар садаҳои миёна яке аз калонтарин шаҳрҳои Мовароуннаҳр буда. Сарзамини Қубодиён чанд шаҳри бузургу ободон доштааст ки дар миёни кӯҳсор дар поёноби рӯди Кофурниҳон ва начандон дур аз Омударё ҷой доштаанд<ref>''Камалиддинов Ш. С.'' [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_10.html Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX — начала XIII вв.]</ref>.
 
Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон]] Қубодиён бахше аз [[вилояти Қурғонтеппа]] гардид ки то соли 1929 вуҷуд дошт. Вилояти Қурғонтеппа дар он сол ба округ табдил дода шуд. Соли 1931 округи Қурғонтеппа барҳам дода шуд ва сарзамини он тобеъи ҷумҳурӣ шуд.
 
В Фархорском районе имеется большое количество памятников разных времен, самые ранние из которых относятся к каменному веку <ref>''Окладников А. П.'' Исследования памятников каменного века Таджикистана. Труды Таджикской археологической экспедиции. Т. 3. — М.-Л.. 1958. — с. 12</ref>. Раннесредневековым временем датируется городище Шуртепа или Мазартепа, расположенное в 3 км к северу от Фархора.
 
В средние века территория современного Фархорского района входила в состав исторической области [[Хатлонская область|Хутталан]]. В средневековых источниках название '''Фархора''' приводится в форме «Фāргар» ({{lang-fa|فارغر}}) или «Бāргар» ({{lang-fa|بارغر}}) <ref>''Shamsaddin Abu Abdullah Mohammad ibn Ahmad al-Moqaddasi''. Descriptio Imperii moslemici. Ed. M. J. de Goeje. Bibliotheca geographorum arabicorum. Pars 3. — Lugduni-Batavorum, 1967. — 498 p. — с. 49, 284</ref> и локализуется между реками [[Кызылсу|Паргар]] и [[Яхсу|Ахшу]].
 
В [[Шахнаме|«Шахнаме»]] [[Фирдоуси]] топоним «Фаргар» упоминается в связи с событиями, происходившими во времена [[Туран (страна)|туранского]] царя [[Афрасиаб (правитель)|Афрасиаба]]<ref>''Абулькасим Фирдоуси''. Шах-наме. Критический текст, в 9 томах. — М.: Наука, 1966—1971. Т.4, с. 279, 282</ref>.
 
В [[X век|X в.]] Фархор был цветущим городом с развитым земледелием и большим населением<ref>Hudud al-Alam (The regions of the world), a persian geography. Translated and explained by V. Minorsky. — London, 1970: — 482 p. — с. 119</ref>. В [[XVII век|XVII в.]] он упоминается под названием «Фāрхар» ({{lang-fa|«فارخر»}}) <ref>''Махмуд ибн Вали.'' Море тайн относительно доблестей благородных (География). Введение, перевод, примечания, указатели Б. А. Ахмедова. — Ташкент: Фан, 1977. — 166 с. и 16 с. текста факсимиле. с. 64</ref>.
 
Современный Фархор, на месте которого локализуется средневековый город Паргар, упоминается в источниках начиная с XVII в. в форме {{lang-fa|«فارخر»}} (Фāрхар) <ref>''Камалиддинов Ш. С.'' [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_8.html Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX — начала XIII вв.]</ref>.
== Пайнавиштҳо ==
<references/>