ГНУ/Линукс: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Сатри 10:
Аз нуќтаи назари иќтисодї Linux боз як бартарии дигари љиддї дорад – вай системаи оператсионии бепул аст. Linux мувофиќи литсензияи генералии шакли кушодаи GNU дар доираи бунёди (фонди) таъминоти программавии озодасос (Free Software Foundation) пањн карда мешавад, ки онро њар як хоњишманд дастрас карда метавонад. Аз Unix ба Linux боз ду хусусияти шоёни дигар – чандистифодабарандагї ва чандмасъалагї гузаштааст. Чандмасъалагї маънои иљрои якваќтаи якчанд масъаларо дорад. Чандистифодабарандагї бошад, далели он аст, ки дар система якбора якчанд истифодабаранда ба воситаи терминалњои алоњида кор карда метавонанд. Арзиши дигари Linux аз он иборат аст, ки вайро якљоя бо Windows дар як компютер гузоштан мумкин аст. Linux метавонад комютери дилхоњро ба стансияи корї табдил дињад. Дар њозира Linux-ро њамчун СО дар соњањои бизнес, маориф ва программасозии фардї истифода менамоянд. Вай дар ташкили шабакањои корпоративї, Интернет-нуќтањо ва Web-серверњо системаи оператсионии ивазнашаванда аст.
Linux метавонад аз якчанд намудњои интерфейси графикї - KDE (K Desktop Environment), GNOME (GNU Network Model Environment) ва ѓайра истифода барад. Дар њар яке аз ин ќабатњои программавї истифодабаранда имконият дорад, ки якбора бо якчанд мизњои корї кор кунад, ки ин бартариро дар дигар СО вохўрдан мумкин нест.
==Хусусиятњои СО Linux
Истифодабаранда – шахсест, ки дар система кор мекунад. Программањои тадбиќии мавриди истифода ќароргирифтаро протсессњо мегўянд. Барои истифодабарандаи система шудан, зарур аст, ки маъмури системавї login (номи дохилшавї) ва password (парол)-и шуморо ба ќайд гирад. Login - барои ба система ворид гаштани истифодабаранда ва password - барои аз истифодаи login њифз намудани шахсони тасодуфї хизмат мерасонанд. Password - комбинатсияи махфии рамзњо буда, њангоми дохилкунї дар экран инъикос намеёбад. Дарозии password бояд аз 6 рамз кам набошад ва 4-тои онро њатман њарфњо ташкил дињанд. Password бояд тавре интихоб карда шавад, ки бахотиргирии он осон бошад ва дар таркибаш калимањои англисии маъмул вонахўранд.
Барои њифзи мутлаќи файлњои худ, пас аз итмоми кор сеанси кориро пўшидан лозим аст. Барои ин дар панели KDE-и ќабати графикии KDE – пахши тугмаи ё пахши тугмаи дар KDE2 зарур аст. Ин амалиётро бо пахши сатри Выйти (баромадан) дар менюи асосии KDE (њангоми пахши тугмаи дар панели замимањо) низ ба сомон расонидан мумкин аст.
Муњити графикии KDE. Программаи ќабатии KDE – интерфейси пурра ва функсионалии истифодабарандаро муњайё сохта, ўро бо равзанањо ва меню, ки барои идораи файлњо ва иљрои программањо заруранд, таъмин менамояд. KDE ќабати стандартии командавиро иваз наменамояд, вай танњо истифодаи Linux-ро осон мегардонад. Дар асл KDE – ин лоињаи озод ва аз якдигар новобастаи садњо лоињакашони дунё ба шумор рафта, бањри эљоди муњити кории мўътадил ва самарабахши мизњои кории замонавї, танзимшаванда ва устувор, ки асосашонро архитектураи шабакавии компонентї ва шаффоф ташкил медињад, равона карда шудааст. ▼
==Муњити графикии KDE==
▲
Соли 2001 версияи KDE 2.1 эљод шуд, ки вай муњити кории пуриќтидор, ќулай ва бо Интернет интегратсияшудаи Linux ба шумор меравад. Дар ин версия программаи Konqueror - WWW-браузери замонавї ва менељери файлї ва инчунин KDevelop – муњити программасозї барои такмили KDE њамроњ карда шудааст. Ин версия бо 33 забони љањон тарљума шудааст ва зиёда аз 100 пакети программањоро, аз ќабили бозињо, графика, мултимедиа, шабака, утилитњо ва ѓайра дар бар мегирад.
Командањоро одатан бо ёрии меню ё пиктограммањо дохил мекунанд. Агар онњоро бо ёрии интерфейси сатри командавї дохил кардан лозим бошад, он гоњ аз равзанаи shell (терминал, консол) истифода мебаранд. Аз равзанаи shell ќабати программавии Midnight Commander-ро низ ба кор даровардан мумкин аст, ки намуди зоњирї ва тарзи кори он ба Norton Commander хеле шабоњат дорад. На бояд фикр кард, ки кор бо файлњо ва системаи файлии Linux танњо тавассути сатри командавї амалї гардонида мешавад. Менељери файлии Konqueror имконият медињат, ки аз воситањои замонавии кор бо файлњо истифода бурда шавад. Вале донистани командањо ба истифодабаранда имконият медињад, ки тамоми нозукињои СО Linux ба таври самарабахш азхуд карда шавад.
| |||