Абдуллоҳ ибни Тоҳир: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
х The file Image:Noimage.gif has been replaced by Image:Noimage.svg by administrator commons:User:Denniss: '' ''. ''Translate me!''
хNo edit summary
Сатри 9:
}}
 
Халифа Маъмун писари дигари Тоҳир Абдуллоҳро, ки дар ҷабҳаҳои дигар ихилофат бо шўришиён мубориза мебурд, барои сомон бахшидани авзои ноороми Хуросон бар ин вилоятамиртаъин кард. Абдуллоҳи Тоҳир (830-844) хирадмандтариннамояндаихирадманд тарин намояндаи [[Тоҳириён]] маҳсубмешавадмаҳсуб мешавад. Халифа МўътасимбароикостанинуфузиМўътасим барои костани нуфузи [[Тоҳириён]] мухолифонионҳоро ба шўриштаҳрикмекард. АбдуллоҳиТоҳирАбдуллоҳи Тоҳир ба умурикишоварзӣаҳамиятизиёдмедодваумури кишоварзӣ аҳамияти зиёд медодва дар ин самтислоҳот низ гузаронид. Ў бароиҳимояикишоварзонкормандонихироҷровазифадорбарои ҳимояи кишоварзон кормандони хироҷро вазифадор кард, ки ба ситамубедодхотимадиҳандситаму бедод хотима диҳанд. Дар он замон ба навиштаимуаррихитоҷикГардезӣмиёникишоварзонбароикорезҳохусуматҳосуратмегирифт, босупоришиАбдуллоҳиТоҳирфақеҳонкитобетаълифкарданд, кибароиҳалли ин гунамушкилҳо дар асрҳоиминбаъдаҳамхидмат кард. Аммо ин маъноионронадорад, ки дар давраиҳукумати ў ҳеҷнорозиенабудвашўришҳоизиёде, кизеришиорҳоимазҳабӣ дар Сиистонрухмедод, ҳикоят аз мављудбуданиситамгарївабедодӣаст. Бовуҷуди ин, дар идораиХуросон аз пешгузаштагонҳеҷкасмисли ў муваффақнабуд, зеро мулкрокомиланмустаќилонаидорамекардвапойтахтро низ баНишопуровард.
 
Абдуллоҳи Тоҳир ба илму адаб алоқаи зиёд дошт, зеро дар Баѓдод таҳти назорати халифаи донишманд Маъмун тарбият гирифта буд. Худи Маъмун мегуфт, ки «дар ту ҳеҷайбенест, ҷуз он ки ба шеървааҳли он алоқаи бисёр дорӣ». Намунаи дигари илмдўстиву маърифатпарварии Абдуллоҳ он буд, кидастурдод, кўдакони ятиму бепарастор низ аз мактаб дур намонанд ва саъй мекард, то таълиму тарбият ииҷбориро ба роҳ монад. Барои он давра ин тадбири некандешона як гоми бузург буд. Ў нисбат ба бародарзодааш Мансур ибни Талҳа, киҳокимиМарв, Омўл ва Хоразм буд муҳаббати бепоён дошта, ўро «ҳакими Оли Тоҳир» меномид ва бо ў мефахрид. Набояд фаромўш кард, ки фарқи Абдуллоҳи Тоҳир аз падараш он буд, ки ў дар муҳити арабӣ таҳсил карда, нисбат ба суннатҳои адабиву фарњангии то ислом ва забони форсї (тоҷикӣ) бегона буд.Абдуллоҳи Тоҳир дар шаҳри Нишопур китобхонаи бузурге таъсис дод, ки донишмандон ва дигар хоҳишмандон аз он истифода мекарданд. Олимонизиёде аз тарафиТоҳириён ба Нишопурдаъватшуда, дар ин шаҳрмезистандва аз ёрии амирони тоҳирӣ бархурдор мегаштанд. Ба дарбори хилофати Баѓдод пайравӣкарда, амирони тоҳирӣ дар Нишопур базмҳои шеъру мусиќӣ доир менамуданд, ки беҳтарин шоирон уаҳлисанъат дар он иштирокмекарданд. Аммошеъриарабї дар ин базмҳобештар садо медод. Дар ин давра теъдоди ѓуломонитурк дар [[Хуросон]] ва [[Мовароуннаҳр]] меафзояд ва тиҷорати ѓуломон яке аз манбаҳоихубидаромад дар саросариқаламравихилофат буд. <ref>Ҳотамов Н.Б., Довуди Д., Муллоҷонов С., Исоматов М. Таърихи халқи тоҷик (Китоби дарси). – Душанбе,2011. –с. 96.</ref>