Википедиа

Итолиё: Тафовут байни таҳрирҳо

Browse history interactively
← Фарқияти аввалинаФарқияти баъдина →
Content deleted Content added
ВизуалӣВики-матн
AryanSogd (баҳс | ҳисса)
25 886 edits
AryanSogd (баҳс | ҳисса)
25 886 edits
No edit summary
Сатри 1:
роҳи{{Кишвар
|common_name=Italy
|image_flag =Flag of Italy.svg
Сатри 43:
 
== Тақсимоти маъмурӣ ==
{{асосӣ|Тақсимоти маъмурии ИталияИтолиё}}
[[Акс:Italy - Forms of Dialect.jpg|thumb|200px|Тақсимоти маъмурии Итолиё]]
 
=== Мавқеи иқтисодӣ ва ҷуғрофӣ ===
Масоҳаташ-301.0 ҳазор км. Аҳолияш-58.3 млн нафар. Пойтахташ-Рим. Забони давлати-итолиёвӣ. Воҳиди пулӣ - лири итолиёвӣ.
ИталияИтолиё дар қисми Ҷанубии Аврупо ҷойгир буда, онро мувофиқи шароити табиию таърихӣ, инкишофи хочагӣ ба се қисм ҷудо кардаанд: қисми материкӣ, қисми нимҷазиравӣ ва қисми ҷазиравӣ.Сарҳади обияш аз сарҳади хушкиаш чор маротиба зиёд аст.Ноҳияҳои дохили хушки аз баҳр 200-300 километр дур вокеь гардидаанд.
Баҳри Миёназамин Итолиёро бо [[Шарқи Наздик]], шимоли [[Африқо]] ва мамлкатаҳои ҷануби [[Аврупо]] пайваст менамояд. Ин ба тарақиёти хочагии Итолиё мусоидат менамояд.Роҳҳои ҳавоии трансконтиненталӣ аз фазои Итолиё мегузаранд.
 
Сатри 54:
Аз рӯи шумораи аҳоли Итолиё дар Аврупои Ғарбӣ баъди [[Олмон]] дар ҷои дуюм меистад. Барои мамлакат эмигратсияи доимӣ хос аст. Сабабҳои асосии ин ҳолат шароити вазнини зиндагии деҳқонон, бекорӣ ва дараҷаи пасти музди кори коргарон мебошад. Дар Итолиё нисбат ба Аврупои Ғарбӣ дида пасттарин дараҷаи эмигратсия ба мамлкаатҳои Иттиҳоди Аврупоӣ зиёд гардид. Дар ҷойгиршавии аҳоли урбанизатсия таъсири калон расонида аст. Қисми зиёди аҳолии шаҳр дар шимоли мамлакат сокин шудааст. Аксари шаҳрҳои Итолиё дорои таърихи қадима мебошанд. Онҳо ҳамчун осорхонаҳои таърихии аз ёдгориҳои бой мебошанд.Дар байни онҳо шаҳрҳои [[Рим]], [[Флоренсия]], [[Венетсия]], [[Милан]], [[Генуя]], [[Болония]] бо ёдгориҳо ва санъати тасвирии худ фарқ мекунанд.
 
Ҳайати миллии аҳолии Итолиё якхела, 98 фоизи онро итолиёнҳо ташкил менамоянд. Дини онхо насронии католикӣ мебошад.Он ба ҳаёти сиёсӣ фаъолона иштирок мекунад ва ба доираи васеъи аҳоли таъсири зиёдае мерасонад. Дар қисми ғарбии [[Рим]] давлати [[Ватикан]] (монархияи теократӣ) ҷойгир аст. Сардори давлат папаи Рим буда, вай дини католикиро сарварӣ менамояд. Ҳайати синфии ахолии ИталияИтолиё аз пролетариати шаҳру деҳот, деҳқонони қамбағал, косибон ва ҳунармандон иборат аст. Буржуазия синфи ҳукмрон мебошад. Сохти давлатии Итолиё ҷумҳурии порлумонӣ буда, президент сарвари мамлакат мебошад.
 
==== Саноат ====
ИталияИтолиё бо захирахои хама намуд канданихои фоиданок хуб таьмин аст.Дар каламрави он захираи гази табии, боксит,полиметалхо,симоб,сулфур,мармар муаян карда шудаанд.Дар байни мамлкатхои Аврупо италияИтолиё аз руи захирахои оби ва геотермали фарк мекунад.Саноати хозираи ИталияИтолиё ба воридти ашёи хом вобастаги дорад.
энергетикаи мамлакат ба нефт, кокс , ангишти воридоти ва гази табиию захирахои обии ватани такя мекунад.Аз руи иктидори заводхои нефткоркуни ИталияИтолиё аз мамлакатхои Аврупои Гарби пеш аст.Катьи назар аз он, ки дар истехсоли энергияи барки чои аввалро ТЭС-хо гирифтаанд,вале ахамияти ГЭС-хои дар дарёхои кухи сохташуда дар хочагии халки мамлакат калон аст.Дар Маркази ИталияИтолиё неругоххои баркии геотермали кор мекунанд.Вобаста ба тараккии истехсолоти энергияталаб истехсоли энергияи барки мунтазам зиёд шуда истодааст.
==== Мошинсози ====
Дар иктисодиёти мамлакат мошинсози ахамияти калон дорад.дар он мошинсозии налкиёти хеле таракки карда аст.ИталияИтолиё ба микдори зиёд мотороллер, велосипед ва киштию автомобил истехсол мекунад.Аз 3/4 хисаи мошинсози дар шимоли ИталияИтолиё чойгир карда шудааст.
:ТарккиётиТараққиёти мошинсози сабаби афзоиши истехсоли металхои сиёх ва ранга гардид.Металургияи сиёх дар заминаи ашёи хоми воридоти (оханпораОҳанпора, чуян,кокс, маьдани охану металхои дигар) инкишоф меёбад.Корхонахои калони металургияи сиёх дар Торонто,Генуя,Неапол, чойгир шудаанд.Дар Милан ва Турин заводхои металургии азнавкоркуни амал мекунад.Дар назди ГЭС-хои кухи сохаи электрометалургия (гудозиши пулод ва алюмини) инкишоф ёфтааст.
:Саноати химия ба ашёи хоми воридоти (хоричи) (нефт ва фосфоритхо) ва махалли (гази табии, сулфур ва гайрахо) такя мекунад.Асоси онро мачмуи нефту химия ташкил менамояд.Дра он хиссаи пластмасс ва нахи синтетики калон аст. Кисми зиёди заводхои химияви дар шимоли ИталияИтолиё чойгир шудаанд, корхонахои мачмуи нефту химия бошад,дар бандархои чанубии мамлакат амал мекунад.
:Саноати бофандаги асосан аз наххои пахта ва синтетики истифода мебарад.Корхонахои бофандаги дар шахри Милан ва гирду атрофи он чойгир шудаанд.Бухронхои иктисодии солхои 70 ва 80 асри ХХ ба сохахои киштисозию мошинсози ва бофандаги таьсири зиёд расонидаанд.Дар айни замон сохахои мухими саноатро автомобилсози (дар чахон чои 5-ум) химия, металурги, пулофгудози, саноати сабук ва хуроквори ташкил мекунад.
 
==== НаклиётНақлиёт ====
Вазифаи асосии бору мусофиркашонии дохилиро наклиётинақлиёти автомобили ичро менамояд.Наклиётинақлиёти рохироҳи охан дар чои дуюм меистад.Аз нигохи электриконии рохироҳи охан ИталияИтолиё дар чахон яке аз чойхои аввалро ишгол менамояд. Шимоли мамлакат шабакаи зичи наклиётинақлиёти дорад.Дар алокахои берунаи ИталияИтолиё наклиётинақлиёти бахри мавкеимавқеъи асосиро ишгол менамояд.
 
== Мардум ==
Сатри 82:
* [http://www.italia.it/ Sito ufficiale del turismo in Italia], ([[забони итолиёвӣ|итолиявӣ]])
{{Кишварҳои Иттиҳоди Аврупо}}
{{ИталияИтолиё-ҷуғ-нопурра}}
[[Гурӯҳ:Давлатҳо аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Аврупо]]
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Итолиё"