Ориёӣ: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) х илова |
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) х таҳриру илова |
||
Сатри 1:
[[File:Swastika iran.jpg|thumb|250px|Зарри бостонии '''ориёӣ''' ки дар [[Эрон]] бозёфт шудааст, ба вақти якуми пеш аз милод рост меояд.]]
'''Ориёӣ''' - аз калимаи авестоии «
==Таърих ва меҳани ориёиҳо==
Таърихи қадимтарини ориёиҳо дар китоби [[Авесто]]<ref>https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE</ref> ва [[Ведҳо]]<ref>https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B4%D1%8B</ref>, адабиёти [[Зардушт|зардуштӣ]] ва сарчашмаҳои асримиёнагӣ аз қабили «Таърихи Табарӣ», «[[Шоҳнома]]»-и [[Фирдавсӣ]], «Форснома»-и Ибни Балхӣ ва ғайра сабт гардидааст.
Дар сарчашмаҳои қадим якчанд кишварҳои ориёӣ номбар шудаанд: дар "Михр-яшт" навишта шудааст, ки ''Аирьошаяну'' ("Маскани ориёиҳо") шаш кишварро дарбар мегирад:Ишкат ва Поурут (дар кӯҳсори Ҳиндукш), Моуру ва Харойа ([[Марв]] ва [[Ҳирот]]), Гава-[[Суғд]] ва Хваиризем ([[Суғд]] и [[Хоразм]]). Дар "Видевдод" (қисмати [[Авесто]]) 16 кишвар номбар гардидааст, аз ҷумла « «Airyanəm vaējah» - "Аирянам Ваэҷаҳ" ([[Ориёно]] "Фарохнои ориёиҳо"). Инчунин, дар [[Авесто]] панҷ халқи ориёӣ номбар шудааст:ориёӣ (airya-) - офарандагони [[Авесто]] ва халқҳои дигар (ғайри эътқоди [[Дини зардуштӣ]]) - туйиря (tūirya-), сайрима (sairima-), саини (sāini-) ва дахҳо (dåŋha-), ки ба халқҳои эронизабон (яъне, ориёиҳо) нисбат дода шудаанд. Маҳз аз ҳамин тазоди авестои минбаъд тазоди [[Эрон]] (кишвари ориёиҳо) ва [[Турон]] - [[Давлати Афросиёб]] ба миён омадааст.<ref>https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B8%D0%B8</ref>
Дар замони қадим
Мутобиқи
▲Мутобиқи ин сарчашмаҳо аввалин ва қадимтарин сулолаи ориёӣ сулолаи Пешдодиён буд.
'''Қабилаҳои ориёӣ''' - номи қабилаҳои қадимтарини ҳиндуэронӣ мебошад, ки дар аввали ҳазораи дуюми пеш аз милод аз тоифаи ҳиндуаврупоиҳо ҷудо шуда ба [[Осиёи Марказӣ]], ва охири ҳазораи дуюми пеш аз
▲== Қабилаҳои ориёӣ ==
▲'''Қабилаҳои ориёӣ''' - номи қабилаҳои қадимтарини ҳиндуэронӣ мебошад, ки дар аввали ҳазораи дуюми пеш аз милод аз тоифаи ҳиндуаврупоиҳо ҷудо шуда ба Осиёи Марказӣ, ва охири ҳазораи дуюми пеш аз милод ба Эрон ва Ҳиндустони Шимолӣ ҳиҷрат кардаанд.
Мутобиқи маълумоти сарчашмаҳои хаттӣ дар асрҳои IX – VIII п.м. тоифаи ориёиҳо тақрибан дар нисфи қитъаи Осиё аз сарҳади Байнаннаҳрайн то шимоли Ҳиндустон ва аз Аврупои Шарқӣ – Ҷанубӣ то Олтойу Сибири Ғарбӣ зиндагӣ мекарданд. Ба қатори халқҳои ориёии ин давра бохтариҳо, суғдиҳо, хоразмиҳо, портҳо, модҳо, форсҳо, халқҳои саҳронишин сакоиҳо - скифҳо, сарматҳо, массагетҳо ва халқҳои дигар дохил мешуданд.
Дар сарчашмаҳои таърихӣ мардуми кишвари [[Ориёно]] - [[Давлати Пешдодиён]]у [[Давлати Каёниён| Каёниён]] ва [[Турон]] - [[Давлати Афросиёб]], [[Подшоҳии Бохтари қадим]], [[Давлати Суғди қадим]], [[Давлати Хоразми Бузург]], Порсу [[Давлати Мод]] ва [[Хуросон]] аҷдодони ориёӣ номбар шудааст.
Имрӯз ба ориёиҳо: [[тоҷикон]], эрониҳо, ҳиндуҳо, курдҳо, булуҷиҳо, тотҳо, паштуҳо, осетинҳо ва дигар халқҳо мансубанд.<ref>Ҳотамов Н.Б., Довуди Д., Муллоҷонов С., Исоматов М. Таърихи халқи тоҷик (Китоби дарсӣ). – Душанбе,2011, – с. 30. </ref>
Сатри 23:
== Инҷоро ҳам нигаред ==
*[[Ориёно]]
*[[Давлати Пешдодиён]]
*[[Давлати Каёниён]]
Сатри 30:
*[[Давлати Хоразми Бузург]]
*[[Давлати Мод]]
*[[Дини зардуштӣ]]
== Пайвандҳои беруна ==
*[http://www.tarih.tj/ Таърихи Тоҷикистон]
Сатри 36:
[[Гурӯҳ:Таърихи Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Халқҳои
[[ml:ആര്യന്]]
| |||