Content deleted Content added
|
|
|
'''Абдумалики I ибни Нӯҳ''' ([[954935]]-[[961]]) - панҷумин амири [[давлати Сомониён]], писари калонии [[Нӯҳ ибни Насри II|Нӯҳ ибни Наср]]и [[Хонадони Сомониён|Сомонӣ]], машхур ба "Амири Рашид" <ref>Энсиклопедияи Миллии Тоҷик.Ҷилди I (А – АСОС)[http://kmt.tj/?book_id=88]</ref> замоне, ки амири [[Сомониён]] шуд ([[954]]-[[961]]), ҳамагӣ даҳсола буд. Ӯ аз падар кишвари ошуфтаву бесомонро ба мерос гирифт. Вазъияти ноороми кишварро дида, дар гӯшаву канор мулкҳои зиёде даъвои истиқлол карданд. Гузашта аз ин, ин вазъ аъёни дарборро низ густох карда, қудрати амирони сомониро дар чашмашон ночиз ҷилва медод.
Абдумалики I бо халифаи аббосӣАббосӣ муносибати хубро ба роҳ монда, пас аз солҳои тӯлонӣ хутбаро бо номи халифа Мутеъ хонд. Ҳамчунон ин амири сомонӣ барои поён бахшидан ба низои даҳсолаи Сомониёну Бувайҳиён соли [[955]] қарордоди сулҳ имзо кард, вале ин қарордод ба фоидаи [[Сомониён]] набуд. Марги Абӯалии Чағонӣ (соли [[955]]) ҳам фурсате дигар барои қомат рост кардани Сомониён фароҳам овард. Қудрати саркардаҳои ҳарбии турк аз ҷумла Алптегин ба ҳадде расид, ки дар давоми панҷ сол чор вазирро барканор сохт.
Марги нобаҳангоми Абдумалик дар вақти аспдавонӣ ва бозии чавгон авзои кишварро барҳам зад, зеро ӯ ҳанӯз вориси худро муайян накарда буд, чун ҳанӯз дар бораи марг намеандешид.
Алптегин, ки дар ин ҳангом ҳамакораи даргоҳи сомонӣCомонӣ буд, писари хурдсоли Абдумалик, Насри III-ро ба тахт нишонид, вале ӯ ҳамагїҳамагӣ як рӯз бар тахт нишаст. Аъёну ашроф ба тахт нишастани писари 5 солаи Абдумаликро хилофи ақлу тадбир ва манофеи давлати сомонӣ дида, бародари Абдумалик Мансурро ба тахт нишонданд.<ref>Ҳотамов Н.Б., Довудӣ Д., Муллоҷонов С., Исоматов М. Таърихи халқи тоҷик (Китоби дарсӣ). – Душанбе,2011, – с. 115.</ref>
== Манобеъ ==
|
