Хусрави Деҳлавӣ: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
AryanBot (баҳс | ҳисса)
х →‎Хаёти шоир: бот: ислоҳ карда истодааст., replaced: хамчу → ҳамчу
AryanBot (баҳс | ҳисса)
х бот: кор карда истодааст, replaced: мухим → мӯҳим, чахон → ҷаҳон, фарохам → фароҳам
Сатри 44:
[[Тухфатуссигар]] (Тухфаи чавони) - девони аввалини шоир мебошад, ки ашъори уро то синни нуздахсолаги дар бар мегирад. Дар дебоча Хусрави Дехлави дар бораи дар айёми хурдсоли ба шеърнависи шугл варзидани худ, оид ба тахаллуси аввалааш Султони, инчунин доир ба масъалаи имтихон шудани у дар сохаи назм ва амсоли инхо сухан меронад.
[[Васатулхаёт]] (Миёнаи хаёт). Ин девон ашъори то синни 34-солагии шоирро дар бар мегирад. Марсияҳои дар хакки султон Мухаммад Коон машхур ба Хони шахид навиштаи Хусрав дар он дохил шудаанд.
[[Гурратулкамол]] Ин девон ашъори айёми камолот, яъне давраи 34-40 солагии шоирро дар бар мегирад. Девон дебочаи муфассале дорад, ки дар он шоир аз бисёр масъалаҳои мухимимӯҳими адабиёт, инчунин аз тарчимаи холи худ сухан меронад.
[[Бакиятулнакия]] дар соли 1318 (ё ки соли 1316) мураттаб шудааст. Касидаву тарчеъбанд ва таркиббандҳои ин девон ба таърифи Низомиддин Авлиё, султон Алоуддин ва писарони у Муборакшох ва Хизрхон ва чанде аз дарбориени бонуфуз бахшида шудаанд. Дар ин девон мисли девонҳои дигари муаллиф газалиёт, китъаот ва рубоиёт низ дохил гардидаанд.
[[Нихоятулкамол]] Девони панчумин ва охирини Хусрави Дехлави мебошад. Дар ин девон марсияи Гиёсуддин Туглук (с.в.1325) ва касидахо дар васфи писари Гиёсуддин султон Мухаммад Туглук (1325-1351) низ дарч шудаанд. Аз ин ру, метавон гуфт, ки «Нихоятулкамол» чанд мох пеш аз вафоти Хусрав чамъовари гардидааст. Дебочаи девон дар хамди Худову наъти пайгамбар ва тавсифи Низомиддин Авлиё мебошад. Девон касоиду тарчеъбанд, маснавиҳои хачман хурд, газалиёт, китъаву рубоиётро дар бар мегирад.
Сатри 52:
Аз соли 1289 сар карда, Хусрави Дехлави дар баробари жанрҳои лирики ба эчод намудани асарҳои эпики низ шуруъ менамояд. Дар жанри достон Амир Хусрав худро шогирди Низомии Ганчави мешуморад ва онро дар чанд чои осори худ таъкид менамояд.
Аввалин достони худ – «Киронуссаъдайн»-ро соли 1289 навиштааст ва дар соли 1291 достони дуюми худ «Мифтохулфутух»-ро эчод менамояд.
Дар байни солҳои 1299-1302 Хусрави Дехлави ба «Хамса»-и Низомии Ганчави чавоб менависад. [[Хамса]]-и Амир Хусрав аз ин достонхо фарохамфароҳам омадааст: [[Матлауланвор]], [[Ширин ва Хусрав]], [[Мачнун ва Лайли]], [[Хафт бихишт]], [[Оинаи Сикандари]]. Баъди достони «Хамса» Хусрав боз се достони дигар – «Дувалрони ва Хизрхон» (соли 1316), [[Нух Сипехр]] (соли 1318) ва [[Туглукнома]] (такрибан соли 1324) – ро таълиф менамояд. Гайр аз ин достон шоир боз чанд достони дигари хачман хурд низ навиштааст. Аз чумла, достони «Асбнома» - ро шоир ба хокими Авад Али Сарчондор машхур ба Хотамхон бахшидааст.
Мавзуи панду ахлок, ки маъмултарин мавзуи адабиёти чахоншумулиҷаҳоншумули форси махсуб мегардад, дар ашъори Амир Хусрав макоми баландро дорост. Шоир тавассути ашъори пандомез бехтарин хислатҳои инсониро ситоиш мекунад ва барои тарбияи насли наврас дар таргиби накукори, мехнатдусти, ростиву растагори барин хислатҳои хамидаи инсони сахм мегузорад:
 
:Чу напсанди губоре бар дили хеш,