Шӯриши Восеъ: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) х илова |
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) |
||
Сатри 6:
===Шӯриши [[Восеъ]]===
Ҳамаи ин шӯришу ошубҳо барои ҳаракати азиме ки, соли 1888 [[Бекигарии Балҷувон]]ро фаро гирифт, гуё заминае тайёр карда буд. Ин шӯриш бо номи шӯриши Восеъ маъруф гаштаст.
Сабаби шӯриш он буд, ки мувофиқи талаби амалдорони амир деҳконон мебоист аз ҳосили яксола хироҷи на танҳо соли ҷорӣ, балки хироҷи солҳои пешинаи беҳосилро ҳам диханд. Иҷрои ин кор дар асл деҳконон ва аҳли оилаи онҳоро ба гуруснагӣ мерасонид. Бинобар он бо сардории Восеъ деҳконони атрофи Ховалинг ба ҳавлии амлокдор дарафтоданд, ҳавлиҳои дигар ашрофро ба хок яксон сохтанд. Восеъ ба музофоти [[Балҷувон]]у [[Кӯлоб]] одамони худро фирисод, ки мардум дар ҷанги зидди амир ба вай ҳамроҳ шаванд. Садхо ҷабрдидагон дар атрофи сардори худ ҷамъ омаданд. Мардуми ҷамъ омада бо сардории Восеъи ҷувозкаш роҳи [[Балҷувон]]ро пеш гирифт. Гуфтушуниди амалдорони бек бо шуришчиён натиҷа набахшид. Бек хост бо ҳамлаи ногаҳони шӯришро пахш кунад. Вале ба Восеъ муясар мешавад, ки сарбозонро гурезонда, қалъаи бекро ишғол намояд. Шӯришгарон бегуноҳонро аз зиндони бек раҳо доданд. Баъд курхонаи қалъаро кушода, аслиҳаро байни худ тақсим намуданд. Се шабонарӯз қалъаи Балҷувон дар дасти шӯришгарон буд. Хатои калони Восеъ ҳамин шуд, ки шӯришчиён аз ғалабаи худ мамнун шуда, қадаме аз Балҷувон берун намонданд. Аз фурсат истифода намуда, ҳокими
Восеъ ҳануз таслим намешуд. Ӯ муборизаро давом дода, Кангуртро ишғол кард. Дар инҷо деҳконони Кангурту Қизилмазорро ҷамъ намуда, Восеъ бори дуюм қалъаи Балҷувонро ишғол намуд. Шӯришгарон на фақат ба
карданд.<ref>Донишномаи Ҳисор. - Душанбе: "Ирфон", 2015, - С. 128</ref> Ӯро аз он ҷо аввал ба Балҷувон, баъд ба Ҳисор оварданд ва аз он ҷо беки Ҳисор Останақул қушбегӣ вайро бо 6 нафар ҳамсафонаш ба Шаҳрисабз, ба ҳузури [[
Аммо на ба дор кашидани Восеъ ва на ҷазои вахшиёнаи шуришчиён пеши роҳи муборизаи деҳконон ва косибонро гирифта натавонист. Дар дигар музофотҳои Бухорои шарқи борҳо шуришҳои меҳнаткашон сар зада буд. Мутассифона шуришҳои, халқи дар асри ХIХ чун асрҳои пешина, номуташакилона ва пароканда буданд, роҳбарони саводнок ва таҷрибадор надоштанд. Аз ҳамин сабаб доим шикаст мехурданд. Бо вуҷуди он шуришҳои беш аз пеш ба решаи сохти аморат теша мезаданд.
|