Википедиа

Китоб: Тафовут байни таҳрирҳо

Browse history interactively
← Фарқияти аввалинаФарқияти баъдина →
Content deleted Content added
ВизуалӣВики-матн
х илова
таҳрир
Сатри 1:
[[Акс:Latin_dictionary.jpg|thumb|250px| [[Луғат]] ин китоб аст.]]
'''Китоб''' - (аз {{забон-ар|كتاب}} — навиштаҷоти варакҳои ҷилдшуда) воситаи интишоргардониинтишоргардонӣ ва нигоҳдории маълумот, идея, образ (тасвир) ва [[дониш]]ҳо. Дар [[омор]]и байналхалқӣ, мувофиқи тавсияи [[ЮНЕСКО]] асари ҳаҷман беш аз 3 ҷузъи чопӣ, яъне аз 48 саҳифаи чопӣ кам набударо шартан китоб гуфтан мумкин аст.
 
::Аниси кунҷи танҳоитанҳоӣ китоб аст,
::Фурӯғи субҳи доноидоноӣ китоб аст
 
Китоб васоили муҳимми ахбори оммавӣ, илмӣ ва техникӣ, аслиҳаи пурзӯри муборизаи сиёсию идеологӣ дар паҳнкунӣ ва тарғиби дониш, маълумот ва тарбия ба шумор меравад.
Сатри 22:
Корея бо ёрии литерҳои фулузӣ китобчопкунӣ ҷорӣ
шуд,ки барои такмили минбаъдаи интишори китоб ёрӣ
расонд. Китоб ҳоиКитобҳои Юнони Қадим, ки ба а. 9 то м. тааллуқ
доранд, дар папирус навишта шудаанд. Дар Рим
истинсохиинтишори китобҳо авҷ гирифта буд, ки ба он бештар
ғуломони махсус ҷалб карда мешуданд.
ЕвропаАврупо дар китобчопкунӣ аввал аз папирус ба
варақҳои яклухт, баъд ба пергамент (пӯст) ва ниҳоят ба
коғаз гузашт. Авесто ҳам аввало дар пергамент (а. 1 то
м.) навишта шудааст. Дар ЕвропаиАврупои асримиёнагӣ китобҳо
мазмуни динӣ дошта, ба забони лотинӣ чоп мешуданд.
Назар ба баъзе маълумотҳо дар Самарқанд а.асри 8 китоб
ҳои коғазӣ ёфт шудаанд. ДарВобаста ба китобнависӣ хаттотӣ,
муқовабандӣ барин касбҳо пайдо мешаванд. Асрҳои
миёна дар Осиёи Миёна, аз ҷумла, дар Ҳисор санъати
Сатри 48:
Иогани Гутенбург (1400-68) ихтироъ намудани
воситаи китобчопкунӣ пай дар пай такмил ёфта, ба
диг.дигар мамлакатҳо ҳам паҳн шудан гирифт. С.Соли 1468 дар
Чехословакия ва ШвейсарияШвейтсария, 1470 дар ФрансияФаронса, 1473
дар Полша ва Венгрия, 1477 дар Англия китобчопкунӣ
ҷорӣ гашт. То янв.январи с.1501 К.-ҳоикалимаҳои чопшуда инкунабула
ва минбаъдааш палеотип, ном доштанд. Дардар Россия
К.-икалимаҳои аввалини чопӣ («Апостол») ном с доштанд. Соли 1564 дар Москва
аз тарафи Иван Фёдоров (ваф.1583) ва Пётр Мстислав
(ваф. 1580) ба табъ расидаанд.
Охири а.асри 18 –ва аввали а.асри 19 дар санъати чопи китоб
матбаа, ороишу зинати бадеӣ, ҳамчун соҳаҳои
мустақил ривоҷ ёфт. С.Соли 1798 бо ихтироъ шудани
литография (чопи сангӣ) кори китобчопкунӣ, хусусан
бо суратҳо оро додани китоб осон гардид.
Сатри 64:
Россия ҳамроҳ шудан таъсис ёфт. Китобҳои мактабҳои
мусулмонӣ ва русии маҳаллӣ дар Осиёи Миёна
дар ш-ҳоишаҳрҳои Тошканд, Самарқанд, Қазон, Когон бо
ҳуруфоти арабӣ ва русӣ чоп мешуданд.
Баъди Рев.Револютсияи Каб.Кабири Сотс.Сотсиолистии Октябр дар Осиёи Миёна
давраи нави тараққиёти китоб сар шуд. С.Соли 1920 ба
забонҳои миллӣ нисбат ба с.соли 1913 2 баробар зиёд китоб
аз чоп баромад. Ноширону матбаачиёни шӯравӣ маҳз
ба чопи китобҳои оммавӣ эътибори калон медоданд.
Сатри 76:
баландғоя, пешқадамтарин буд. Дараҷаи идеявӣ ва
илмии китобҳои советӣ мунтазам баланд шуда, ороиши
бадеӣ ва полиграфии онҳо беш аз пештадриҷан беҳтар мешуд.
СССР аз ҷиҳати китобчопкунӣ дар ҷаҳон ҷойи
аввалро мегирифт. Дар давоми с.солҳои 1918-80 дар СССР
бештар аз 3,1 млн номгӯй К.Китоб, брошюра бо шумораи
умумии 53,6 млрд нусха чоп карда шудаанд. Дар
солҳои Ҳокимияти Шӯравӣ Китоб ва брошюраҳо ба 151
забон, аз ҷумла ба 89 забони халқҳои СССР нашр
гардидаанд. С.Солҳои Ҳокимияти Советӣ дар СССР қариб
68 ҳаз.ҳазор Китобҳои нависандагони 76 миллат ва халқият
бо тиражитеъдоди умумии 1 млрд 200 млн нусха чоп карда
шудааст
Вусъат ёфтани базаи полиграфии бо техникаи
Сатри 91:
кадрҳои баландихтисоси саноати полиграфӣ ба зиёд
гардидани миқдори китобҳои шӯравӣ сабаб шуд. Аз с.
1930 сар карда ин-тҳоиинститутҳои тадқиқотӣ-илмии полиграфӣ,
техникумҳои махсус, мактабҳои олӣ ташкил карда
шуданд. Дар с.солҳои ҶБВ Китобҳои баландмазмуне, ки Ватани
Шӯравӣ ва ватандӯстиро васф мекарданд, ролидар роҳи ғалаба нақши бузург
бозиданд.
 
Дар Тоҷикистон 3 нашриёт, комб.комбинати калони
полиграфии бо техникаи замонавӣ ҷиҳозонидашуда
вуҷуд дошт. Нашриёти «Ирфон» ҳар сол асарҳои
сершумори классикони адабиёти форс-форсу тоҷик, адибону
олимон, мутахассисони соҳаҳои мухталифи хоҷагии
халқ, инчунин Китобҳои муаллифони мамлакатҳои
хориҷиро бо забони тоҷикӣ аз чоп мебаровард.
Нашриёти «Маориф» бошад, ба чопи К.-ҳоиКитобҳои дарсӣ
машғул буд. Нашриёти «Дониш» Китобу брошюраҳои
илмию оммавӣ чоп мекард. К.Китобҳо дар нашриёти тоҷик бо
се забон (тоҷикӣ, русӣ ва ӯзбекӣ) нашр мешавадмешаванд. Дар
Тоҷ.Тоҷикистон ба ороиши бадеии китоб низ аҳамияти бағоят калон
дода мешуд. Дар ин соҳа К. Туренко, П. Зобнин, Д.
Винокуров, С. Вишнепольский, В. Будный ва дигарон
хизмати калоншоён кардаанд. Танҳо с.соли 1980 нашриётҳои
ҷумҳурӣ 590 номгӯй Китобу брошюра бо тиражи умумии
бештар аз 4 млн нусха чоп намуданд. Имрӯз дар
Сатри 120:
==Сохти Китоб==
Аввал тамоми дафтарҳои китобро болои
ҳам чида блоки К.-роКитобро месозанд, баъд зеҳи блокро бо
воситаи шерозае, ки мағзиҳои онро каптал меноманд,
ба муқова васл мекунанд. Баъзан аз болои муқова
боз як лиҳофае мекашанд, ки онро лиҳофаи иловагӣ
ва ё супермуқова меноманд, ки он барои муҳофизати
муқова ва беҳтар шудани зоҳири К.Китоб хизмат мекунад. К.Китоб
аз варақаи унвон (ё худ титул) оғоз меёбад. Агар титул
дар ду саҳифа ҷой дошта бошад, онро контртитул
меноманд. Он титуле, ки дар саҳифаи якум ҷой
медиҳанд, авантитул ном дорад. Баъзан пеш аз титул
фронтиспис меояд – ин яке аз саҳифаҳои ороиши К.Китоб
буда, дар он одатан расми муаллиф ва ё расми касе,
ки К.Китоб дар бораи ӯ навишта шудааст, дода мешавад.
Дар баъзе К.-ҳоКитобҳо қисмату фаслҳо бо як саҳифаи
алоҳида ҷудо карда мешавад, ки онро шмутститул
меноманд. Барои осон шудани истифодаи К.Китоб номи Ҳисор 3000 сол
баъзе фаслҳои онро дар болои саҳифа дар як тараф
дарҷ мекунанд, ки номи он колонтитул аст. Рақамҳое,
Сатри 141:
ва рақамҳое, ки тартиби дафтари блоки К.-ро нишон
медиҳанд, сигнатура номида мешаванд. Ғайр аз
ин номи мухтасари шартии К. Китоб ҳаст, ки онро норма
мегӯянд ва он одатан дар саҳифаи якум (ва баъзан
сеюм)-и ҳар як дафтар гузошта мешавад. Дар охири К.Китоб
маълумотномаи нашр, тавзеҳот, мундариҷа, ташреҳот,
феҳрист ва ғ. дода мешаванд. Баъди пош хӯрдани
Сатри 154:
хусусии “Эр-граф”, “Ганҷ”, “Ҳумо”, ва ғ. ташкил
карда шудаанд. <ref>Донишномаи Ҳисор -Душанбе: "Ирфон", 2015, - с. 297 - 299</ref>
Президенти ҶТ, ЭмомалииЭмомалӣ Раҳмон пайваста дар суханрониҳояш аз китобхониву китобдорӣ ёловар мешавад. Вай аз зиёиёни кишвар даъват кард, ки ҷавонони тоҷикро ба китобхонӣ ва донишандӯзӣ ташвиқ намоянд<ref>Президент дар бораи Наврӯз, китоб ва минбару масҷид http://www.ozodi.org/content/article/24521775.html</ref>.
 
== Нигаред ==
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Китоб"