Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) х →Таърих: илова |
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) х таҳрир |
||
Сатри 11:
[[4 сентябр]]и соли [[1929]] уезди [[Хуҷанд]] низ ба Тоҷикистон ҳамроҳ гардид.
[[15 октябр]]и [[соли 1929]] дар шаҳри Душанбе Анҷумани фавқулодаи 3-юми Шӯроҳои Тоҷикистон, ки барои муҳокимаи масъалаи азнавташкилдиҳии ҶМШС Тоҷикистон даъват карда шуда буд, ба кори худ оғоз кард. Анҷуман дар бинои «Хонаи колхозчӣ» (ҳоло театри ба номи Маяковский) баргузор гардид. Дар рӯзи дуюми кори анҷуман, [[16 октябр]]и [[соли 1929]] Декларатсия дар бораи ташкилёбии Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон қабул карда шуд. Тоҷикистон ҳамчун давлати мустақил ба ҳайати [[Иттиҳоди Шӯравӣ|Иттиҳоди Ҷумҳуриҳои Шӯравии Сотсиалистӣ]] дохил шуд.<ref>[http://www.minjust.tj/index.php?option=com_content&view=article&id=96&Itemid=101&lang=tj Сомонаи Вазорати адлияии ҶТ/Таърих]</ref>
[[
Ҷумхуриҳои навташкилёфтаи [[Иттиҳоди Шӯравӣ]], аз ҷумла ҶШС Тоҷикистон (аз соли 1929) аз рӯи намунаҳои умумииттифоқӣ идора мешуданд, Дар маънавиёти мардуми кишвар тағйироти нав ба амал омад. Айни замон бисёр анъанаҳои халқҳои мухталифи Осиёи Марказӣ, ичунин тоҷикон ба инобат гирифта намешуданд. Дар Тоҷикистон идеологияи коммунистӣ ҳукумрон гардида, дини ислом ба зери таъқиб қарор гирифта буд, Қисми мардуми кишвар Ватани бобоияшонро тарк намуданд. Дар солҳои 30-40 асри XX асосҳои нави истеҳсолоти саноатӣ гузошта шуданд. Дар деҳот коллективони хоҷагиҳои яккадасти деҳқонӣ анҷом ёфта, боиси аз байн рафтани хоҷагиҳои деҳқонони соҳибмулк гардид. Дар натиҷаи гузаронидани маъракаи маҳви бесаводӣ (солҳои 1926-1936) саводнокии мардум соли 1937 ба 72 % расид. Маъракаи «Ҳуҷум» («озодшавии занон») оғоз гардид. Тоҷикистон комилан ба комплекси ягонаи умумииттифоқии хоҷагии халқ ҳамроҳ шуда, пурра тобеи Марказ ([[ИҶШС]]) гардид.
Сатри 23:
==Солномаи таърихи ҶШC Тоҷикистон==
* Солҳои [[1929]] (ҶМШC Тоҷикистон), [[1931]], [[1937]], [[1978]] – қабули Конститутсияҳо дар [[ҶШC Тоҷикистон]].
*
* Соли [[1931]]- бунёди аввалин донишкадаи олӣ дар Тоҷикистон ([[Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ|Донишкадаи педагогии Сталинобод]])
*
* Солҳои [[1928]]-[[1930]] - гузаштан аз ҳуруфоти форсии
*
* Солҳои 1931-[[1937]] –
*
* Солҳои [[1939]]-[[1941]] – сохтумони [[Канали калони Фарғона]] ва [[Канали калони Ҳисор]], обёрӣ намудани заминҳои бекорхобидаи Тоҷикистони Шимолӣ ва Марказӣ.
*
* [[22 июн]]и соли [[1941]] - [[9 май]]и соли [[1945]] - солҳои [[Ҷанги Бузурги Ватанӣ]] ба муқобили фашистони Олмон ва иттифоқчёни он. Барои қаҳрамонӣ 54 нафар аз ҷанговарони Тоҷикистон ба унвони олии Қаҳрамони Иттиҳоди Шӯравӣ сазовор шудаанд.
*
* Соли [[1948]] - таъсисёбии Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон, ҳоло [[Донишгоҳи миллии Тоҷикистон]].
Сатри 43:
* Соли [[1975]] - оғози кори заводи арзии (алюминии) тоҷик дар ш. [[Турсунзода]].
*
* [[22 июл]]и соли [[1989]] - қабул гардидани «Қонуни забони ҶШC Тоҷикистон»]] дар Иҷлосияи Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ба забони тоҷикӣ дода шудани мақоми давлатӣ. [[22 июл]] ҳамчун '''«Рӯзи забон»''' солҳои 1990-2008 дар ҷумҳурӣ
*
* [[24 август]]и соли [[1990]] - қабул гардидани "Эъломияи истиқлолияти Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон дар ҳайати ИҶШС" дар иҷлосияи дуюми Шӯрои Олии ҶШС Тоҷикистон.<ref>Муҳимтарин саҳифаҳои таърихи халқи тоҷик.Мураттибон Ҳотамов Н.Б.,Саъдиев Ш.С. Нашри дуюм. - Душанбе,2010</ref>
*
== Сарварони Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон ==
{| class="wikitable" width= "50%"
|-
| colspan="12" style="text-align:center; background:#ffdead;"|Сарварони Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон
|-
* Сурен Шадунц – солҳои 1934-1936;▼
! width=30% | Ному насаб
* Ӯрунбой Ашӯров – солҳои 1936-1937;▼
! width=30% | Муддат
* Дмитрий Протопопов – солҳои 1937-1946;▼
|-
* [[Бобоҷон Ғафуров]] – солҳои 1946-1956;▼
|-
* [[Ҷаббор Расулов]] – солҳои 1961-1982;▼
|-
* [[Қаҳҳор Махкамов]] – солҳои 1985-1991;<ref>Ҳақикати таърих. Доғҳои сиёҳи таърихи Тоҷикистон. - Душанбе, 1990, – с. 175.</ref> ▼
|-
|-
|-
|-
|[[Турсун Ӯлҷабоев]] || солҳои 1956-1961
|-
|-
|[[Раҳмон Набиев]] || солҳои 1982-1985
|-
▲
|-
|}
== Нигаред ==
* [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон]]
* [[Конститутсияи ҶШС Тоҷикистон]]
==Манобеъ==
<references />
|