Википедиа

Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон: Тафовут байни таҳрирҳо

Browse history interactively
← Фарқияти аввалинаФарқияти баъдина →
Content deleted Content added
ВизуалӣВики-матн
х →‎Таърих: илова
х таҳрир
Сатри 11:
[[4 сентябр]]и соли [[1929]] уезди [[Хуҷанд]] низ ба Тоҷикистон ҳамроҳ гардид.
[[15 октябр]]и [[соли 1929]] дар шаҳри Душанбе Анҷумани фавқулодаи 3-юми Шӯроҳои Тоҷикистон, ки барои муҳокимаи масъалаи азнавташкилдиҳии ҶМШС Тоҷикистон даъват карда шуда буд, ба кори худ оғоз кард. Анҷуман дар бинои «Хонаи колхозчӣ» (ҳоло театри ба номи Маяковский) баргузор гардид. Дар рӯзи дуюми кори анҷуман, [[16 октябр]]и [[соли 1929]] Декларатсия дар бораи ташкилёбии Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон қабул карда шуд. Тоҷикистон ҳамчун давлати мустақил ба ҳайати [[Иттиҳоди Шӯравӣ|Иттиҳоди Ҷумҳуриҳои Шӯравии Сотсиалистӣ]] дохил шуд.<ref>[http://www.minjust.tj/index.php?option=com_content&view=article&id=96&Itemid=101&lang=tj Сомонаи Вазорати адлияии ҶТ/Таърих]</ref>
[[16октябр16 октябр]]и [[соли 1929]] Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон дар ҳайати вилоятҳои Бадахшон, Ғарм, Кулоб, Курғонтеппа, Ӯротеппа, Панҷакент, Хуҷанд ва Ҳисор, ки дорои 1 миллиону 220 хазор нафар ахолӣ буданд, ташкил ёфт.
 
Ҷумхуриҳои навташкилёфтаи [[Иттиҳоди Шӯравӣ]], аз ҷумла ҶШС Тоҷикистон (аз соли 1929) аз рӯи намунаҳои умумииттифоқӣ идора мешуданд, Дар маънавиёти мардуми кишвар тағйироти нав ба амал омад. Айни замон бисёр анъанаҳои халқҳои мухталифи Осиёи Марказӣ, ичунин тоҷикон ба инобат гирифта намешуданд. Дар Тоҷикистон идеологияи коммунистӣ ҳукумрон гардида, дини ислом ба зери таъқиб қарор гирифта буд, Қисми мардуми кишвар Ватани бобоияшонро тарк намуданд. Дар солҳои 30-40 асри XX асосҳои нави истеҳсолоти саноатӣ гузошта шуданд. Дар деҳот коллективони хоҷагиҳои яккадасти деҳқонӣ анҷом ёфта, боиси аз байн рафтани хоҷагиҳои деҳқонони соҳибмулк гардид. Дар натиҷаи гузаронидани маъракаи маҳви бесаводӣ (солҳои 1926-1936) саводнокии мардум соли 1937 ба 72 % расид. Маъракаи «Ҳуҷум» («озодшавии занон») оғоз гардид. Тоҷикистон комилан ба комплекси ягонаи умумииттифоқии хоҷагии халқ ҳамроҳ шуда, пурра тобеи Марказ ([[ИҶШС]]) гардид.
Сатри 23:
==Солномаи таърихи ҶШC Тоҷикистон==
 
* Солҳои [[1929]] (ҶМШC Тоҷикистон), [[1931]], [[1937]], [[1978]] – қабули Конститутсияҳо дар [[ҶШC Тоҷикистон]].
*
* Соли [[1931]]- бунёди аввалин донишкадаи олӣ дар Тоҷикистон ([[Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ|Донишкадаи педагогии Сталинобод]])
*
* Солҳои [[1928]]-[[1930]] - гузаштан аз ҳуруфоти форсии тоҷикӣ ба ҳуруфоти лотинӣ ва солҳои 1939-1940 аз ҳуруфоти лотинӣ ба кирилӣкириликӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон.
*
* Солҳои 1931-[[1937]] – сохтмонисохтумони [[Канали магистралии Вахш]] ва обёрӣ намудани заминҳои бекорхобидаи Тоҷикистони Ҷанубӣ.
*
* Солҳои [[1939]]-[[1941]] – сохтумони [[Канали калони Фарғона]] ва [[Канали калони Ҳисор]], обёрӣ намудани заминҳои бекорхобидаи Тоҷикистони Шимолӣ ва Марказӣ.
*
* [[22 июн]]и соли [[1941]] - [[9 май]]и соли [[1945]] - солҳои [[Ҷанги Бузурги Ватанӣ]] ба муқобили фашистони Олмон ва иттифоқчёни он. Барои қаҳрамонӣ 54 нафар аз ҷанговарони Тоҷикистон ба унвони олии Қаҳрамони Иттиҳоди Шӯравӣ сазовор шудаанд.
*
* Соли [[1948]] - таъсисёбии Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон, ҳоло [[Донишгоҳи миллии Тоҷикистон]].
Сатри 43:
* Соли [[1975]] - оғози кори заводи арзии (алюминии) тоҷик дар ш. [[Турсунзода]].
*
* [[22 июл]]и соли [[1989]] - қабул гардидани «Қонуни забони ҶШC Тоҷикистон»]] дар Иҷлосияи Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ба забони тоҷикӣ дода шудани мақоми давлатӣ. [[22 июл]] ҳамчун '''«Рӯзи забон»''' солҳои 1990-2008 дар ҷумҳурӣ ҷашн гирифта мешуд.
*
* [[24 август]]и соли [[1990]] - қабул гардидани "Эъломияи истиқлолияти Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон дар ҳайати ИҶШС" дар иҷлосияи дуюми Шӯрои Олии ҶШС Тоҷикистон.<ref>Муҳимтарин саҳифаҳои таърихи халқи тоҷик.Мураттибон Ҳотамов Н.Б.,Саъдиев Ш.С. Нашри дуюм. - Душанбе,2010</ref>
*
== Сарварони Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон ==
{| class="wikitable" width= "50%"
 
|-
* Мирзодовуд Ҳусейнов– солҳои 1929-1933;
| colspan="12" style="text-align:center; background:#ffdead;"|Сарварони Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон
* Григорий Бройдо – солҳои 1933-1934;
|-
* Сурен Шадунц – солҳои 1934-1936;▼
! width=30% | Ному насаб
* Ӯрунбой Ашӯров – солҳои 1936-1937;▼
! width=30% | Муддат
* Дмитрий Протопопов – солҳои 1937-1946;▼
|-
* [[Бобоҷон Ғафуров]] – солҳои 1946-1956;▼
* |[[ТурсунМирзодовуд ӮлҷабоевҲусейнов]] – ||солҳои 19561929-1961;1933
|-
* [[Ҷаббор Расулов]] – солҳои 1961-1982;▼
* |[[РаҳмонГригорий НабиевБройдо]] –|| солҳои 19821933-1985;1934
|-
* [[Қаҳҳор Махкамов]] – солҳои 1985-1991;<ref>Ҳақикати таърих. Доғҳои сиёҳи таърихи Тоҷикистон. - Душанбе, 1990, – с. 175.</ref> ▼
▲* |[[Сурен ШадунцШадунс]] –|| солҳои 1934-1936;
|-
▲* |[[Ӯрунбой Ашӯров]] –|| солҳои 1936-1937;
|-
▲* |[[Дмитрий Протопопов]] –|| солҳои 1937-1946;
|-
▲* |[[Бобоҷон Ғафуров]] –|| солҳои 1946-1956;
|-
|[[Турсун Ӯлҷабоев]] || солҳои 1956-1961
|-
▲* |[[Ҷаббор Расулов]] –|| солҳои 1961-1982;
|-
|[[Раҳмон Набиев]] || солҳои 1982-1985
|-
▲* |[[Қаҳҳор Махкамов]] –|| солҳои 1985-1991;<ref>Ҳақикати таърих. Доғҳои сиёҳи таърихи Тоҷикистон. - Душанбе, 1990, – с. 175.</ref>
|-
|}
== Нигаред ==
* [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон]]
* [[Конститутсияи ҶШС Тоҷикистон]]
==Манобеъ==
<references />
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Ҷумҳурии_Шӯравии_Сотсиалистии_Тоҷикистон"