Википедиа

Абуҳанифа Нуъмон ибни Собит: Тафовут байни таҳрирҳо

Browse history interactively
← Фарқияти аввалинаФарқияти баъдина →
Content deleted Content added
ВизуалӣВики-матн
Барчасбҳо: вироиш тавассути телефони ҳамроҳ вироиш тавассути мурургари телефони ҳамроҳ
Created by translating the page "Абу Ханифа"
Сатри 1:
'''Абу Ханифа аи-Нуман ибни Сабит ал-Куфи''' ({{Шаблон:Lang-ar|ابو حنيفة النعمان بن ثابت بن زوطا}}ابو حنيفة النعمان بن ثابت بن زوطا; <span style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help" title="4 Раджаб 80 г. х.">[[5 сентябр]] 699</span><span style="white-space:nowrap;"></span>, El Куфа — [[18 июн|18 июни соли]] 767, [[Бағдод|Багдад]]) — олими исломшинос ,фақеҳ ва [[Ҳадис|муҳаддис]], муассис ва эпоними яке аз чор мактабҳои ҳуқуқии исломии— [[Ҳанафӣ|мазҳаби]] ҳанафӣ (ҳанафия){{Шаблон:Sfn|Али-заде, А. А.|2007}}.
Имоми Аъзам Абу Ҳанифа ('''{{забон-код|ar|الامام الاعظم}}''') "Имоми Бузург" '''Нӯъмон бин Сабит Зута бин Моҳан''' ('''{{забон-код|ar|النعمان بن ثابت‎}}'''), машҳур бо номи '''Абу Ҳанифа''', ('''{{забон-код|ar|أبو حنيفة‎}}''') (699 — 765)/ 80 — 148 асосгузори мазҳаби Ҳанафӣ.
 
Дар шаҳри Куфа дар оилаи тоҷири бодавлати абрешими эронӣ (аз эронониёни мавалӣ) таваллуд шудааст,    {{sfn|Ислам: ЭС|1991}}<span class="mw-ref" id="cxcite_ref-.D0.98.D1.81.D0.BB.D0.B0.D0.BC.3A_.D0.AD.D0.A1.E2.80.941991.E2.80.94.E2.80.94_3-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-.D0.98.D1.81.D0.BB.D0.B0.D0.BC.3A_.D0.AD.D0.A1.E2.80.941991.E2.80.94.E2.80.94_3-0"></span> ва эҳтимол, ягона писари волидайн буд{{sfn|Islam на Неве}}<span class="mw-ref" id="cxcite_ref-Islam_.D0.BD.D0.B0_.D0.9D.D0.B5.D0.B2.D0.B5.E2.80.94.E2.80.94.E2.80.94_4-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-Islam_.D0.BD.D0.B0_.D0.9D.D0.B5.D0.B2.D0.B5.E2.80.94.E2.80.94.E2.80.94_4-0"></span>. Бобояш [[ислом]]<nowiki/>ро дар даврони халифа Умар ибни ал-Хаттоб қабул кардааст<ref>{{Шаблон:Cite web|url=http://abuhanifa.ru/2010/03/burn_abu_hanifa/|title=Рождение, полное имя и нисба Абу Ханифы|date=2013|publisher=Имам Абу Ханифа {{!}} Наследие Абу Ханифы|accessdate=2013-09-25}}</ref>. Абу Ханифа маорифи умумӣ ва иллоҳиро дар Куфа гирифтаааст. Дар байни  муаллимону мударрисонаш саҳобагони паембар [[Муҳаммад]] низ буданд. Вақте Абу Ханифа 22 сола буд, ӯ  шогирди олими ироқӣ Ҳаммада ибни Абу Сулаймон гардид  дар маҳфили ӯ 18 сол то ба марги устодаш таҳсил намудааст ва сипас худи ӯ  ин маҳфилро дар давоми даҳ сол роҳбарӣ кардааст, ва ба ин васила ҳамчун фақеҳи боэтибори Куфа ва [[Басра|Баср]]<nowiki/>а номдор шудааст{{sfn|Ислам: ЭС|1991|с=}}<span class="mw-ref" id="cxcite_ref-.D0.98.D1.81.D0.BB.D0.B0.D0.BC.3A_.D0.AD.D0.A1.E2.80.941991.E2.80.94.E2.80.94_3-1" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-.D0.98.D1.81.D0.BB.D0.B0.D0.BC.3A_.D0.AD.D0.A1.E2.80.941991.E2.80.94.E2.80.94_3-1"></span>.
[[Акс:Abu Hanifa Mosque, 2008.jpg|thumb|250px|right|[[Масҷиди Абу Ҳанифа]]]]
 
Дар 16 солагӣ Абу Ҳанифа якҷоя бо падар ба зиёрати ҳаҷ ва аз оромгоҳи паёмбар [[Муҳаммад]] ба [[Мадина]] рафтааст{{sfn|Umma.ru}}<span class="mw-ref" id="cite_ref-Umma.ru.E2.80.94.E2.80.94.E2.80.94_6-0" rel="dc:references" contenteditable="false"></span>. Дар он ҷо ӯ, Абдулло ибни ал-Ҳариса (яке аз [[Асҳоб|саҳоба]]<nowiki/>гони паёмбар)-ро дид ва аз он суханони паембар Муҳаммадро шунид,  {{sfn|Umma.ru}}<span class="mw-ref" id="cite_ref-Umma.ru.E2.80.94.E2.80.94.E2.80.94_6-1" rel="dc:references" contenteditable="false"></span>.
== Озодии фардӣ ==
Абу Ҳанифа дар фиқҳи худ такяи хосе бар озодиҳои
фардӣ дар умури мухталифи иҷтимоӣ, чун издивоҷ
 
Дар солҳои 747-748 барои раҳо ёфтан аз қасди Ибни Хубайра ҳокими Ироқ, ки ӯро ба хизмати давлатӣ даъват мекард, ба [[Макка|Макк]]<nowiki/>а  баргузид, . Баъди тасдиқи қудрати халифаҳои [[Аббосиён|Аббос]]<nowiki/>ӣ  ба Ироқ баргашта, бо тиҷират ва олимӣ машғул шудааст. Халиф ал-Мансур ба Абу Ханифа мансаби наверо дар пойтахт — Бағдод пешниҳод кардааст,   вале Абу Ҳанифа онро низ рад кардааст{{sfn|Ислам: ЭС|1991|с=}}<span class="mw-ref" id="cite_ref-.D0.98.D1.81.D0.BB.D0.B0.D0.BC.3A_.D0.AD.D0.A1.E2.80.941991.E2.80.94.E2.80.94_3-2" rel="dc:references" contenteditable="false"></span>. Дар ин маврид ҷавоби рад  Мансурро ба ғазаб овардааст ва Абу Ҳанифа  ба зиндон махкам карда шуд, ки дар он соли 767 вафот кардааст.   <ref>Ya'qubi, vol. </ref><ref>Najeebabadi, Akbar S. (2001). </ref>.
== Васиятҳои Имоми Аъзам ==
1.Шахсеро, ки илм ва дониш ӯро аз муҳаррамоти (он чизҳое, ки шариъат онро ҳаром ҳукм кардааст) Худовандй боз надорад ва аз гуноҳон дур накунад, аз чумлаи хосирон аст.
 
Дар соли 1066 пайравонаш дар қабри Абу Ҳанифа мақбарае сохтанд  ва он то кунун зиёратгоҳи бонуфузи мусулмонони мазҳаби ҳанфӣ  ба шумор меравад<ref name="Alikuzai2013">{{Шаблон:Cite book|url=http://books.google.com/books?id=-WRlAQAAQBAJ&pg=PA146|title=A Concise History of Afghanistan in 25 Volumes|last=Alikuzai,|first=Hamid Wahed|date=2013-10|publisher=Trafford Publishing|isbn=9781490714462|page=146|accessdate=28 October 2015}}</ref>.
2.Ҳангоме, ки ҳадиси саҳеҳ бошад, пас он мазҳаби ман аст.
 
Баъд аз  гузашти бисер сол баъд аз марги ӯ дар работи ш. Бағдод   Масҷиди Абу Ҳанифа сохта шуда буд. Қабри Абу Ҳанифа соли 1508 бо фармони шоҳаншоҳ Исмоили Сафавӣ несту нобуд шуда буд, <ref>[http://books.google.ca/books?id=QjzYdCxumFcC&pg=PA71&lpg=PA71&dq=hanifa+tomb+destroyed+safavids&source=bl&ots=PdV5MaKFs9&sig=0UhW6VaXCVVo0jFhkItxRPp_yC4&hl=en&ei=5gCuTeLqKIjagAfx6ITsCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CCUQ6AEwAw#v=onepage&q=hanifa%20tomb%20destroyed%20safavids&f=false Encyclopedia of the Ottoman Empire]</ref> ва соли 1533  баъди бозгашти Ироқ ба имперотурии У[[Давлати Туркҳои Усмонӣ|сманӣ]] барқарор шудааст<ref>[http://books.google.ca/books?id=Xd422lS6ezgC&pg=PA95&lpg=PA95&dq=hanifa+tomb+destroyed+safavids&source=bl&ots=hZR3iDt0fv&sig=UdZDakp2nwFdDD7GOyzEsyaD1g8&hl=en&ei=5gCuTeLqKIjagAfx6ITsCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBkQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false History of the Ottoman Empire and modern Turkey]</ref>.
3.Ҳар касе, ки далили манро намедонад бар ӯ ҳаром аст, ки ба раъйи ман фатво диҳад.
 
Абу Ҳанифа — яке аз аввалин намояндагони доираҳои  тиҷоративу ҳунармандии шаҳрӣ аст, ки манфиатҳои онҳоро,  дар шакли таълимоти динӣ-ҳуқуқӣ  таҷассум намудааст.{{sfn|Ислам: ЭС|1991|с=}}<span class="mw-ref" id="cite_ref-.D0.98.D1.81.D0.BB.D0.B0.D0.BC.3A_.D0.AD.D0.A1.E2.80.941991.E2.80.94.E2.80.94_3-3" rel="dc:references" contenteditable="false"></span>.
4.Ҳар касе, ки илмро ба хотири дунё меомӯзад, аз баракоти илм маҳрум мешавад ва ҳар касе, ки илмро ба хотири Худо меомӯзад, дар илмаш баракат дода мешавад. Ва дар қалбаш чой мегирад ва афроди зиёде аз он истифода хоҳанд кард.
 
== Примечания ==
5.Ҳар кас, ки мехоҳад аз одоби охират наҷот ёбад аз сахтиҳои дунё набояд битарсад.
<div class="references-small" style="column-count:2;-moz-column-count:2;-webkit-column-count:2;">
 
6.Инсон бояд ҳамеша нафсашро муҳофизат кунад ва дурӯғ нагӯяд.
 
7.Ҳеч гоҳ дар корҳоятон чи дунёй бошад ва ё ғайри дунёй бепарво мебошед, зеро Худованд аз ҳама чиз аз шумо хоҳад пурсид.
8.Бар тиловати Қуръон мудовамат намоед.
 
9.Маргро пайваста ба ёд биёр ва барои устодон ва касоне, ки аз онҳо илм омӯхтай талаби омурзиш кун.
 
10.Қабристонҳо ва маконҳои муқаддасро зиёрат кун ва ба мулоқоти уламо ва машоих бештар бирав.
 
11.Агар касе аз ту машварат хост, ба ӯ машварат бидеҳ. (албатта дар корҳои нек).
 
12.Аз бухл бипарҳез, ки инсонро расво мекунад.
 
13.Ҳиммати баланд дошта бош, чун касе, ки ҳимматаш заиф (суст) бошад, қадру манзалаташ кам мегардад.
 
14.Нисбати риш беаҳамият мабош ва муйлабҳоятро матарош.
 
15.Зикри Худоро бештар кун ва дуруду салом ба Пайғамбар (с) бештар бифирист.
 
16.Бар он чизе, ки Худованд (ч) аз моли дунё ва мартаба ба ту иноят карда аст, қаноат кун.
 
17.Ҳамеша бо мардум сухани нек бигӯ, дӯст ва муҳаббати хуб пеша кун ва бо бадон мадоро дошта бош.
 
18.Аз хандидани бисёр бипарҳез, ки дилро мемиронад. Ва дар корҳоят саросема мабош.
 
19.Бо шогирдонат чунон мушфиқона рафтор кун, ки гӯё ҳар яке аз онҳоро фарзандони худат медонй зеро ин кор рағбат ва алоқаи онҳоро ба илм бештар хоҳад кард.
 
20.Пайваста тақво пеша кун ва амонатро ба соҳибаш баргардон.
 
21.Барои ҳамаи мардум хоссу ом хайрхоҳ бош, мардумро ҳақир машумор ва бо онҳо ҳатман эҳтиром бигузор, ва он чизе, ки дар даст дорй, бо ҳусни тадбир масраф кун то аз мардум бениёз бошй.
 
22.Дар бозор ва масчид чизе махур, магар шахсе, ки муътакиф ё мусофир.
 
23.Роҳе, ки меравй ба ин тарафу он тараф бештар нигоҳ макун.
 
24.Ба бозор бисёр марав.
 
25.Он чиро, ки ба донистан ва омухтани он эҳтиёч дорй, худро дар чаҳлу нодонй нагузор ва ҳарчй зудтар онро биёмӯз.
 
26.Бо ҳамсояат хушрафторй намо ва бар озор ва азияти он сабр кун.
 
27.Дар тамоми корҳо нияти худро холис гардон ва дар ҳар сурат кушиш кун, ки ҳалол бихурй ва ҳалол бипӯшй.
 
28.Агар шахси омй ва бозор бо ту мубоҳиса ва мунозира кард, бо вай мубоҳиса макун, ки обрӯи туро мебарад.
 
29.Кушиш кун, ки дар ибодат аз дигарон пешқадам бошй.
 
30.Ҳар гоҳе, ки ҳарф мезанй, чеғ мазан ва садоятро баланд макун.
 
31.Дар пеши мардум бештар ба зикри Худо машѓул бош, то, ки дигарон аз ту биёмӯзанд.
 
32.Бо ҳавопарастон нишаст ва бархост макун, магар ин, ки хоста бошй, ки онҳоро ба суи дин ва роҳи рост даъват кунй.
 
33.Аз лаънат фиристодан ва дашном додан парҳез кун ва ҳамеша сухани рост бигӯй.
 
34.Ҳамин, ки муаззин азон гуфт, барои адои намоз омода шав.
 
35.Дар мачлисҳои илмй аз хашму ғазаб кор магир.
Имом Абӯҳанифа (р) ин васиятҳоро на танҳо ба шогирдону фарзандаш, балки ба ҳамаи пайравони мазҳабаш ва умуман уммати ислом тааллуқ дорад. Ҳамаи ин васиятҳо мазмуни оёти Қуръон ва аҳодиси Паёмбар (с) мебошанд.
 
== 2009 ==
Соли [[2009]] - Соли бузургдошти Имоми Аъзам эълон шудааст.[http://www.prezident.tj/habarho_061208.html]
== Нигаред ==
Яке аз макотиби олии Тоҷикистон ба номи Абу Ҳанифа ('''{{забон-код|ar|الامام الاعظم}}''') "Имоми Бузург" '''Нӯъмон бин Сабит Зута бин Моҳан''' - [[Донишкадаи исломии Тоҷикистон ба номи Имоми Аъзам Абӯҳанифа]] гузошта шудааст.
{{Ислом-нопурра}}
 
== Пайвандҳои беруна ==
* [http://www.prezident.tj/habarho_061208.html Паёми табрикии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба муносибати Иди Қурбон (06 декабри соли 2008)]
* [http://www.varorud.tj/index.php?option=com_content&task=view&id=2059&Itemid=44 Сад суол бо сад ҷавоб перомуни зиндагӣ ва осори Имом Абӯҳанифа]
 
</div>
[[Гурӯҳ:Шахсиятҳо аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Мутафаккирон:Ислом]]
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Абуҳанифа_Нуъмон_ибни_Собит"