Адиб Собири Тирмизӣ: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
AryanBot (баҳс | ҳисса)
х бот: кор карда истодааст., replaced: руз → рӯз (2), ичтимои → иҷтимоӣ
No edit summary
Сатри 70:
 
{{poet-stub}}
 
 
Сафари Арабистон
Дар дуньёи фарог гашту гузор карда мохияти зиндагиро хартарафа дарк карда тачрибаи фаровон меандохт. У шахсоне бармехурд ва одамонеро медид, ки бо вучуди донною хирадманди бенавоъ хастанд. Вале ба залолату гам даст намедиханд ва мудом мисли шох сарбаланд мегарданд. Адиб Собир натичаи ин мушохидаи худро дар китъае ин навъ изхор кард:
Хар чанд бувад мардуми доно дарвеш,
Охир бувад аз тавонгарон нодон беш
Онро набувад чох чумолаш шуд беш
Вин шох бувад хамеша аз дониши хеш
 
Адиб Собир бо таъсири хар гунна вазъияту холатхо бо дигаргунии вазъияти сол ва манзарахо рохравон шеърхо мехонд. Дар бахорон лолаи сер об сабзаи тар ва гулхои рангобаранги дашту даман домани рову бог ва талу водихоро дида неъматхои алвони он табиати наку ва гулхои зебои он парандахои хушлахнаш чун хазор достон навхагари мекард. У рох мерафт ва ишку зебоии хаёти човид тачаддуди олами зинда ва хусни зебоии онро бесуруд, оханги диловези табеатро бо садои дили инсон мехрубон пайваст месохт.
 
Чахон чавон шуд аз ин навбахори тозачавон,
Бар ин чавон нигару тозадор чону равон.
Агар зи барф сари кух буд чун сари пир,
Зи акси лола сари пир шуд чу руи чавон.
 
Бозгашт ба Ватан
Шаби 17-хуми июни соли 1125. Ситорахои осмон чун нури чарогхои шахри дур гох хираю гор равшан менамуданд. Пас аз гармии баланди рузона хавои шабона нарму мулои метофт. Атроф хомуш буд Адиб Собир дар хонаи Сайкали ба сафари ватан тайёри медид.
Сайкали аспе омода сохта буд дустон ба истироб якдигарро огуш кашиданд Адиб Собир ба асп савор шуд:
Хайр Сайкалии азиз, ман некихои туро фаромуш нахохам кард. Ту ба ман хеле хизмат кард карди нону намак ва хонаю чой доди. Амир марро хор дошт, ба дарга кардани шуд вале ту некии зиёде карди ки намедонам кай посурашро мебарорам.
Дар ин бора фикр накун, Собир. Дустон ба кадом руз даркоранд? Хизмати ту холо дар пеш аст, нассиб бошад боз дида ба дидор мерасад ва боз мо бо хам сухбат хохем кард бо тези чавоб гардонд Сайкали.
Хайр дустони азиз. Хайр Насими, некии ту ба ман зиёд аст. Хизмати туро ман аз хотир намебарорам хайр саломат бошетон. Нассиб бошад, боз хамидигарро мебинем.
Адим Собир баъди солхои овора гарди дар хоки Хуросон аз Чайхун гузашта ба ватан расид холо ба хонаашон ба назди падару модар ва зану фарзанд мерафт. Ба назараш оилаашон мисли пештара ному номдор менамуд. Падари бузургвораш Адиб Исмоили хирадманд хамон хел нурони ва обруманд метофт. Хайл мекард, ки модараш Садорат-отун бо ташвиши корхои рузгор банд аст, писарчааш Али бо бози машгул ва завчааш Манзилат бо хусну чамоли тоза ва табассуми ширин машгули хурок пазист… Вале у аз рохи дур омада тухфаю савгое надорад. Ба Али чи тухфа медихад? Ба дигарон чи? Ногахон андеша кард, ки аз бас, ки аз чудоиаш солхо гузаштааст, дар ин байн дар ахволи оилаашон дигаргуние шудагист. У аз
 
 
Оворагию дарбадари бо ду дасти хуш меояд. Аз хизмат хеш чиз карда натавонист балки азобхо кашида, ба тухмат печид холо зудтар хона рафта каринону пайвандонро бинад, ба дидори падару модар расад бас.
 
Адиб Собир нигохубини хонаю чойро зарур медонист хизмати модар аз он хам заруртар буд. Пас аз солхои чудои аз зану фарзанд зиндагонии якчоя боз бештар хушу гуворо менамуд. Бинобар ин аз дил мегузаронд, ки дигар сафар нахохад кард ва ба талабу хохишхо гуш нахохад дод.
Фарогати зиндагиро аслан дар оромии оилави дида, онро меписандид барои хирадманд анисию хамдами ва сухбати пайвандону наздиконро аз тамоми чизхо бехтару авлодтар хисобид. Хаёти хирадмандро бо cе чиз: бодаи хакимона, “Дафтари илм” ва “Сухбати ёрону хешон” хушу пойдор дида гуфт:
 
 
 
Се чиз аст он ки наздики хирадманд
Шавад з-он харсе хосил унси эшон,
Яке бода асту дигар дафтари илм,
Се дигар: сухбати ерону хешон
 
 
Сафар
Шабе аз шабхои тирамохи соли 1107. Сардии хавои намнок омехта бо шамоли нофорам ба кас таъсири ногувор мекард. Аз хунуки бадан меларзид Собир дар равшании шамъ асп зин мекард.
Шокир борхалтаи сафари уро дуруст менамуд. Садорат-отун гам гамноку парешон дар суфаи айвон меистод. Адиб Исмоил дар назди зини асп ба Собир ким чихо мегуфт, зохиран насихат медод.
Манзилат Али-ро ба даст бардошта дар кунчи айвони хона дар нимторикии равшании нури шамъ беист мегирист. Собир низ парешон хаёлолуд ба манзилат нигариста мемонд. Дили онхо аз дигарон зиёдтар об мешуд ба истиро бо хаячон омада, фишор мехурд. Вале бо вучуди ин онхо бекарори намекарданд ва ба хамдигар нигариста гуё таскин меёфтанд… вакти хайрохуш расид.
Хама ахли оила ба руи хавли меистоданд сардии шабонаи хаворо хис намекарданд. Хама истиробу хаячон доштанд. Гами чудои вазнин метофт, дар дилхо азоби гарон буд гиряю рикати кариб хама дар хомушии тираи хавои сард ва равшании хираи шамъи нимсухта хис мегардид…
 
 
Омад шикаста дил шуд зулфи пуршикам
Вакти рахили манн бари ман дилбари ман.
Дасташ зи зулф мушк пароканда бар камар,
Чашмаш зи ашк лола равон карда бар суман
Уро видоъ кардаму сабрам видоъ кард,
Оре, видоъи сабр бадтар дар гаму хазан.