Ноҳияи Фархор: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
х таҳрир
х навсозии маълумот
Сатри 31:
!colspan="2" bgcolor="BBDDFF" | Мардум
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Аҳолӣ ([[20102016]]) : || 137155,47 ҳаз. кас
|-bgcolor="#FFFFFF"
|Забони расмӣ : || [[тоҷикӣ]]
Сатри 67:
Ноҳияи Фархор бо сарзамине 1183,1 км² дар дараи [[Панҷ (рӯд)|рӯди Панҷ]] дар марз бо Афғонистон ҷой дорад. Дар шимол бо ноҳияҳои [[ноҳияи Данғара|Данғара]] ва [[ноҳияи Восеъ|Восеъ]], дар шарқ — бо [[ноҳияи Ҳамадонӣ]], дар ғарб — бо ноҳияҳои [[ноҳияи Вахш|Вахш]] ва [[ноҳияи Румӣ|Румӣ]] ва дар ҷануб — бо [[ноҳияи Панҷ]] аз ноҳияҳои [[вилояти Хатлон]] ва [[вулусволии Дарқад]] аз бахшҳои [[Вилояти Тахор]] дар Афғонистон ҳаммарз аст.
 
== МардумТаърих ==
Дар сарзамини Фархор осори бисёре аз гаҳи бостон мавҷуд аст ки куҳантаринашон аз асри санг бозмондааст<ref>''Окладников А. П.'' Исследования памятников каменного века Таджикистана. Труды Таджикской археологической экспедиции. Т. 3. — М.-Л.. 1958. — с. 12</ref>. Аз осори садаҳои миёна дар ин сарзамин вайронаҳои Шӯртеппа ё Мазортеппа аст, ки 3 км шимолтар аз Фархор ҷой доранд.
Бар пояи омори соли 2008, ноҳияи Фархор 137,4 ҳаз. тан ҷамъият дошт.<ref>[http://www.stat.tj/img/2336a7fa84c06406cfe3606ccfe6d58a_1356711591.pdf |Шумора ва ҷойгиршавии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон Ҷилди I (нашри расмӣ) - Душанбе: "Ирфон", 2012, - с.23]</ref>
Мардуми Фархор ба [[забони тоҷикӣ]] ва [[забони узбакӣ|узбакӣ]] сухан мегӯянд.
== Ҳукумат ==
 
Сарзамини кунунии ноҳияи Фархор дар садаҳои миёна бахше аз вилояти торихии [[Вилояти Хатлон|Хутталон]] буд. Номи '''Фархор''' дар манобеъи садаҳои миёна ба гунаҳои «Форғар» ({{lang-fa|فارغر}}) ё «Борғар» ({{lang-fa|بارغر}}) омада <ref>''Shamsaddin Abu Abdullah Mohammad ibn Ahmad al-Moqaddasi''. Descriptio Imperii moslemici. Ed. M. J. de Goeje. Bibliotheca geographorum arabicorum. Pars 3. — Lugduni-Batavorum, 1967. — 498 p. — с. 49, 284</ref> ва дар он замон сарзаминеро меномиданд ки миёни рӯдҳои [[Қизилсу|Порғар]] и [[Яхсу|Ахшу]] ҷой дошт. Ин ҷойном дар асл «Порғар» ({{lang-fa|پارغر}}) буда ва «Форғар» ({{lang-fa|فارغر}}) ва «Борғар» ({{lang-fa|بارغر}}) арабишудааш аст.
Сарвари ноҳияи Фархор Раиси Ҳукумати он аст ки вайро Раиси Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]] таъйин мекунад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Фархор Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад ки онро раъйдиҳандагони ноҳияи Фархор барои 5 сол интихоб мекунанд.
 
[[Абулқосими Фирдавсӣ|Ҳаким Абулқосим Фирдавсӣ]] дар [[Шоҳнома|«Шоҳнома»]] аз ҷойноми «Форғар» дар достони ҷангҳои подшоҳи [[Турон]] [[Афросиёб]] ёд мекунад<ref>''Абулькасим Фирдоуси''. Шах-наме. Критический текст, в 9 томах. — М.: Наука, 1966—1971. Т.4, с. 279, 282</ref>.
== Бахшбандӣ ==
 
Дар [[садаи X]] м. Фархор сарзамине ободон ва дорои кишту барзи фаровон ва мардуми бисёр буд<ref>«Ҳудуд ул-олам мин ал-Машриқ илал-Мағриб» (соли 372 ҳиҷрии қамарӣ = 982 милодӣ). Вироиши доктор Манучеҳр Сутуда. – Теҳрон: Интишороти китобхонаи Таҳурӣ, 1362 ҳ.ш. / 1983 м. — саҳ. 119</ref>. Дар [[садаи XVII]] м. ин сарзаминро «Форхар» ({{lang-fa|«فارخر»}}) мехондаанд<ref>''Махмуд ибн Вали.'' Море тайн относительно доблестей благородных (География). Введение, перевод, примечания, указатели Б. А. Ахмедова. — Ташкент: Фан, 1977. — 166 с. и 16 с. текста факсимиле. с. 64</ref>.
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Фархор 1 шаҳрак ва 7 [[ҷамоат]]<ref>{{cite web|url=http://www.untj.org/files/minutes/Food/List_of_Jamoats.xls|title=List of Jamoats|publisher=UN Coordination, Tajikistan|accessdate=March 5, 2011}}</ref> дорад:
 
Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон]] Фархор бахше аз [[вилояти Кӯлоб]] гардид.
 
== Мардум ==
Бар пояи омори соли 2016, ноҳияи Фархор 155,7 ҳаз. тан ҷамъият дошт.<ref>[http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2016 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан.]</ref>. Мардуми Фархор ба [[забони тоҷикӣ]] ва [[забони узбакӣ|узбакӣ]] сухан мегӯянд.
 
== Бахшбандӣ ==
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Фархор 1 шаҳрак ва 7 [[ҷамоат]]<ref>Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 332 с.</ref> дорад:
{| class="wikitable" width= "50%"
|-
Line 102 ⟶ 108:
|}
 
== ТаърихҲукумат ==
Сарвари ноҳияи Фархор Раиси Ҳукумати он аст ки вайро Раиси Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]] таъйин мекунад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Фархор Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад ки онро раъйдиҳандагони ноҳияи Фархор барои 5 сол интихоб мекунанд.
== Иқтисодиёт ==
{{Дар нақша}}
 
== Омӯзишу парвариш ==
Дар сарзамини Фархор осори бисёре аз гаҳи бостон мавҷуд аст ки куҳантаринашон аз асри санг бозмондааст<ref>''Окладников А. П.'' Исследования памятников каменного века Таджикистана. Труды Таджикской археологической экспедиции. Т. 3. — М.-Л.. 1958. — с. 12</ref>. Аз осори садаҳои миёна дар ин сарзамин вайронаҳои Шӯртеппа ё Мазортеппа аст, ки 3 км шимолтар аз Фархор ҷой доранд.
{{Дар нақша}}
 
Сарзамини кунунии ноҳияи Фархор дар садаҳои миёна бахше аз вилояти торихии [[Вилояти Хатлон|Хутталон]] буд. Номи '''Фархор''' дар манобеъи садаҳои миёна ба гунаҳои «Форғар» ({{lang-fa|فارغر}}) ё «Борғар» ({{lang-fa|بارغر}}) омада <ref>''Shamsaddin Abu Abdullah Mohammad ibn Ahmad al-Moqaddasi''. Descriptio Imperii moslemici. Ed. M. J. de Goeje. Bibliotheca geographorum arabicorum. Pars 3. — Lugduni-Batavorum, 1967. — 498 p. — с. 49, 284</ref> ва дар он замон сарзаминеро меномиданд ки миёни рӯдҳои [[Қизилсу|Порғар]] и [[Яхсу|Ахшу]] ҷой дошт. Ин ҷойном дар асл «Порғар» ({{lang-fa|پارغر}}) буда ва «Форғар» ({{lang-fa|فارغر}}) ва «Борғар» ({{lang-fa|بارغر}}) арабишудааш аст.
 
[[Абулқосими Фирдавсӣ|Ҳаким Абулқосим Фирдавсӣ]] дар [[Шоҳнома|«Шоҳнома»]] аз ҷойноми «Форғар» дар достони ҷангҳои подшоҳи [[Турон]] [[Афросиёб]] ёд мекунад<ref>''Абулькасим Фирдоуси''. Шах-наме. Критический текст, в 9 томах. — М.: Наука, 1966—1971. Т.4, с. 279, 282</ref>.
 
== Ниҳодҳои фарҳангӣ ==
Дар [[садаи X]] м. Фархор сарзамине ободон ва дорои кишту барзи фаровон ва мардуми бисёр буд<ref>«Ҳудуд ул-олам мин ал-Машриқ илал-Мағриб» (соли 372 ҳиҷрии қамарӣ = 982 милодӣ). Вироиши доктор Манучеҳр Сутуда. – Теҳрон: Интишороти китобхонаи Таҳурӣ, 1362 ҳ.ш. / 1983 м. — саҳ. 119</ref>. Дар [[садаи XVII]] м. ин сарзаминро «Форхар» ({{lang-fa|«فارخر»}}) мехондаанд<ref>''Махмуд ибн Вали.'' Море тайн относительно доблестей благородных (География). Введение, перевод, примечания, указатели Б. А. Ахмедова. — Ташкент: Фан, 1977. — 166 с. и 16 с. текста факсимиле. с. 64</ref>.
{{Дар нақша}}
 
Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон]] Фархор бахше аз [[вилояти Кӯлоб]] гардид.
== Беҳдошту беҳзистӣ ==
 
{{Дар нақша}}
== Номдорони Фархор ==
 
Фархор зодгоҳи ҳунарпешаи мардумии Тоҷикистон [[Муқаддас Набиева]] ва вазири пешини иртибототи Тоҷикистон М. Маҳмадов аст.
== Пайнавиштҳо ==
<references/>
 
== Китобшиносӣ ==
 
== Адабиёт ==
* ''Абулькасим Фирдоуси''. Шах-наме. Критический текст, в 9 томах. — М.: Наука, 1966—1971. Т.4.
* «Ҳудуд ул-олам мин ал-Машриқ илал-Мағриб» (соли 372 ҳиҷрии қамарӣ = 982 милодӣ). Вироиши доктор Манучеҳр Сутуда. – Теҳрон: Интишороти китобхонаи Таҳурӣ, 1362 ҳ.ш. / 1983 м.
Line 128 ⟶ 132:
* ''Окладников А. П.'' Исследования памятников каменного века Таджикистана. Труды Таджикской археологической экспедиции. Т. 3. — М.-Л.. 1958.
* ''Shamsaddin Abu Abdullah Mohammad ibn Ahmad al-Moqaddasi''. Descriptio Imperii moslemici. Ed. M. J. de Goeje. Bibliotheca geographorum arabicorum. Pars 3. — Lugduni-Batavorum, 1967. — 498 p.
 
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
 
{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{Ноҳияҳои Хатлон}}
[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Хатлон|Хатлон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Фархор]]