Барбадос: Тафовут байни таҳрирҳо

'''Барбáдос''' ({{lang-en|Barbados}}) — давлат дар Вест-Индия, дар ҷаз. ҳамном; дар ҳайати ҷазираҳои Антили Хурди [[Уқёнуси Атлантик]]. Масоҳаташ 431 км²,, аҳолиаш 300 ҳазор нафар (2010); зичии миёнаи аҳолӣ 660 нафар дар 1 км². Пойтахту бандари асосӣ – Бриҷтаун. Аз лиҳози маъмуриву ҳудудӣ ба 11 округ тақсим шудааст. Иди миллӣ – Рӯзи истиқлолият (30 ноябр). Воҳиди пулӣ – доллари Барбадос.

'''Иқтисод'''. Асоси иқтисодиёти Барбадосро содироти шакар (300 сол ин ҷониб) ва сайёҳӣ ташкил медиҳад. Ба шарофати ривоҷ ёфтани соҳаи сайёҳӣ Барбадос дар байни давлатҳои ҳавзаи Баҳри Кариб сатҳи зиндагии аз ҳама баланд дорад. Дар Барбадос ММД (ППС) дар с.соли 2010-ум 6,175 млрд ва даромад ба ҳар сар аҳолӣ 22,296 доллари амрикоиро ташкил дод. Аз панҷ чаҳор ҳиссаи аҳолӣ дар хонаҳои хусусӣ зиндагӣ мекунанд. Саноати сабук ва хӯрокворӣ (истеҳсоли консерва, ром, маҳсулоти тамоку), коркарди найшакар ва нафт, васлкории таҷҳизоти электронӣ, инчунин истеҳсоли барқ (бо истифода аз нерӯи Офтоб ва маводди сӯхт, – асосан пояи найшакар), моҳидорӣ тараққӣ кардааст. Барои рушди соҳаи саноат 10 парки индустриалӣ таъсис додааст, ки дар онҳо иҷорапулии корхонаҳои истеҳсолиро давлат пардохт мекунад. Барои истифодаи дохилӣ сабзавот (помидор, батат, ямс, маниок, сабзӣ, карам, бодиринг, каду ва ғ.) кишт карда, мева (манго, грейпфрут, авокадо, гелос, гуайя – қисман содир мешавад) мепарваранд. Барбадос шакар, ром, дигар маводди саноати хӯрокворӣ, маҳсулоти кишоварзӣ, гул, шарбат; инчунин пахта, маводди кимиёӣ, ҷузвҳои электронӣ содир ва автомобил, маводди сохтмон, маводди ғизоӣ ва ғ. ворид мекунад. Тиҷорати офшорӣ тараққӣ кардааст. Дар Барбадос наздики 8 ҳазор ширкати офшорӣ (аз ҷумла қариб 500-тоашон бо суғурта машғуланд) ба қайд гирифта шуда, зиёда аз 60 бонки офшорӣ бо даҳҳо млрд доллари амрикоӣ амалиёт мебаранд. Аз соли 1987 Биржаи хазинавӣ фаъолият дорад, ки дар он саҳмияҳои наздики 30 ширкати дохиливу хориҷӣ ва облигатсияҳои ҳукуматӣ гардиш мекунанд.

'''Маориф'''. 98 дарсади аҳолӣ саводнок аст. Маълумоти ибтидоӣ дар синни 4–11-солагӣ, миёнаи пурра дар синни 11–18-солагӣ дода мешавад. Барои бачагони 16-сола маълумоти ҳатмии ройгон муқаррар шудааст. Мактабҳо асосан давлатианд, таълимгоҳҳои хусусӣ низ фаъолият доранд. Соли 1968 Коллеҷи иҷтимоии Барбадос кушода шуд, ки дар он аз рӯйи 9 ихтисос таълим медиҳанд. Дар Барбадос коллеҷҳои омӯзгорӣ ва технологӣ, академияи тиҷоратӣ (хусусӣ), шуъбаи минтақавии Донишгоҳи Вест-Индия амал доранд.

'''Адабиёт'''. Намунаҳои осори шифоҳии мардуми таҳҷоии Барбадос дар лаҳҷаи маҳаллӣ – бэйҷен ва адабиёти хаттӣ ба забони англисӣ эҷод шудаанд. Ҳарчанд асрҳо ин адабиёт як ҷузъи адабиёти музофотии англис ҳисоб меёфт, бо ҳақиқати ҳаёти ин маҳал, яъне бо Барбадос ҳеч иртибот надошт. Мавзӯъҳои миллӣ танҳо дар шеърҳои солҳои 40–50 ва насри солҳои 60 асри 20 эҷодшуда садо доданд (масалан, дар эҷодиёти насрнавис Ҷ. Лэмминг ва шоиру мунаққид Э. Брэсуэйт). Аввалин китобхонаи оммавӣ соли 1847 ба кор даромада, шабакаи давлатии китобхонадорӣ танҳо соли 1985 ба роҳ монда шуд; Китобхонаи калонтарини миллӣ дар пойтахт ҷойгир буда, дар 7 музофот шуъбаҳои он фаъолият доранд.

'''Санъат'''. Ҳарчанд санъати тасвирии Барбадос аз асри 19 маншаъ мегирад, санъати назарраси муосир, солҳои 50 асри 20 ташаккул ёфтааст: дар манзаранигорӣ Г. Спилер ва В. Коллектор; дар тасвири баҳр ва соҳилҳои он Г. Паркинсон ва К. Блэкет; дар муҷассамасозӣ К. Блэкман (дар чӯб) зуҳур кардаанд. Аз с. 2000 маҷ. «Art Barbados» нашр мешавад, ки дастовардҳои санъати тасвирии Барбадосро инъикос мекунад. Дар санъати меъмории асрҳои 17–19 бештар анъанаҳои биносозии англис ҳукмрон буд. Аз се ду иншооти бинои таърихии мавҷуд дар Нимкураи ғарбӣ, ки бо услуби меъмории ба ном «якобӣ» (дар Англияи асри 17 шакл гирифта буд) бино ёфтаанд, маҳз дар Барбадос пойбарҷо мондаанд (бинои аббатигарии Николайи Муқаддас ва қаср-работи Дрок-Ҳолл). Ибтидои асри 20 санъати меъмории Барбадос таҳти таъсири услубҳои испанӣ, фаронсавӣ ва ҳиндӣ монда, биноҳо назарработар гардиданд. Дар мусиқӣ таъсири усулу услубҳои африқоӣ эҳсос мешавад. Жанрҳои ҷаз, калипсо, навохтани таблакҳои пӯлодин маъмуланд. Ҳар сол дар мавзеи Ҳолитаун фестивал барпо гардида, бо иштироки ҳунарпешагони барбадосӣ ва хориҷӣ консертҳои мусиқии маҳаллӣ, халқҳои Амрикои Лотинӣ ва классикӣ ташкил мешаванд, намоишномаҳои операвӣ ва драмавӣ рӯйи саҳна меоянд. Инчунин ҳар сол дар Барбадос фестивали филмҳои синамогарони Африқо ва халқҳои маскуни Баҳри Кариб баргузор мешавад.