Орд: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Сатри 1:
[[Акс:All-Purpose Flour (4107895947).jpg|255px|<center>Орд]]
'''Орд''' ([[форсӣ]]: '''آرد''') — маҳсули [[ғалла]]и дар [[осиё]] кашидашуда; кӯфта ва соидашудаи ғалла<ref>Фарҳанги забони тоҷикӣ (иборат аз 2 ҷилд) Ҷ.1 А–О./Дар зери таҳрири М.Ш.Шукуров, В.А.Капранов, Р.Ҳошим, Н.А. Маъсумӣ. – Москва 1969, - c.921</ref>. Як навъ маҳсулоти хӯрокӣ, ки аз дони зироати гуногун (асосан аз гандум, инчунин аз ҷав, ҷавдор, сулӣ, ҷуворӣ, марҷумак, арзан, нахӯд ва ғайра) мекашанд. Тоҷикон дар гузашта, ки О.-и гандум камёб буд, аз О.-и ҷав, ҷуворӣ, боқило, арзан, нахӯд ва дигар зироатҳо низ истифода мебурданд. Масалан, аз орди ҷуворӣ нони зағора мепухтанд. Ҳоло дар пухтупаз асосан О.-и гандум (навъҳои якум ва олӣ)-ро истифода мебаранд. О. дар таббохии тоҷикон дар гузашта ва имрӯз ҳам мавқеи хос дорад. Тоҷикон О.-ро барои тайёр кардани навъҳои гуногуни нон, таомҳо ([[Оши угро |оши угро]], оши ӯмоч, [[Оши туппа|оши туппа]], туппаи дасткан, атола, ордбирён ё гардсӯз, барак, манту, хонума ва ғайра), маҳсулоти қаннодию хӯрокиҳои гуногун (чалпак, чагалдак, салла, чакчак, паҳлавак ва ғайра) аз замонҳои қадим истифода мебаранд. Нисбат ба О. дар байни мардуми тоҷик бовару эътиқодҳои гуногун мавҷуданд. Тоҷикон О.-ро рамзм сафедӣ, бахту саодат ва барору кушоиши кор медонанд. Масалан, ҳангоми ба хонаи бобои падарӣ овардани тифли навзод, ба хонаи домод овардани арӯс ба китфу пешонии онҳо О. мезаданд, ки рамзи бапою қадам будан ва хушбахт шудани онҳост. Ё ба китфи шахси ба сафари дур раванда ё аз сафари дур баргарданда ҳам О. мепошанд, ки сафараш бехатар шавад ва аз сафар сиҳҳату саломат ба хона баргардад. Дар тӯйи арӯсӣ маросимҳои ордбезон ва дастчарбонро (нигар дастчарбон) анҷом медиҳанд, ки баъди ин арӯс дар хонаи хусураш ҳуқуқи таомпазӣ пайдо мекунад. Дар гузашта ҳангоми ба хидмати аскарӣ ё сафари дур рафтани аъзои оила тоҷикон ба онҳо ҳатман нонеро мегазониданд ва то ба хона баргаштани онҳо он нонро нигоҳ медоштанд. Мардум бовар доштанд, ки нони насибакардаашон онҳоро ҳатман сиҳҳату саломат ба хонаашон бозмегардонад. Ҳамчунин ба зери болини тифли навзод кулча мемонданд ва бовар доштанд, ки нон қувваҳои бади зиёнкорро дур карда, тифли навзодро аз таъсири онҳо эмин нигоҳ медорад. Мардуми Бадахшони Тоҷикистон дар арафаи иди Наврӯз тоқиро чорқат карда, ба О. олуда, ба сутунҳои хона мезананд, ки рамзи покию тозагӣ ва хубу бобарор омадани соли нав мебошад.
==Манбаъ==
|