Википедиа

Қувваҳои мусаллаҳи Тоҷикистон: Тафовут байни таҳрирҳо

Browse history interactively
← Фарқияти аввалинаФарқияти баъдина →
Content deleted Content added
ВизуалӣВики-матн
викифонидан, танзим, аниқ, имло, вироиши услубӣ
Сатри 1:
[[Акс:Гузашти низомӣ ба ифтихори 25-умин солгарди истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон.jpeg|right|300px|ГузаштиРежаи низомӣНеруҳои мусаллаҳ ба ифтихоримуносибати 25-умин солгарди истиқлолияти давлатиихудсолории Ҷумҳурии Тоҷикистон|link=Ҷумҳурии Тоҷикистон]]
'''Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон''' — неруҳои мусаллаҳи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳастанд ки барои посдории худсолорӣ ва нигаҳбонии якпорчагии кишвар аз дастдарозии душманон созмон ёфтаанд.
'''Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон''' - [[23 феврал]]и [[соли 1993]] таъсис ёфтааст. [[23 феврал]] тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи рӯзҳои ид", ҳамчун [[Рӯзи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба иди расмии давлатӣ табдил ёфтаст ва ҳар сол ҷашн гирифта мешавад..<ref>Қонунҳо ва Қарорҳо.[http://www.parlament.tj Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон]</ref> ▼
== Салоҳият ==
Вазифаҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон Вазифаҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз инҳо иборатанд:
* зада гардонидани таҳовузи душман ва шикаст додани таҳовузкор; ▼
* ҳифзи фазои ҳавоии давлат;
* муҳофизати мусаллаҳонаи сарҳади давлати; ▼
* ташкил ва пешбурди мудофиаи ҳудуди; (Қонун №141 аз 28.12.05с.) иштирок дар зада гардонидани таҳовузи мусаллаҳона ба давлати дигар ё иҷро намудани вазифаҳои сулҳоварона, ки аз уҳдадориҳои байналмилалли бармеоянд. (Қонун №141 аз 28.12.05с.)
 
▲'''ҚувваҳоиНеруҳои Мусаллаҳи Ҷумҳуриимусаллаҳи Тоҷикистон''' - [[23 феврал]]и [[соли 1993]] таъсис ёфтаастёфтаанд. [[23Бино феврал]] тибқибар Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи рӯзҳои ид", [[23 феврал]] ҳамчун [[Рӯзи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба иди расмии давлатӣ табдил ёфтаст ва ҳар сол ҷашн гирифта мешавад..<ref>Қонунҳо ва Қарорҳо.[http://www.parlament.tj Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон. Қонунҳо ва Қарорҳо]</ref>.
== Ҷузъу томҳои артиш ==
 
Ҳукумати мамлакат бо вуҷуди мушкилоти зиёди иқтисодиву молиявӣ ҳанӯз аз марҳалаҳои аввали таъсиси Қувваҳои Мусаллаҳ ба таҷдиду азнавсозии инфрасохтор ва таъсиси ҷузъу томҳои махсусгардонидашуда эътибори махсус дода, дар баробари таъминоти онҳо бо техникаву таҷҳизоти муосир, ба омодасозии кадрҳои баландихтисоси низомӣ шурӯъ намуда буд.▼
== Хешкорӣ ==
Хешкории Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон иборат аст аз:
▲* задапас гардониданизадани таҳовузиҳамлаи душман ва шикаст додани таҳовузкортаҷовузкор;
* нигаҳбонии ҳарими ҳавоии кишвар;
▲* муҳофизатипосбонии мусаллаҳонаи сарҳадимарзи давлати;
* созмондиҳӣ ва барномарезии умури дифоъӣ дар кишвар; (Қонуни №141 аз 28.12.05 с.)
* ҳамкорӣ бо неруҳои мусаллаҳи кишварҳои ҳампаймон дар пас задани таҷовузи мусаллаҳона ба яке аз онҳо ё анҷоми вазифаҳои сулҳоварона, ки аз уҳдадориҳои байналмиллалии кишвар бармеоянд. (Қонуни №141 аз 28.12.05 с.)
 
== Ягонҳои Неруҳои мусаллаҳ ==
▲Ҳукумати мамлакаткишвар бо вуҷуди мушкилоти зиёди иқтисодиву молиявӣ ҳанӯз аз марҳалаҳои аввали таъсиси Қувваҳои Мусаллаҳ ба таҷдиду азнавсозии инфрасохтор ва таъсиси ҷузъу томҳои махсусгардонидашуда эътибори махсус дода, дар баробари таъминоти онҳо бо техникаву таҷҳизоти муосир, ба омодасозии кадрҳои баландихтисоси низомӣ шурӯъ намуда буд.
Афсарону сарбозони Қувваҳои Мусаллаҳ дар солҳои душвори [[Ҷанги шаҳрвандии Тоҷикистон|мухолифати дохилӣ]] (1993-1997) ва шиддат гирифтани вазъи минтақаву ҷаҳон қарзи ватандории хешро садоқатмандона иҷро намуда, дар роҳи ба эътидол овардани вазъият, таъмини сулҳу субот ва безарар гардонидани гурӯҳҳои экстремистиву террористӣ рисолати фарзандиву шаҳрвандии худро ба таври шоиста адо мекарданд.
 
То соли 1997 Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба се навъи асосӣ, ''Қӯшунҳои хушкигард, Қувваҳои ҳарбӣ-ҳавоӣ ва Қӯшунҳои мудофиаи зидди ҳавоӣ'' иборат буд. Ба ғайр аз ҷузъу томҳои тобеи навъҳои Қувваҳои Мусаллаҳ, ҳамзамон дар тобеияти Вазорати мудофиа қисму воҳидҳои низомии алоҳида низ фаъолият менамоянд. Аз ҷумлаи онҳо Литсейи ҳарбӣ, Донишкадаи ҳарбӣ, Полки комендантӣ, қисмҳои ҳарбии таъминотӣ ва дигар идораҳои ҳарбӣ мебошанд, ки аксари онҳо аз солҳои аввали ташкилёбии Артиши миллии Тоҷикистон таъсис ёфта, вобаста ба иҷрои вазифаҳои муҳими соҳавӣ корҳои зиёдеро амалӣ менамоянд. Дар натиҷаи ислоҳоти ҳарбӣнизомӣ дар Артиши миллии Тоҷикистон, ки аз рӯзҳои бунёди Қувваҳои Мусаллаҳ оғоз гардида, он ҳанӯз идома дорад, корҳои хеле зиёд ба сомон расонида шуданд. Дар ин замина Сарситод ба Ситоди генералӣ табдил ёфт, Қувваҳои ҳарбӣ-ҳавоӣ ва мудофиаи зидди ҳавоӣ муттаҳид гардонида шуд, дар заминаи Колеҷи Олии низомӣ Донишкадаи ҳарбӣ таъсис ёфт, дар сохтори бисёре аз қисмҳои низомӣ дигаргуниҳои зиёд ворид карда шуд ва аз ҳама муҳим бо назардошти таҳдиди хатарҳои ҷаҳони муосир навъи сеюми Қувваҳои мусаллаҳ, ё худ Қӯшунҳои зудамал дар ҳайати Артиши миллии Тоҷикистон таъсис дода шуд.<ref>[http://mort.tj/index.php?option=com_content&view=article&id=57%3A2014-01-07-10-45-11&catid=61%3A2012-11-02-06-27-16&Itemid=62&lang=tj Навъи ҚМ ҶТ]</ref>
Вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон генерал-лейтенант [[Шералӣ Мирзо]] аст.<ref>[http://mort.tj/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=59&Itemid=59&lang=tj Вазири мудофиаи ҶТ]</ref>
 
=== ҚӯшунҳоиНеруҳои хушкигардзаминӣ ===
Қӯшунҳои хушкигард соли 1993 ташкил шуда аз сершумортарин навъи Қувваҳои мусаллаҳ аст. Қӯшунҳои хушкигард 70 дар сади шумораи умумии Артиши миллии Тоҷикистонро ташкил медиҳанд. Дар ҳайати Қӯшунҳои хушкигард асосан ҷузъу томҳои низомии савораи тирандоз, танкӣ ва артиллерия фаъолият мекунанд. Ҳамасола қисмҳои низомии ин навъи Қувваҳои Мусаллаҳ дар гӯшаҳои гуногуни ҷумҳурӣ мустақилона ва ё дар якҷоягӣ бо ҷузъу томҳои сохторҳои қудратии мамлакат машқҳои васеи низомӣ доир намуда, омодагии ҷангии худро пайваста сайқал медиҳанд.
* Генерал-майор Саидзода Бобоҷон Абдуқодир - Фармондеҳи Қӯшунҳои хушкигарди Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон генерал-майор Бобоҷон Саидзода аст.
 
=== Қувваҳои ҳарбӣ-ҳавоӣ ===
=== Неруҳо ва падофанди ҳавоӣ ===
Қувваҳои ҳарбӣ-ҳавоии ҷумҳурӣ аз нахустин навъи Қувваҳои мусаллаҳ ба шумор рафта, он ҳамсолу ҳамқадами Артиши миллӣ мебошад. Қӯшунҳои мудофиаи зидди ҳавоӣ бошад, нисбат ба Қувваҳои ҳарбӣ-ҳавоӣ ҷавон буда, он соли 1994 ташкил ёфтааст. Дар натиҷаи ворид намудани ислоҳоти ҳарбӣ ва бо назардошти ҳадафу вазифаҳои ягона, соли 2005 ин ду навъи Қувваҳои Мусаллаҳ муттаҳид гардонида шуданд. Ҳайати шахсӣ ва ҳавопаймою чархболҳои ҷангии ҚҲҲ аз рӯзҳои аввали фаъолияти Артиши миллии ҷумҳурӣ дар ҳифзи сохти Конститутсионии Тоҷикистони навбунёд аз худ саҳми арзандае гузоштаанд.
* Генерал-майор Сафарализода Раҳмонали Давлат - Фармондеҳи Қувваҳои ҳарбӣ-ҳавоӣ ва мудофиаи зидди ҳавоии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон генерал-майор Раҳмоналӣ Сафарализода аст.
 
=== Қӯшунҳои зудамал ===
=== Неруҳои зудвокуниш ===
Дар замони муосир қувваи асосие, ки ба амнияти минтақавию ҷаҳонӣ таҳдиди хатар мекунад, ин терроризми байналмилалӣ ва экстремизми сиёсӣ аст. Аз ин рӯ, ҳадафи асосии бунёди Қӯшунҳои зудамал ин ҷорӣ намудани усулҳои нави омодагӣ бар зидди ин гуна нерӯҳо ва дар маҷмӯъ зудамал ва қобили ҷангу ҳарб намудани ҳама Қувваҳои Мусаллаҳ аст. Қӯшунҳои зудамали Вазорати мудофиа бо Фармони Президенти мамлакат моҳи сентябри соли 2003 бунёд ёфтааст. Бунёди ин навъи Қувваҳои Мусаллаҳи ҷумҳурӣ дар доираи навсозӣ ва бе зиёд намудани шумораи умумии артиши миллии Тоҷикистон сурат гирифт. Ба ҳайати он ҳама қисмҳои низомии десантӣ, тирандозони кӯҳӣ, қисмҳои таъиноти махсус, Полки муҳандисӣ-сапёрӣ ва як қатор ҷузъу томҳои дигар шомил гаштанд. Айни ҳол ҷузъу томҳои Бригадаи десантӣ-зарбавии Қӯшунҳои зудамали Вазорати мудофиа ба Қувваҳои муштараки вокуниши фаврии кишварҳои аъзои Созмони аҳдномаи амнияти дастаҷамъӣ ва се баталёни он ба нерӯҳои муштараки зудамали минтақаи Осиёи Марказӣ шомил мебошанд.
* Генерал-майор Раҳматзода Мирали Сайфулло - Фармондеҳи Қӯшунҳои зудамали Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон генерал-майор Миралӣ Раҳматзода аст.
 
== РоҳбариятФармондеҳон ==
* Вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон - Генерал-лейтенант [[Шералӣ Мирзо]] (аз 20 ноябри соли 2013) (ПешгузаштаПештар -— Генералгенерал-полковник [[Шералӣ Хайруллоев]] (2006 - 2013)
* Сардори Ситоди генералии Қувваҳои Мусаллаҳ - муовини якуми вазири мудофиа, генерал-майор Собирзода Эмомалӣ АбдураҳимСобирзода
* Муовини вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, полковник Ғуломзода Абдулҳошим Даврон Ғуломзода
* Муовини вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, полковник Латифзода Асрор Қурбон Латифзода
* Муовини вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ақибгоҳ, полковник Ҳусайнзода Солеҳ Ҳусайн Ҳусайнзода
* Муовини вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ - сардори Раёсати аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ, генерал-майор Маҳмадзода Сӯҳроб ТалбакМаҳмадзода
 
== Донишкадаи ҳарбии Вазорати мудофиа ==
Line 38 ⟶ 44:
Таъсисиси ''Коллеҷи Олии ҳарбии фармондеҳӣ – муҳандисӣ'' ба даврае рост омад, ки дар кишвар муноқишаҳои дохилӣ, яъне ҷанги шаҳрвандӣ идома дошт. Бо гузашти вақт теъдоди муҳасилини Коллеҷ афзуда хоҳишмандони таҳсилкунанда дар ин муассисаи таълимӣ зиёд гардид. Ҳамзамон доираи фаъолияти колеҷ низ васеъ шуда, бо биноҳои нави таълимӣ таъмин карда шуд.
Бо назардошти ин бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз [[30 апрел]]и [[соли 2002]] Коллеҷи Олии ҳарбии фармондеҳӣ – муҳандисӣ ба ''Донишкадаи ҳарбии Вазорати мудофиа'' табдил дода шуд.
 
Донишкадаи ҳарбии Вазорати мудофиа ягона муассисаи олии ҳарбӣ мебошад, ки барои Қувваҳои Мусаллаҳи мамлакат афсарони касбиро омода менамояд. Таҳсил дар ин муассисаи олии ҳарбӣ ройгон ба роҳ монда шуда, чор сол давом мекунад. Хатмкардагони Донишкадаи ҳарбӣ имрӯзҳо дар вазифаҳои роҳбарикунандаи ҷузъу томҳои Қувваҳои Мусаллаҳ ва дигар сохторҳои қудратии кишвар адои вазифа намуда, саҳми хешро дар ҳифзи марзу бум ва суботи сиёсии мамлакат гузошта истодаанд. Ҳоло Донишкадаи ҳарбӣ дорои биноҳои махсуси таълимӣ, хобгоҳ, майдони варзишӣ, дармонгоҳи тиббӣ, маҷлисгоҳ, китобхона, осорхонаи «Шарафи Ҷангӣ», парки автомобилӣ, ҷойи тирпарронӣ, китобхонаи электронӣ, синфхонаҳои компютерӣ ва лингафонӣ, майдончаи тактикӣ, оркестри мусиқачиёни ҳарбӣ, маркази таълимии «Лоҳур», ошхонаи замонавӣ буда, ҳамаи онҳо мавриди истифодаи афсарон, прапоршикҳо, курсантҳо ва сарбозон қарор доранд.<ref>=[http://mort.tj/index.php?option=com_content&view=article&id=343%3A2016-10-18-04-49-08&catid=66%3A2016-01-27-11-06-11&Itemid=72&lang Донишкадаи ҳарбии Вазорати мудофиа]</ref>
 
== ВАОРасонаҳо дар бораи Қувваҳои Мусаллаҳи ҶТ ==
Дар гузориши радиои "Озодӣ" (19 январи 2016) чунин маълумот оварда шудааст:"Тоҷикистон бо беш аз 8 миллион аҳолиаш, беш аз 3 миллион фарди қобили хизмат дорад, буҷаи дифоиаш 75 миллион доллар ва қарзи берунааш – беш аз 2 миллиард долларро ташкил медиҳад. Ин кишвар 37 танк, 46 зиреҳпӯш, 10 тӯпхона ва 3 шабакаи мушакандоз дорад. Шумори умумии ҳавопаймоҳояш 25 адад, аз миёни онҳо 15 ҳавопаймои боркаш ва 4 ҳавопаймои таълимӣ, чархболҳо, аз ҷумла чархболҳои ҷангиаш 26 адад аст."<ref>[http://www.ozodi.org/content/tajik-army-in-new-rating-of-gfp/27398587.html Артиши Тоҷикистон: 200 марди ҷангӣ беҳ аз сад ҳазор?]</ref>
 
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Қувваҳои_мусаллаҳи_Тоҷикистон"