|
|Эзоҳот=
}}
'''Иттиҳоди Шӯравӣ''' ({{lang-ru|''Союз Советских Социалистических Республик, СССР''}}) — кишваре буд, ки дар солҳои [[1922]] — [[1991]] дар бахши бузурге аз шарқи [[Аврупо]] ва шимоли [[Осиё]] вуҷуд дошт.
== Таърих ==
Давлати Шуравӣ: инқилоби Инқилоби солҳои 1905 – 1917, ҷанги шахрвандӣ,
ташкилёбии давлати Шуравӣ, ки аз февралиоктябри соли 1917 то охири 1991-ум сол вучуд дошт, бо воқеъаҳои даҳшатнок, барои тамоми ҷомеаи Русия, алоқамандӣ дорад.
Бӯҳрони ҷамъиятие, ки дар Русия сар зада буд ба ҷудошавии ҳукумату ҷомеа ва баъдтар ба шӯришҳои солҳои 1902 - 1905 оварда расонд. Гарчанде ки ин шӯришҳо бебарор буду ба ивази ҳукуматдорон оварда нарасонд, лекин ин шӯришҳо инқилоби ба соли 1917 рух дода шуда асос гузошт.
Иштироки Русия дар Ҷанги якуми Ҷаҳон (1914 – 1918), ба болоравии нархҳо дар бозор, камшавии молу маҳсулот ва инчунин ба гуруснагии аҳолӣ оварда расонд, дар натиҷа зимистони соли 1917 бӯҳрони сиёсӣ боз ҳам тезу тунд гашт. Феврали соли 1917, шӯриши яроқноке ки дар Санкт – Петербург шуда буд, ба дасткашии Николайи II аз тахт оварда расонд, ки ба ҷои ӯ акнун мамлакатро Ҳукумати муваққатӣ идора мекард. Аммо дар натиҷаи шӯриши моҳи октябри соли 1917 ба сари тахтҳукумати Русия болшевикон (РСДРП(б) омаданд (ПартияМинбаъд РКП(б), ВКП(б), КПСС - Партияи Коммунистии Русия (Партияи Коммунистии Иттиҳоди Шӯравӣ) бо сардории В. И. Ленин). Баъд аз 3 соли ҷанг бо душманони дохиливу хориҷӣ болшевикон тавонистанд ҳакимятро дар собиқ Империяи РусроРусия ба даст оранд.
Дар натиҷаи ИнқилобИнқилоби Октябрии соли 1917 дар мамлакат ҷанги Шаҳрвандӣ (солҳои 1917 – 1923) ба амал омад, ки мубориза баҳри ҳукмронии давлат байни болшевикҳо (артиши “сурхҳо”) ва душманони онҳо (артиши “сафедҳо”) мубориза баҳри ҳукмронии давлат мерафт. Барои ба мақсади худ расидан ҳам “сурхҳо” ва ҳам “сафедҳо” террорро истифода бурданд, ки дар натиҷа бештар аҳолии бегуноҳ ранҷ кашиданд. Ғайр аз ин давлатҳои хориҷӣ низ дар ин ҷанг иштирок карданд, онҳо мехостанд, ки давлати Русро суст кунанд ва онро ба қисмҳо ҷудо кунанд. Лекин болшевикон тавонистанд, ки ғалаба кунанд ва сиёсати ягонаро дар Русия ҷорӣ кунанд. Давлати наве, ки ба он масоҳати бештари империяи пештараи Русия дохил мешуд номи Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравии Сосиалистӣ (ИҶШС) гирифт. Умуман дар натиҷаи ҷанги шаҳрвандӣ ва инқилоб дар Русия: 25млн25 млн аҳолӣ ба ҳалокат расид, истеҳсоли саноат 5 маротиба кам шуд,ва маҳсулоти кишоварзӣ низ 40% кам шуд, қариб тамоми зиёиёни пештара кушта шуда буданд.
Дар ин ҳолатҳои ногувор аз нав барқароркунии иқтисодиёти Русия оғоз гардид. Дар ин вақт бештар ба саноаткунонии мамлакат: саноати мошинасозӣ, кимиявӣметалургӣ, муассисаи ҳарбӣ, коркарди конҳо ва сохтмони стансияҳои электрикӣ лозиммаблағгузории Ҳукумати шӯравӣ сарф карда будмешуд. Тараққиёти саноати вазнин зарари худро бештар ба саноати сабуку кишоварзӣ расонид. Ҳаёти одамони оддӣ дар ин давра хело ҳам бад буд: сатҳи зиндагии аҳолии шӯрави паст буд нисбат ба дигар давлатҳо, маҳсулотҳои оддӣ намерасиданд, мушкилоти ҷиддӣ, ки ин таъмини аҳолӣ бо маскан буд боқӣ монд.
== Тақсимоти маъмурӣ-ҳудудии ИҶШС ==
|
