|
Масоҳати [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон]] 135 620 км², аҳолӣ 739 503 нафарро ташкил мекард. [[4 сентябр]]и соли [[1929]] уезди [[Хуҷанд]] низ ба Тоҷикистон ҳамроҳ гардид.
[[15 октябр]]и [[соли 1929]] дар шаҳри Душанбе Анҷумани фавқулодаи 3-юми Шӯроҳои Тоҷикистон, ки барои муҳокимаи масъалаи азнавташкилдиҳии ҶМШС Тоҷикистон даъват карда шуда буд, ба кори худ оғоз кард. Анҷуман дар бинои «Хонаи колхозчӣ» (ҳолособиқ театри ба номи Маяковский) баргузор гардид. Дар рӯзи дуюми кори анҷуман, [[16 октябр]]и [[соли 1929]] Декларатсия дар бораи ташкилёбии Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон қабул карда шуд. Тоҷикистон ҳамчун давлати мустақил ба ҳайати [[Иттиҳоди Шӯравӣ|Иттиҳоди Ҷумҳуриҳои Шӯравии Сотсиалистӣ]] дохил шуд.<ref>[http://www.minjust.tj/index.php?option=com_content&view=article&id=96&Itemid=101&lang=tj Сомонаи Вазорати адлияии ҶТ/Таърих]</ref>
[[16 октябр]]и [[соли 1929]] Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон дар ҳайати вилоятҳои Бадахшон, Ғарм, Кулоб, Курғонтеппа, Ӯротеппа, Панҷакент, Хуҷанд ва Ҳисор, ки дорои 1 миллиону 220 ҳазор нафар ахолӣ буданд, ташкил ёфт.
Ҷумхуриҳои навташкилёфтаи [[Иттиҳоди Шӯравӣ]], аз ҷумла ҶШС Тоҷикистон (аз соли 1929) аз рӯи намунаҳои умумииттифоқӣ идора мешуданд,. Дар маънавиёти мардуми кишвар тағйироти нав ба амал омад. Айни замон бисёр анъанаҳои халқҳои мухталифи Осиёи Марказӣ, ичунин тоҷикон ба инобат гирифта намешуданд. Дар Тоҷикистон идеологияи коммунистӣ ҳукумрон гардида, дини ислом ба зери таъқиб қарор гирифта буд,. Қисми мардуми кишвар Ватани бобоияшонро тарк намуданд. Моликияти хусусӣ барҳам дода шуда ҳамаи молу амвол, замин, боигариҳои зеризаминӣ ва обӣ давлатӣ гардид. Дар солҳои 30-40 асри XX асосҳои нави истеҳсолоти саноатӣ (индустриякунонӣ) гузошта шудандшуд. Дар деҳот коллективониколлективонии хоҷагиҳои яккадасти деҳқонӣ анҷом ёфта, боиси аз байн рафтани хоҷагиҳои деҳқонони соҳибмулк гардид. Дар натиҷаи гузаронидани маъракаи маҳви бесаводӣ (солҳои 1926-1936) саводнокии мардум соли 1937 ба 72 % расид. Маъракаи «Ҳуҷум» («озодшавииОзодшавии занон») оғозба гардидпартофтани либоси замони феодалӣ, фаранҷӣ ба анҷом расид. ТоҷикистонДар комиланҳаёти фарҳангии ҷумҳурӣ тағйироти ҷиддӣ ба комплексиамал ягонаиомад, умумииттифоқиитаҳсилоти хоҷагииройгон, халқмуассисаҳои ҳамроҳтаҳсилотии шудагуногун, пуррамаданӣ-маърифатӣ, тобеиилмӣ, Марказсанъат, ([[ИҶШС]])матбуоту гардиднашриёт ва диг. ба миён омада барои мардум дастрас шуданд.
Тоҷикистон тадриҷан ва комилан ба комплекси ягонаи умумииттифоқии хоҷагии халқ ҳамроҳ шуда, пурра тобеи Марказ ([[ИҶШС]]) гардид. Равандҳои муҳоҷирати аҳолӣ дар нимаи дуюми асри XX ба табдил ёфтани ҷумҳурӣ ба кишварӣ сермиллат овард.
Солҳои 50-80 асри XX баъд аз ба сари давлат таъин гардидани сарварони таҳҷойитаҳҷойӣ ба монанди [[Бобоҷон Ғафуров]], [[Турсун Ӯлҷабоев]], [[Ҷаббор Расулов]] ва [[Қаҳҳор Махкамов]] иқтисодиёти Тоҷикистон рушд меёфт. Тоҷикистон ба мамлакати хоҷагидориаш индустриалӣ - [[аграрӣ]] табдил ёфт, фарҳангу санъатӣ миллӣ эҳё гардид. Сатҳи зиндагии мардум баҳтар мегардид. Вале, бо вуҷуди он, Тоҷикистон нисбат ба дигар ҷумҳуриҳои шӯравӣ аз ҷиҳати манзили истиқомат, музди миёнаи маош, муассисаҳои илмӣ, маориф, фарҳанг, шумораи бекорон ва диг. дар ҷойи охирон қарор дошт. Иқтисодиёти Тоҷикистон асосан барои таъмини корхонаҳои марказии ИттиходиИттиҳоди Шӯравӣ бо ашёи хом ( барқ, пахта, канданиҳои фоиданок, уран ва диг.) нигаронида шуда буд.
[[24 август]]и соли [[1990]] иҷлосияи дуюми Шӯрои Олии ҶШС Тоҷикистон, Эъломияи истиқлолияти Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистонро дар ҳайати Иттиҳоди Шӯравии таҷдидёфта қабул намуд.
Пас аз "табадуллот"-и (ГКЧП)и коммунистони тундрав, 19-21 августи соли [[1991]] дар Москва, ки бемуваффақият анҷом ёфт, Шӯрои Олии ҶумхурииҶумҳурии Тоҷикистон [[9 сентябр]]и соли 1991 "Дар бораи истиқлолияти давлатии ҶумхурииҶумҳурии Тоҷикистон" қарор қабул намуд.
==Солномаи таърихи ҶШC Тоҷикистон==
|
