Абдуллоҳ Ибни Сабаъ: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Сатри 5:
}}
 
'''Абдуллоҳ Ибни Сабаъ''' ({{lang-ar|عبد الله بن سبأ}}; '''Мулаққаб ба Ибни Савдо''', [[асри VII]]) — бунёдгузори яке аз фирқаҳои ифротӣ ва ғулоти [[Шиъа|шиа]] бо номи ''[[Сабаия'']], аз яҳудиёни [[Санъо|Сан­ъо]] дар [[Яман]] буда, дар замони хилофати Умар ба [[Мадина]] омад ва ба пайравӣ аз ислом тазоҳур намуд.
 
== Зиндагинома ==
Абдуллоҳ Ибни Сабаъ аз яҳудиёни Сан­ъо дар Яман буда, дар замони хилофати Умар ба Мадина омад ва ба пайравӣ аз ислом тазоҳур намуд. Вай баъдан аз Мадина ба [[Басра]] ва [[Куфа]] омад ва пас аз муддате ба [[Шом]] рафта, дар байни мардум ба бадгӯӣ ва таъни халифаи сеюм [[Усмон ибни Аффон|Усмон]] ва нашри ақо­иди худ дар бораи улуҳияти [[Алӣ ибни Абутолиб|Алӣ]] ва дигар андешаҳои фитнаан­гези худ пардохт. Чун мардум аз ҳадафҳои шум ва ақидаи зиддиис­ломии вай огаҳ шуданд, ӯро аз Шом берун карданд. Вай равонаи Миср шуд ва дар он ҷо ба нашри бидъати худ пардохт ва гурӯҳе аз мардуми авом ва шахсиятҳои муғриз перомуни ӯ гирд омаданд.
Мусульманские историки сообщают, что Абдуллах ибн Саба был йеменским иудеем, который заявил о принятии ислама, но на самом деле мусульманином не стал. Иудейские корни Абдуллаха дали основание противникам шиитов утверждать, что «основы рафидизма заимствованы у иудеев». Он был одним из главных организаторов смуты в Халифате, которая привела к убийству третьего халифа Усмана ибн Аффана{{sfn|Али-заде, А. А.|2007}}. В качестве объекта своих симпатий избрал Али ибн Абу Талиба. Был активным политическим сторонником Али, вёл активную пропаганду в его пользу{{sfn|Ислам: ЭС|1991|с=8}}.
 
Усули эътиқодие, ки Абдуллоҳ Ибни Сабаъ дар байни мардум тарвиҷ мекард, аз улуҳияти Алӣ ва раҷъати Муҳаммад (с) иборат буданд. Вай мегуфт, ки Алӣ ҳаргиз намемирад, вай дар байни абрҳост ва тундар (раъд) садои хашми ӯст. Ҳамчунин мегуфт: Ман аз касоне дар шигифтам, ки ба раҷъат ва бозгашти Исо (ъ) бовар доранд, вале бозгашти Муҳам­мадро дурӯғ мепиндоранд, дар ҳоле ки назди онҳо Муҳаммад аз [[Исои Масеҳ|Исо]] бузургтар аст.
Ссылаясь на Тору, утверждал, что у каждого [[пророк]]а должен быть наследник духовного завещания (''васи''){{sfn|Али-заде, А. А.|2007}}. Открыто отрекался от первых халифов и объявил Али ибн Абу Талиба единственным законным преемником Пророка.
 
Вай мегуфт, ки ҳар паёмбар васие дорад ва Алӣ васии Муҳаммад аст, ки Усмон ҳаққи ӯро ғасб кардааст ва бо ин суханон мардумро бар зидди Усмон ба шӯриш таҳрик мекард. Гӯянд: Вақте мар­дум пас аз шаҳодати Усмон ба Алӣ байъат карданд, Абдуллоҳ Ибни Сабаъ бархост ва хитоб ба Алӣ гуфт: Туӣ он зоте, ки заминро офаридаӣ ва ба мардум рӯзӣ мебахшӣ. Алӣ аз ин гуфтори вай ба хашм омад ва ӯро ба Соботи Мадоин табъид кард.
Когда Али услышал о том, что Абдуллах ибн Саба объявил Али воплощением Бога, он решил казнить его с группой единомышленников, но [[Ибн Аббас]] отговорил его от этого шага. Тогда Али выслал Абдуллаха в Мадаин ([[Ктесифон]]). После смерти Али ибн Абу Талиба, он заявил о том, что Али на самом деле не умер, а подобно Исе (Иисусу) вознесся на небеса, а вместо Али убили другого человека. Сам же Али вернется (''раджа'') на землю для установления справедливости{{sfn|Али-заде, А. А.|2007}}. Некоторые авторы считали Абдуллаха ибн Сабу первым распространителем идеи об «остановке» (''таваккуф'') имамата Али{{sfn|Ислам: ЭС|1991|с=8}}.
 
Абдуллоҳ Ибни Сабаъ бо истифода аз авзоъи ошуфтаи уммат дар замони хилофати Алӣ даъвати худро ошкор ва ба муҳабба­ти аҳли байти [[Муҳаммад|расули Худо (с)]] тазоҳур намуд ва анде­шаҳои тавротии худро дар миёни мардум паҳн сохт. Вай барои эҷоди ихтилоф дар миёни мусулмонон ва шикастани ваҳдати уммат ҷиҳати таҳқиқи ҳадафҳои зиддиисломии худ тарҳи дупаҳлӯаеро, ки қаб­лан барномарезӣ шуда буд, иҷро мекард. Аз як сӯ, кина­ву адоватро бо Усмон изҳор медошт ва аз сӯи дигар, андешаҳоеро дар бораи Алӣ ривоҷ медод, ки ба мақсадҳои дини ислом носозгор буданд. Аз ҷумла, мегуфт: Мавзӯи вилоят ва имомати Алӣ дар Таврот зикр гардидааст ва Муҳаммад (с) боз ба дунё бармегардад, зеро вақте Исо (ъ) ба дунё бозмегардад, пас Муҳаммад (с) ба тариқи авло бояд боз гардад.
 
Пас аз кушта шудани Алӣ ба соли 40 ҳ./661 м. ба дасти яке аз хаво­риҷ Абдуллоҳ Ибни Сабаъ боз ба нашри андешаҳои ботил ва ха­робиовари худ пардохт ва ин афкори вай дар пайдоиши фир­қаҳои гуногуни шиа нақши муҳимме доштаанд. Гузашта аз ин, яке аз ин фирқаҳои шиа дар таърих бо номи сабаиён ши­нохта ме­шавад.
 
== Эзоҳ ==