Тоҳириён: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Сатри 1:
{{otheruses}}
{{Давлати таърихӣ
|ном = ''Давлати Тоҳириён''
|название =''Государство Тахиридов''
|самоназваниеноми қавмӣ = {{lang-fa|'''اطاهریان'''}}
|вазъ = аморат дар ҳайати Хилофати Аббосиён
|статус = эмират в составе Аббасидского Халифата
|флаг дирафш =
|тавсифи_дирафш =
|описание_флага =
|герб шишон =
|тавсифи_нишон =
|описание_герба =
|карта харита = Tahirid_Dynasty_821_-_873_(AD).png
|тавсиф = Қаламрави Давлати Тоҳириён
|описание = Территория Государство Тахиридов
|p1 = АббасидскийХилофати халифатАббосиён
|flag_p1 = Abbasid_Caliphate_most_extant.png
|p2 =
|flag_p2 =
|образованотаъсис = [[821]]
|ликвидированобарҳам = [[873]]
|s1 = СаффаридыСаффориён
|flag_s1 = Saffarid_dynasty_861-1003.png
|s2 =
Сатри 24:
|s4 =
|flag_s4 =
|девизшиор =
|столицапойтахт = [[Мерв (древний город)|МервМарв]] <br> [[НишапурНишопур]]
|городашаҳрҳо = [[НишапурНишопур]], [[Мерв (древний город)|МервМарв]], [[БухараБухоро]], [[Балх (городшаҳр)|Балх]], [[СамаркандСамарқанд]]
|язык забон = [[ПерсидскийЗабони языкпорсӣ|ПерсидскийПорсӣ]]
|валютаарз =
|площадьмайдон = 1,000,000 км²
|населениеаҳолӣ = [[ИранскиеМардумони народыэронӣ]]
|форма_правленияшакли_ҳукмронӣ = [[ЭмиратАморат]]
|династиясулола = ТахиридыТоҳириён
|титул_правителейунвони_ҳокимон = [[ЭмирАмир]]
|правитель1ҳоким1 = [[ТахирТоҳир I ибнибни ХусейнҲусейн]]
|год_правителя1соли_ҳоким1 = [[821]] дото [[822]]
|правитель2ҳоким2 = [[МухаммадМуҳаммад ибнибни ТахирТоҳир]]
|год_правителя2соли_ҳоким2 = 862—873
|религия = [[СуннитыСуннӣ|СуннитскийИсломи исламсуннӣ]]
|Этап1 Марҳала1 = ОснованоАсосгузорӣ — [[ТахирТоҳ ир I ибнибни ХусейнҲусейн]]
|Дата1Сана1 =
|Год1Сол1 = [[821]]
|Этап2 Марҳала2 =
|Дата2Сана2 =
|Год2Сол2 =
|Этап3 Марҳала3 =
|Дата3Сана3 =
|Год3Сол3 =
|примшарҳ =
|дото = Аббасидский халифатХилофати Аббосиён
|пас = Саффориён|Амарати Саффориён
|после = Саффариды|Саффаридский эмират
|п2 =
|п3 =
Сатри 62:
Агарчанде Тоҳир майли тамоман ошкори мустақилшавӣ дошт, халифа Маъмун ба ҳокими Хуросон писари ӯ Талҳаро (822 - 828) тасдиқ намуд. Писари дигари Тоҳир – [[Абдуллоҳи Тоҳир|Абдуллоҳ]] ([[830]] – [[844]]) дар ҳеҷ сурат худро мутеи хилофат надониста, Хуросонро бо ихтиёри худ идора мекард. Дар замони ӯ қароргоҳи Тоҳириён шаҳри [[Нишопур]] гардид. Халифа Мӯътасим (833- 842) Абдуллоҳро хеле бад медид, вале барои саркӯби ва мутеъ кардани ӯ ҳеҷ як чора ва имконияте надошт. Кӯшиши ба воситаи заҳр ҳалок сохтани [[Абдуллоҳи Тоҳир|Абдуллоҳ]] ҳам барор нагирифт.
Тоҳириҳо барои ташкил кардани ҳукумати мутамарказӣ қавӣ ва ба тартиб андохтани умури зироат тадбирҳои қатъӣ пешбинӣ намудаанд. Онҳо тариқи беҳтар истифода бурдани обро ҷорӣ карда, наҳр ва каналҳои нав сохтанд. Мувофиқи супориши [[Абдуллоҳи Тоҳир|Абдуллоҳ]] машҳуртарин қонундонҳои мамлакат қоида ва мизони баҳрабарии обро дар корҳои зироат таҳти мутоилиа қарор дода, китобе дар ин бора таълиф намуданд, ки муддати дусад сол дао ҳалли мубоҳиса ва моҷарои соҳаи об ва обёри ҳамчун дастурамал хидмат кард.
[[Нома]]и Тоҳир ибни Ҳусайн ба писараш [[Абдуллоҳи Тоҳир|Абдуллоҳ]] маҳфуз модааст. Дар он ба тариқи панду насиҳат масъалаҳои давлатдорӣ, муносбат бо фуқаро, усулҳои андозгирӣ ва амсои ин баён ёфтааст. Тоҳир ба писараш маслиҳат медиҳад, ки андозро аз рӯи адлу инсоф бигирад ва аз он на бойҳо ва на назиконашро озод накунад. Асли маънии ин «мувозибат» дар худи [[нома]] равшан ифода шудааст: «Бидон, ки сарват даромаде намеорад, аграчи фузун бошаду дар хазина бимонад, вале баръакс, меафзояд ва зиёдатарзиёСанар мегардад вақте ки ба зарурати фуқаро, барои адои ҳаққи онҳо ва аз ташвиш озод шуданашон сарф шавад; рафоҳи ҳоли халқ бо ҳамин восита таъмин мегардад, ҳокимонро ин зеб медиҳад, шукуфонии даврон аз ҳамин аст, шӯҳрат ва қудратро ҳамин мебахшад…. Дар айни вақт ту ба шарофати ин барои ҷамъоварии миқдори лозимаи андозаи замин имкон меёбӣ ва боигарии ту афзун мешавад ва ин тариқа ту қуввае пайдо мекунӣ, то барои худ қӯшун нигаҳдорӣ ва ба мардум дасти саховати худро боз намуда, ҳамаро аз худ шод градонӣ». Тоҳир ин ҷо ҳамчун ҳимояткунандаи манфиати синфи худ баромад карда, дар айни замон чун шахсе, ки ба ҷуз хонахароб кардан ва аз иқтидори пардохти молиёти маҳрум намудан дигар нафеъ надоштани зулму истисмори мардумро мефаҳмид, ба назар менамояд. Ӯ маҳз аз рӯи манфитаҳои синфи худ ба истисмори «оқилона» даъват мекунад. [[Абдуллоҳи Тоҳир|Абдуллоҳ]] ҳам васиятҳои падари худро то андозае дар амал татбиқ намуд.
 
[[Абдуллоҳи Тоҳир|Абдуллоҳ]], инчунин кӯшиш намуд он худсариҳое, ки дар маҳалҳо заминадорони калон ва маъмурони давлат нисбат ба барзгарон раво медоштанд, то ҳадди имкон маҳдуд гардонад. Ӯ фармони махсус бароварда, аҳволи барзгаронро қадре ба сомон овард. «Худо ризқи моро ба дасти онҳо мерасонад – гуфта мешуд дар фармони Абдуллоҳ, - ба забони онҳо моро табрик мекунад ва ранҷонидани онҳоро манъ кардааст».