Суннӣ: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Сатри 1:
{{Ислом}}
'''Áҳли суннáт ва ҷамоáт''' ({{lang-en|أهل السنة والجماعة}}), '''сунниён''' — мафҳуми динӣ-фирқашиносӣ, номи бузургтарин ҷамоаи [[мусулмон]]он, ки аксарияти уммати исломро ташкил медиҳанд ва онҳоро сунниён ва ё аҳли суннату ҷамоат мегӯянд.
'''Суннӣ''' — мазҳаби суннӣ яке аз мазоҳиби дини Ислом аст, ки аксарияти мусулмонони (зиёда аз 95 %)-ро бар мегирад ва дар тамоми ҷаҳон паҳну парешон гаштаанд, ба ғайри Эрон (33 %) ва Озарбойҷон (33 %). Дар ин ду давлат шиаҳо аксариятро ташкил медиҳанд. Дар Ироқ бошад аҳли суннат ва ҷамоъат 66 % ва шиаҳо 33 % ро фарогир ҳастанд (дар асоси рӯйхатгирии 1997, аммо ҳоло шояд аз 30 % ҳам камтар бошанд). Дар ин се давлат то ҳадде шиаҳо бо сунниҳо намо доранд. Дар 58 давлати ҷаҳон сунниҳо аксарияти мутлақро ташкил иедиҳанд. Аҳли суннат ва ҷамоат мӯътақиданд [[Муҳаммад]], (с) пайёмбари Ислом, пас аз худ ҷонишине таъйин нанамудааст бо вуҷуди ин, вуқӯъ ғадир хамро рад намекунанд вале муносиби он дар мавриди таъйини ҷонишинеро тайид наменамоянд ва муътақиданд мардум бо ташкили шӯро метавонанд яке аз афрод аз ҷомеъаро ба унвони халифаи мусалмонон баргузинанд. Аз ин рӯ пас аз даргузашти Муҳаммад, нахуст бо ташкили шӯро дар сақифа бини Саъид, тибқи суннати шӯро ва баъят, Абубакрро, ки аз саҳоба (ёрон) ва наздикони Муҳаммад буд барои халифа баъд аз Муҳаммад бар ҷомеъаи навбунёди мусалмонон интихоб карданд. Ин чаҳор тан ба ҳамроҳи Имом Ҳасан, ки муддати Хилофоти кутоҳе доштаанд ба Халофаи Рашидин маъруфанд, ки ба тартиби ибортанд аз:▼
== Истилоҳ ==
Аҳли суннат ва ҷамоат барои он ба ин ном мавсум шудаанд, ки суннати паёмбар (с)-ро, ки аз тариқи саҳобагони он ҳазрат ба наслҳои баъдӣ интиқол ёфтааст, сарчашмаи дуюми аҳкоми шаръ пас аз Қуръон медонанд ва барои ақвол ва осори ривоятшуда аз саҳобаи расул (с), бахусус хулафои чаҳоргона дар қонунгузории исломӣ эътибори хоссе қоил ҳастанд. Аз назари Аҳли суннат ва ҷамоат суннат (ақвол, афъол ва тақрирот)-и паёмбар (с) ҳам тафсиркунандаи муҷмали китоби Худо ва ҳам поягузори аҳкоме ба таври мустақил аст ва саҳобагон ва ёрони он ҳазрат (с) сарҳалқа ва беҳтарин насли уммати муҳаммадӣ буда, дини ислом дар маҷмӯъ — ҳам Қуръон ва ҳам Суннат ба василаи онҳо ба наслҳои баъдӣ таҳвил дода шудааст.
Ин истилоҳ дар фарҳанги фирқашиносии динӣ маъмулан дар баробари ду мафҳуми дигар: яке [[аҳли бидъат]] ва дигар равофиз — фирқаҳои гуногуни шиъа қарор дорад. Аҳли суннат ва ҷамоат ба ду даста ҷудо мешаванд, ки яке аз пайравони мактабҳои чаҳоргонаи фиқҳӣ — ҳанафӣ, моликӣ, шофеъӣ, ҳанбалӣ ва мактаби фиқҳии Довуди Зоҳирӣ мавсум ба мазҳаби зоҳирӣ ва дигар аз пайравони мактаби аҳли ҳадис иборатанд. Аҳли суннат ва ҷамоат аксарияти мутлақи уммати исломро ташкил дода, шумораи онҳо тибқи омори имрӯза дар кишварҳои исломӣ ва берун аз он бештар аз як миллиарду дусад миллион (1 200 000) нафар — шашяки аҳолии дунё мебошад.
== Таърих ==
Аз назари таърихӣ дар аҳди халифаи чаҳорум — Алӣ ибни Абитолиб ва пас аз вай ҷаҳони исломро ошубҳои дохилие фаро гирифта буданд, ки ба зуҳури фирқаҳои наве бо андешаҳои сиёсӣ ва бардоштҳои хосси динӣ анҷомид, ки бо назароти динии аксарияти уммат дар тазод қарор доштанд. Пас аз пайдоиши ин фирқаҳои фикрӣ-сиёсӣ дар ин давра барои муайян намудани хатти фикрӣ ва ҷудо сохтани андешаҳои динии оммаи мусулмонон бар онҳо номи аҳли суннат ва ҷамоат итлоқ гардид. То он замон ҳамаи мусулмонон уммати ягонаи ислом ва муъмину муслим шинохта мешуданд ва аз андешаҳои мухолиф ҳанӯз зикре дар миён набуд.
== Густариш ==
▲
* [[Абубакри Сиддиқ|Абубакр]] (р)
Line 8 ⟶ 19:
* [[Ҳасан]] (р)
== Мақдори мусулмонон дар кишварҳо ==
[[
Танҳо 18 % мусулмонҳо дар мамлакатҳои араб зиндагӣ мекунанд. Қариб ки ними мусулмонон дар [[Африқои Шимолӣ]] зиндагӣ мекунанд, кариб 30 % дар [[Покистон]] ва [[Бангладеш]] мебошанд, боз миқдори зиёди мусулмонҳо дар [[Индонезия]] зиндагонӣ мекунанд. Ба ғайр аз ин миқдори намоёни мусулмонҳо дар [[ИМА]], [[Хитой]], [[Аврупо]], [[Русия]], [[Ҳиндустон]] ва [[Амрикои Ҷанубӣ]] ҳастанд .
== Ҷусторҳои вобаста ==
Line 25 ⟶ 29:
* [[Шиъа|Шиъa]]
* [[Мазоҳиби исломӣ]]
{{Ислом-нопурра}}▼
==
* حمدبنحنبل. أصولأهلالسنة. الدوحة،۱۴۱۵هـ.
* ابوبكرأحمدبنإبراهيمالإسماعيلى. اعتقادأهلالسنة. دبا،۱۹۹۲.
* أكملالدينمحمدبنمحمدالبابرتى. شرحعقيدةأهلالسنةوالجماعة (العقيدةالطحاوية).۱۹۸۹.
* دائرةالمعارفبزرگاسلامی. ج. ۳. تهران،۲۰۰۶؛
* لغتنامۀدهخدا. تهران،روایتچهارم،بدونسالنشر؛
* دائرةالمعارففارسی. ج.۱،تهران،۲۰۰۸.
== Сарчашма ==
{{ЭМТ}}
▲{{Ислом-нопурра}}
[[Гурӯҳ:Мазоҳиби исломӣ]]
| |||