Абдуҷаббор Раҳмонзода: Тафовут байни таҳрирҳо

'''Раҳмонзода Абдуҷаббор Азизӣ''' (''Раҳмонов Абдуҷаббор Азизович''; [[15 март|15 марти]]и [[1959]], деҳаи Андароби [[ноҳияи Кӯлоб]], [[вилояти Кӯлоб]], [[ҶШС Тоҷикистон]]) - — адабиётшинос ва мунаққиди тоҷик, [[доктори илм]]ҳои филология, [[профессор]] (1999), академики [[Академияи илмҳои Тоҷикистон]] (2008), академики Академияи илмҳои байналмилалии мактабҳои олӣ, ходими давлатӣ. Раиси Кумитаи телевизион ва радиои назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон (2004–20052004—2005), Вазири маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон (2005–20122005—2012). Ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои рушди иҷтимоӣ ва робита бо ҷомеа (аз декабри 2014).

Абдуҷаббор Раҳмонов [[15 март]]и соли [[1959]] дар деҳаи Андароби [[ноҳияи Кӯлоб]] чашм ба олами ҳастӣ кушодааст. Соли 1978 ба факултаи филологияи [[Донишгоҳи миллии Тоҷикистон|Донишгоҳи давлатии ба номи В. И.  Ленин]] дохил шуда, соли 1983 хатм намуда, ба сифати ассисенти кафедраи адабиёти муосири тоҷики факултаи филологияи тоҷики [[Донишгоҳи миллии Тоҷикистон|Донишгоҳи давлатии ба номи В. И.  Ленин]] ба кор оғоз кардааст. Солҳои 1985-19871985—1987 дар Афғонистон адои вазифа намуда, сипас дар аспирантураи [[Донишгоҳи миллии Тоҷикистон|Донишгоҳи давлатии ба номи В. И.  Ленин]] таҳсил намуда, соли 1991 дар мавзӯи «Консепсияи замон дар насри солҳои 70-80-уми тоҷик» рисолаи номзадӣ дифоъ кардааст. Баъди дифои рисола аввал, ба сифати ассистент, баъдан ба сифати саромӯзгор ва дотсенти кафедраи фавқуззикр адои вазифа намуда, як қатор мақолаҳои илмӣ ва методӣ дар мавзӯъҳои мухталифи адабиёт таҳия ва нашр намудааст. Аз соли 1995 то соли 1999 ба сифати мудири шӯъбаи таълими [[Донишгоҳи миллии Тоҷикистон]] кор намуда, баъдан ба хотири ба анҷом расонидани рисолаи докторӣ ба рухсатии эҷодӣ баромадааст. Ӯ соли 1999 рисолаи доктории худро дар мавзӯи «Манбаъҳои асотирӣ дар адабиёти тоҷики нимаи аввали асри ХХ» дар Шӯрои илмии Институти забон ва адабиёти ба номи Абӯабдулло Рӯдакии [[Академияи илмҳои Тоҷикистон]] бо муваффақият дифоъ намудааст. Соли 2000 ба сифати мудири шуъбаи тарҷумаи [[Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон]] ба кор даъват шуда, то соли 2002 дар ин шуъба кор намудааст. Сипас, ба шуъбаи фарҳанги [[Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон]] гузаронида шудааст. Соли 2004 ба сифати Раиси [[Кумитаи телевизион ва радиои назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон]] таъин гардида, то соли 2005 дар ин вазифа фаъолият кардааст. Аз моҳи марти соли 2005 то моҳи январи соли 2012 ба сифати Вазири маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон кору фаъолияти пурсамар намудааст. Аз январи соли 2012 то 2014 Ректори [[Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ]] буд ва ҳоло дар вазифаи ёвари [[Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон]] дар [[Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон]] фаъолият мебарад.<ref>[http://news.tj/tj/news/abdu-abbor-ra-monov-evari-prezident-tain-shud. Абдуҷаббор Раҳмонов ёвари президент таъин шуд]</ref>

Абдуҷаббор Раҳмонов ба сифати адабиётшинос ва мунаққиди тоҷик шинохта шуда, академики Академияи илмҳои Чумҳурии Тоҷикистон ва академики Академияи илмҳои байналмилалии мактабҳои олӣ мебошад. Ӯ аз солҳои 80-уми садаи ХХ то ба имрӯз дар мавзӯъҳои мухталифм адабиёт, забон ва фарҳанг мақолаҳои илмӣ - — омавӣ таҳия намуда, мақолаҳояш дар дохил ва хориҷи кишвар ба нашр расидаанд. Дар бораи проблемаҳои замону макони бадеӣ дар адабиёт ва нақши он дар тафаккури эҷодӣ низ тадқиқоти судманд ба анҷом расонида, дар ин бора якчанд мақолаҳои проблемавӣ таҳия кардааст, ки намунаашон мақолаҳои «"Мавқеи замони бадеӣ дар романи «Палатаи кунҷакӣ»- и [[Фазлиддин Муҳамадиев]], «Структураи замони бадеӣ дар повести «Як„Як рӯзи дароз» -дароз“ — и [[Ӯрун Кӯҳзод]]», «Таркиби замони бадеӣ дар адабиёти классики форсӣ - — тоҷикии асрҳои X-XIX—XI» ва рисолаи «Маърифати замон» мебошад, ки соли 1996 аз нашр баромадааст.

Дар рисолаҳои «"Пиндорҳои асотирӣ дар адабиёти тоҷик. -  — Душанбе, 1999; «Назария ва сайри таърихии устурасозии форси тоҷикӣ». - — Душанбе,1999; «Заминаҳои асотириву маросмӣ дар адабиёти нимаи аввали садаи ХХ». - — Душанбе, 2004 аввалин шуда, дар адабиётшиносии тоҷик доир ба назарияи усура ва устурасозӣ таҳқиқот ба анҷом расонида, дар ин се рисола проблемаҳои пайдоиш, ташаккул ва рушди устураҳоро дар зеҳни эҷодӣ таҳқиқ карда, доир ба манбаъҳои асотирӣ дар адабиёти форсӣ- тоҷикӣ назари нав пешниҳод намудааст. Ба ғайр аз ин даҳо мақола доир ба усураҳои форсӣ - — тоҷикӣ ва мақоми усутраҳои адабӣ дар зеҳнияти адиб ва эҷодкор дар маҷаллаҳои ватанӣ ва хориҷӣ интишор намудааст.

Дар омода ва чопи «Куллиёт» - — и шоири нимаи дувуми асри XIX Шамсиддини Шоҳин (2005) ҳиссаи муносиб гузошта, муқаддимаи ин Куллиёт ба қалами вай тааллуқ дорад. Дар ҳамин асос баъдан вай рисолаи «Шамсиддин Шоҳин ва анъанаи ғазалсароӣ дар адабиёти тоҷики нимаи дуюми асри XIX ва авали асри ХХ» - — ро (Душанбе, 2006) таълиф намуда, мақоми шоиро дар рушди ғазал муайян намуда, таъсири ғазалиёти ӯро ба адибони садаи ХХ ошкор гардонидааст.

Абдуҷаббор Раҳмонов, дар соҳаи забоншиносӣ низ якчанд мақола таҳия намуда, дар муҳокимаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон» иштирок намудааст. Мақолаҳои ӯ доир ба « Омилҳои беҳтар намудани тарҷумаи ислоҳоти ҳуҷҷатҳои расмӣ», « Нақши забони тоҷикӣ дар даврони Истиқлолият», « Забон ва Истиқлолияти миллӣ», « Назари устод Айнӣ доир ба рушди забони адабии тоҷик» ва ғайраҳо аз ҳамин қабиланд.

Абдуҷаббор Раҳмонов, дар рушди маорифи Тоҷикистон хидмати шоиста намуда, доир ба проблемаҳои соҳаи маориф мақолаҳои зиёд таълиф намудааст. Вай ба ислоҳот ва таҷидгароии зинаҳои мухталифи таҳсилот оғоз намуда, дар ин самт бо дастгирии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон – — Эмомалӣ Раҳмон ба комёбиҳо ноил гардидааст. Рисолаи вай «Дирӯз ва имрӯзи маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон», ки бо ҳаммуллифии А. Расулов, Қ. Қодиров, Х. Афзалов таълиф шудааст, доир ба таърихи ташаккули маориф ва рушди он дар даврони Истиқлолияти давлатии Тоҷикистон маълумот медиҳад. Дар рисолаи таълимӣ- ахлоқии вай « Одоби салом» бошад, арзиши ахлоқии «салом» барои наврасон ва навҷавонон шарҳ дода шудааст. Номбурда инчунин дар таълифи як қатор қонунҳое, ки дар соҳаи маориф тасдиқ гардидаанд, иштирок намуда, дар таҳия ва таълифи барномаҳо, стратегияҳо ва консепсияҳои соҳаи маориф бевосита ширкат намудааст. Мақолаҳои ӯ дар бораи ислоҳоти соҳаи маориф, низоми маблағгузорӣ дар ин соҳа ва инчунин рушди инноватсия ва илм дар системаи таҳсилоти олии касбӣ дар маҷмӯаи мақолаҳо ва маҷаллаҳои соҳаи маориф нашр гардидаанд.

Номбурда дар соҳаи фарҳанг низ якчанд мақола таҳия карда, дар бораи чеҳраҳои зиёди фарҳангӣ мазмунҳои алоҳида таълиф кардааст. Мақолаҳои вай дар бораи асарҳои драмавии Юнони қадим, рассомони машҳур, асарҳои драматургони тоҷик, нақши эҷодкорон дар рушди саҳнаи тоҷик ва ғайра дар матбуоти даврӣ нашр шудааст. Бо ташаббуси вай лоиҳаи китоби «Муқаддимаи низоъшиносӣ» барои донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти касбӣ амалӣ шуда, соли 2006 аз чоп баромадааст, ки муқаддима, ва боби «Фарҳанг ва низоъ»-и он ба қалами ӯ тааллуқ дорад.

Мақолаҳои Абдуҷаббор Раҳмонов, бо забони русӣ ва англисӣ низ ба чоп расидааст. Рисолааш бо номи «Назария ва сайри таърихии устура ва устурапардозиҳо дар адабиёти форсӣ-тоҷикӣ» соли 2009 бо хатти форсӣ дар нашриёти «Мадраса» - — и Ҷумҳурии Исломи Эрон аз чоп баромад. Ройзании фарҳангии Ҷумҳурии Исломии Эрон рисолаи номбурдаро бо унвони «Пиндорҳои асотирӣ дар адабиёти тоҷикӣ» ба хатти форсӣ бо таҳриру иловаҳо соли 2011 аз чоп баровада, пешниҳоди форсизабон намуд.

== Мукофот ==

* «[[Аълочии маорифи Тоҷикистон]]» ([[1977]]),