Амрико: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
х VASHGIRD moved page Америка to Амрико
No edit summary
Сатри 1:
'''Америка'''  — [[қитъа]]и олам иборат аз ду [[материк]]; [[Америкаи Шимолӣ]] ва [[Америкаи Ҷанубӣ]].
 
[[АксFile:Americas (orthographic projection).svg|thumb|Америка]]
'''Америка''' — [[қитъа]]и олам иборат аз ду [[материк]]; [[Америкаи Шимолӣ]] ва [[Америкаи Ҷанубӣ]].
Гарданаи [[Панама]] сарҳади байни ин ду [[материк]] аст. Дар Нимкураи Ғарбӣ, байни [[Уқёнуси Атлантик]] ва [[Уқёнуси Ором]] воқеъ гаштааст. Ба Америка калонтарин ҷазираи олам [[Гренландия]] ва якчанд ҷазираҳои дигари атроф тааллуқ доранд. Масоҳат 42,5  млн км2км². Аҳолиаш 890  млн нафар (2010). Кишварҳои байни Америкаи Шимолӣ ва Америкаи Ҷанубиро Америкаи Марказӣ, ҷазираҳои воқеъ дар Уқёнуси Атлантик ва Баҳри Карибро Вест-Индия (ё Америкаи Кариб) ва мамлакатҳои байни сарҳади ҷанубии ИМА ва [[Антарктида]] воқеъгаштаро [[Америкаи Лотинӣ]] меноманд.
[[Акс:Americas (orthographic projection).svg|thumb|Америка]]
Гарданаи [[Панама]] сарҳади байни ин ду [[материк]] аст. Дар Нимкураи Ғарбӣ, байни [[Уқёнуси Атлантик]] ва [[Уқёнуси Ором]] воқеъ гаштааст. Ба Америка калонтарин ҷазираи олам [[Гренландия]] ва якчанд ҷазираҳои дигари атроф тааллуқ доранд. Масоҳат 42,5 млн км2. Аҳолиаш 890 млн нафар (2010). Кишварҳои байни Америкаи Шимолӣ ва Америкаи Ҷанубиро Америкаи Марказӣ, ҷазираҳои воқеъ дар Уқёнуси Атлантик ва Баҳри Карибро Вест-Индия (ё Америкаи Кариб) ва мамлакатҳои байни сарҳади ҷанубии ИМА ва [[Антарктида]] воқеъгаштаро [[Америкаи Лотинӣ]] меноманд.
 
== Таърих ==
5 аср пеш аз кашфи расмии Америка [[Абурайҳон Берунӣ]] дар Нимкураи Ғарбӣ мавҷуд будани хушкиро тахмин карда буд. Ба Гренландия ва соҳилҳои шимол шарқии Америкаи Шимолӣ дар асрҳои 10 — 11 норманнҳо омадаанд (нахустин кашфи ин ҷойҳо тақрибан ба солҳои 900-ум мансуб аст). Ҷазираҳои Антил, қисми шимолии соҳилҳои Америкаи Ҷанубӣ ва қисми ҷанубии Баҳри Кариби соҳилҳои Америкаи Шимолиро солҳои 1492 – 15031492—1503 [[Христофор Колумб]] кашф кардааст. Номи ин қитъаро харитасози лотарингӣ [[Валдземюллер]] соли 1507 дар асари худ «Муқаддимаи космография» ба шарафи баҳрнаварди италиявӣ Америго Веспуччӣ додааст, ки ӯ бори аввал сарзамини дар Нимкураи Ғарбӣ кашфшударо қитъаи нави олам тахмин карда буд. Мувофиқи тахмини дигар Америка аз номи тоҷири бристолӣ [[Ричард Америк]], ки экспедитсияи трансатлантикии Ҷон Каботро (соли 1497, ду сол пеш аз Веспуччи ба соҳилҳои Лабрадор расидааст) маблағгузорӣ карда буд, бармеояд.
 
== Аҳолӣ ==
Аҳолии таҳҷоии Америкаи то давраи Колумб қавму қабилаҳои гуногуни ҳиндуёни америкоӣ ва эскимосҳои маҳаллӣ буданд. Аз замони дар Америка шурӯъ шудани ҳукмронии европоиҳо қисми бештари аҳолии бунӣ нобуд гардид. Аксарияти аҳолии кунунии Америка авлоди европоиҳо, африкоиҳо (ғуломони аз Африка овардашуда) ва ҳиндуҳои маҳаллӣ мебошанд.
 
== Забон ==
Забони аксарияти аҳолии Америка ба забонҳои ҳиндуевропоӣ мутааллиқ аст (испанӣ, португалӣ, франсавӣ).
 
== Дин ==
Line 17 ⟶ 16:
 
== Ақалиятҳои миллӣ ==
Дар Америка шумораи америкоиҳо, англису канадагиҳо, мексикоию бразилиягиҳо, аргентинагиҳо, колумбиягиҳо, чилигию венесуэлагиҳо, кубагиҳо афзунтар аст.
 
Дар қитъаи Америка 50 мамлакат ҷойгир аст. Дар бораи табиат, таърих ва иқтисодиёти Америка нигар мақолаҳои Америкаи Шимолӣ, Америкаи Ҷанубӣ.
 
== Ном ==
Мафҳуми Америка маъмулан нисбати як давлати қитъа — [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико|ИМА]] ва барои ифодаи мансубият ба он (масалан, доллари америкоӣ, сафорати Америка, тарзи зисти америкоӣ ва ғайра) истифода мешавад.
 
== Кишварҳо ==
* [[Антигуаю Барбуда]]
* [[Аргентина]]
* [[Ҷазираҳои Багама]]
* [[Барбадос]]
* [[Белиз]]
* [[Боливия]]
* [[Бразилия]]
* [[Канада]]
* [[Чили]]
* [[Колумбия]]
Сатри 37:
* [[Куба]]
* [[Доминика]]
* [[Ҷумҳурии Доминикана]]
* [[Эквадор]]
* [[Салвадор]]
Сатри 47:
* [[Гондурас]]
* [[Ямайка]]
* [[Мексика]]
* [[Никарагуа]]
* [[Панама]]
* [[Китси Муқаддас ва Невис]]
* [[Люсияи Муқаддас]]
* [[Винсенти Муқаддас ва Ҷазираҳои Гренадин]]
* [[Суринам]]
* [[Тринидад ва Тобаго]]
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Амрико"